آیاصدقات،تأثیری بروضعیت میّت درقبردارد؟
وارث: سوال: آیا خیرات و صدقات افراد، تأثیری بر وضعیت میّت در قبر دارد؟
پاسخ: بلی، آن چه که مسلم است انسان بعد از مرگ دستش از عمل کوتاه می شود و با اعمالی که از پیش فرستاده چه نیک و چه بد مأنوس و همدم است. ولی با توجه به روایات متعدّدی که از معصومین نقل شده است در می یابیم که اعمال نیکی که به نیّت مرده انجام می گیرد سبب نجات و رهایی او از عذاب ها و فشارهای قبر است و حتی سبب رهایی او از عذاب آخرت میشود. و بالاتر اینکه خود مردگان از فرزندان و خویشان خود انتظار دارند که به فکر آنها بوده و برایشان صدقات و خیراتی بدهند.
چنانچه ازکتاب لبّ اللباب قطب راوندی مروی است که مردگان در هر شب جمعه می آیند و فریاد می کنند ای اهل من، ای فرزندان من، ای خویشان من، به ما مهربانی کنید، ما را به خاطر بیاورید، ما را فراموش نکنید، بر ما و غربت ما رحم کنید، بدرستیکه ما در زندان تنگی و اندوه و زاری و غم و سختی هستیم به ما رحم کنید و بخل نکنید به دعا و صدقه و شاید خدا به ما رحم کند. (1)
و در جامع الاخبار نیز از پیامبر اکرم (ص) نقل شده که فرمودند: برای مردگان خود هدیه بفرستید، پس گفتند هدیه مرده ها چیست؟ حضرت فرمود: صدقه و دعا و افزودند: ارواح مؤمنین هر جمعه به آسمان دنیا، مقابل خانه های خود می آیند و با گریه فریاد می کنند ای پدر، مادر و خویشان و اهل من بر ما مهربانی کنید خدا شما را رحمت کند آن چه در دست ما بود عذاب و حساب آن برای ماست و نفعش برای غیر ما می باشد.پس به یک درهمی یا قرص نانی یا جامه ای به ما مهربانی کنید که خداوند شما را از جامه ی بهشت می پوشاند. آنگاه رسول خدا گریستند. بحدّی که قدرت بر سخن گفتن نداشتند. (2)
و روایت دیگری از حضرت فاطمه زهرا (س) که در وصیّت خود به حضرت علی (ع) فرمودند: چون من وفات کردم شما مرا غسل بده و تجهیز کن و بر من نمازگزار و مرا داخل در قبر کن و در لحد بسپار و خاک بر روی من بریز و نزد من بنشین و در مقابل صورتم قرآن و دعای بسیار بخوان، زیرا که آن ساعت، ساعتی است که مرده محتاج به انس گرفتن با زنده است. (3)
و سید بن طاووس (ره) از حضرت رسول (ص) روایت کرده که فرمود: بر میّت ساعتی سخت تر از شب اول قبر نمی گذرد پس مردگان خود را بر صدقه رحم کنید و اگر صدقه نیافتید، نماز گذارید. به این نحو: دو رکعت نماز که در رکعت اول حمد و دو مرتبه «توحید» و رکعت دوم حمد و ده مرتبه «تکاثر» و در بعد از نماز بگوید «الّلهم صلّ عَلی مُحمد و آل محمد وابعَث ثَوابَها الی قَبر ذلکَ المیّت فلان بن فلان»، «پس خداوند در همان ساعت هزار ملک به سوی قبر او می فرستد تا او را از تنگی قبر نجات دهند. (4)