اسلام از مشارکت اجتماعی زنان دفاع و به آن افتخار میکند
مراسم میلاد حضرت فاطمه(س)، گرامیداشت روز زن و تجلیل از مقام مادر، امروز دوشنبه ۴ بهمن ماه در دانشگاه تهران برگزار شد.
سیدمحمدمقیمی، سرپرست دانشگاه تهران در این مراسم به سخنرانی پرداخت که در ادامه میخوانید:
امیدواریم چنین مراسماتی ظرفیتی را فراهم کند تا بتوانیم از توانمندیهای زنان در جامعه و دانشگاه تهران استفاده لازم را به عمل بیاوریم و روزی برسد شایستگی و صلاحیت، تعیین کننده انتخاب مدیران باشد. هم در جامعه ایرانی و اسلامی ما و هم در جوامع غربی این بحث مطرح میشود که چرا خانمها نمیتوانند مانند مردان به مشاغل کلیدی دست پیدا کنند؟ در همین راستا پدیدهای به نام سقف شیشهای مطرح میشود که خلاصهاش این است که برخی از موانع و محدودیتها که عموماً نامرئی و ناشی از تعصبات هستند باعث میشود گروهی شایسته مخصوصاً بانوان نتوانند در مسیر شغلی خودشان ارتقا پیدا کنند.
نگاه اسلام به حضور اجتماعی زنان
آسیب شناسیهای زیادی هم در این مورد صورت گرفته اما بنده از دو منظر اسلامی و علمی به این موضوع میپردازم و در نهایت به رویکرد دانشگاه تهران در این زمینه نیز اشاره میکنم. از ابعاد مختلف به جایگاه زن در اسلام پرداخته شده و مقام معظم رهبری نیز به صوت مفصل فرمایشات زیادی در این مورد داشتهاند و مراجعه به دیدگاههای ایشان میتواند تعیین کننده مسیر ما باشد. وقتی هم در خصوص زن مروری اجمالی به قرآن میکنیم از زنان زیادی همانند حضرت مریم، آسیه و هاجر یاد شده که نقطه عطف تاریخ بشر بودهاند.
همچنین در قرآن کریم خطاب به پیامبر(ص) آمده است: «إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ؛ ما تو را [چشمه] كوثر داديم» (الکوثر/۱) در سوره کوثر که علما در مورد آن بحثهای مفصلی دارند به جایگاه والای حضرت زهرا(س) اشاره شده است و شاید چنین تعبیری در مورد یک انسان در قرآن کمتر وجود دارد و مفسران هم به اجتماع معتقدند شأن نزول آن در مورد فاطمه(س) است.
تأکید رهبر انقلاب بر حضور اجتماعی زن مسلمان
تاریخ اسلام نشان میدهد که زنان بزرگی همانند حضرت زهرا(س)، حضرت زینب و حضرت معصومه، چه جایگاه ویژهای داشتهاند و همه اینها مؤید این است که اسلام از مشارکت اجتماعی زنان دفاع و به آن افتخار میکند چراکه این افراد منشأ تحولات عظیمی بودهاند و شاید در اسلام کمتر موردی را پیدا کنیم که زنان اینقدر جایگاه والایی دارند و به آنها توجه ویژه شده است بنابراین این رویکرد که به صورت مغرضانه بیان میشود که اسلام رویکرد مثبتی به حضور اجتماعی زنان ندارد درست نیست و با این مرور کوتاه میتوان جواب آنها را داد.
حضور فعالانه حضرت زهرا(س) در دفاع از ولایت موید این است که اسلام که از حضرت زهرا به عنوان زن تراز یاد میکند که فعالیتهای اجتماعی و داخل خانواده را به خوبی ترسیم میکند و این میتواند چراغ راه ما باشد. مقام معظم رهبری نیز به الگوی زن مسلمان اشاره میکنند که میتواند مسیر را برای ما در این زمینه روشن کند.
