گنج های روزی اینجا نهفته است!
برای نمونه در بحث رزق و روزی اولین جایی که ذهن ما به سمت آن متوجه می شود کسب و کار و تجارت است. البته قطعاً باید انسان کسب سالم و تجارت سودمندی داشته باشد ولی این همه ماجرا نیست! امور دیگری هم بر افزایش و کاهش رزق و روزی مؤثرند که در نگاه اول چندان ارتباطی با رزق فراوان ندارند.
مولای متقیان على عليه السلام در همین رابطه می فرمایند:
«وُصولُ المَرءِ اِلى كُلِّ ما يَبتَغيهِ مِن طيبِ عَيشِهِ وَ اَمنِ سِربِهِ وَ سَعَةِ رِزقِهِ بِحُسنِ نيَّتِهِ وَ سَعَةِ خُلقِهِ؛» (۱)
«انسان، با نيّت خوب و اخلاق پسندیده و گشاده به تمام آنچه در جستجوى آن است، از زندگى خوش و امنيت محيط و روزى زياد، دست مى يابد.»
سه نکته کوتاه:
* حضرت در این روایت زیبا دو مساله را در قضیه رزق و روزی مؤثر دانستند: نیّت خوب و اخلاق پسندیده. نیت خوب که مشخص است؛ انسان باید هم نیت اعمالش خداپسندانه باشد و هم نسبت به سایر مومنین خوش قلب باشد و با نیت خوب با دیگران معاشرت نماید و حسن نظر نسبت به همه داشته باشد نه سوء ظن.
** حضرت فرمودند "سعة خُلقه" سعة از وسعت و گشادگی می آید، یعنی انسان مومن باید خلق گشاده داشته باشد. حالا خُلق گشاده یعنی چه!؟ یعنی با آغوش باز، با روی باز، با لبخند و مهربانی با مردم و مشکلاتشان برخورد کند. اگر کسی نزد او آمد و مشکلی داشت آنقدر سعه خُلق دارد که طرف خجالت نمی کشد مشکلش را با او در میان بگذارد.
*** امیرالمومنین علی (ع) نه تنها وسعت و گشادگس در اخلاق را در روزی مؤثر می دانند بلکه بالاتر از آن می فرمایند:
«فى سَعَةِ الاَخْلاقِ كُنوزُ الاَرْزاقِ؛ گنج هاى روزى در وسعت اخلاق نهفته است.» (۲)
در طرف مقابل نیز خلق ناپسند و ضیق در اخلاق یا همان تنگی خلق را -که نقطه مقابل وسعت اخلاق است- باعث تنگی روزی بر می شمرند:
«مَنْ ساءَ خُلْقُهُ ضاقَ رِزْقُهُ؛ هر كس بد اخلاق باشد، روزى اش تنگ مى شود.» (۳)
پی نوشت:
۱- تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۹۲ ، ح ۱۶۰۷
۲- كافى(ط-الاسلامیه) ج ۸ ، ص ۲۳
۳- تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۲۶۴ ، ح ۵۷۱۱
منبع: تراز
/م118