حد و مرز مشارکت اجتماعی زنان کجاست؟
اگر بخواهیم به موضوع مشارکت زن در اجتماع و پستهای مدیریتی بپردازیم سؤالی که پیش میآید این است حد و مرز آن چگونه است؟ آیا وقتی از صلاحیت صحبت میشود به صرف اینکه میخواهیم نرخ مشارکت زنان و بانوان در جامعه بیشتر شود باید پستهای مدیریتی را ارتقا دهیم یا برخی ضوابط علمی برای آن وجود دارد که باید مد نظر داشته باشیم؟
یکی از جامعهشناسان در همین مورد میگوید در فرهنگ زنخو، ویژگیهای زنانه همانند معاشرت اجتماعی و مولفههای اینچنینی و در فرهنگ مردانه، مؤلفههایی همانند ریسکجویی دنبال میشود. این تقسیمبندی به مشاغل نیز تسری پیدا میکند و گفته میشود هر شغلی باید به تناسب شخصیت افراد تقسیم شود چراکه اگر غیر از این باشد فرد نمیتواند در آن شغل ظرفیتهای خود را به منصه ظهور برساند. مطالعات متعددی صورت گرفته که اگر قرار است مشاغلی را به افراد واگذار کنیم حتماً باید شخصیت آنها را مورد بررسی قرار دهیم که آیا برای آن شغل مناسب است یا خیر؟
اعطای پستهای مدیریتی به بانوان در دانشگاه تهران
شخصیت منطقی و شهودی، شخصیتی مردانه است که در آن رقابت زیاد است و در مشاغل مدیریتی همانند حقوق، اقتصاد، بازرگانی و کسب و کار نمود پیدا میکند. شخصیت دوم حالت عاطفی دارد و عمدتاً شخصیت مرتبط با مشاغل معلمی، تدریس و مربیگری است. زمانیکه از صلاحیت مدیریتی صحبت میکنیم قطعا فرق نمیکند خانم یا آقا باشد اما باید دانست مشاغل مدیریتی ویژگی شخصیتی خود را میطلبد. مخصوصاً در جهان امروز رقابت و مخاطره، جزیی از کار مدیریتی است بنابراین از منظر اسلام هیچ مانعی برای حضور زنان در سطوح مدیریتی نداریم و از نظر علمی نیز باید نوع فرهنگ و شخصیت افراد در اعطای مناسب مدیریتی در نظر گرفته شود.
در نظام مدیریت دانشگاه تهران، تلاشمان این است که بر اساس آموزههای دین اسلام نسبت به انتصاب مدیران اقدام کنیم و فرقی نمیکند که طیف وسیعی از زنان یا مردان باشند. تاکنون در جامعه خودمان فرصتهای زیادی برای بروز و ظهور توانایی زنان از آنان گرفته شده و البته انقلاب اسلامی این فضا را برای حضور زنان فراهم کرد و در حال توسعه آن است چراکه یکی از معیارهای توسعه کشور، توسعه حضور زنان در جامعه است.
ما انواع و اقسام فعالیت سازمانی در دانشگاه تهران داریم و حتماً به این موضوع عنایت داریم که ظرفیتهای زنان را بشناسیم و آنها را توانمند و در بالاترین سطوح مدیریتی دانشگاه تهران به کار بگیریم. دانشگاه تهران برای این کار برنامه دارد و به دور از نگاه افراط و تفریط بر اساس رهنمودهایی که مقام معظم رهبری دارند از این ظرفیت استفاده بهینه خواهیم کرد.
لزوم شناسایی موانع پیشرفت زنان
فاطمه یزدیان، مشاور رئیس دانشگاه تهران در امور بانوان و خانواده نیز در این مراسم در سخنانی کوتاه اظهار کرد: یقیناً گرامیداشت هفته زن و سالروز تولد حضرت فاطمه زهرا(س) فرصتی مغتنم است تا بتوانیم به بررسی وضعیت موجود زنان و فاصلهای که با وضعیت مطلوب داریم بپردازیم. قطعاً جایگاه زن در آموزههای دینی و قوانین بالادستی مشخص است اما مهم این است که چقدر به این قوانین و آموزهها عمل میکنیم.
وی ادامه داد: اگر بتوانیم به خوبی مشکلات زنان در حوزههای مختلف را شناسایی و به رفع مشکلات و موانع پیشرفت آنها بپردازیم و در سالهای آتی برنامهریزی مناسبی در حوزه زنان داشته باشیم یقیناً گامهای خوبی در بهبود جایگاه زنان در جامعه خواهیم برداشت.
منبع: ایکنا
افزودن دیدگاه جدید