دستی که حضرت محمد(ص) بر آن بوسه زد
وارث : روز جهانی کارگر که هرسال مصادف با اول ماه می میلادی در سراسر جهان به عنوان روز کارگر انتخاب شده، یادآور زحمات و تلاش پدران و مادران کارگری است که عرق جبین می‌ریزند و با کد یمین لقمه‌ای نان برای خانوار خود به دست می‌آورند.
کارگران به عنوان عوامل تولید، سهم به سزایی در تولید ناخالص داخلی کشورها به ویژه در اقتصادهای در حال توسعه که هنوز فناوری نوین جایگزین کارگر نشده، دارند.
البته امروز به مدد فناوری‌های نوین و ماشین‌آلات پیشرفته در اکثر کارهای تولیدی ربات و ماشین جایگزین کارگر شده است، اما هنوز دست هنرمند کارگر بالاتر از هر رباتی کار می‌کند و با افزایش کاربرد فناوری‌های نوین در فرآیند تولید دست هنرمند کارگران به جای بستن پیچ‌های تولید، به سمت ارائه خدمات جانبی و تعمیر و نگهداری ابزارها و ماشین‌ها حرکت کرده است.
در همه جوامع ارزش کارگر و بازوی نان آور خانوار شناخته شده است و در جامعه اسلامی ما هم هنوز نان حلال عرق جبین بهترین نان برای خانواده شناخته می‌شود، در فرهنگ اسلامی ارزش کار و کارگر بالاست، به گونه‌ای که پیامبر گرامی اسلام در ارج نهادن به مقام کارگر دست پینه‌بسته کارگر را بوسید و این به منزله قدر نهادن و ارج دادن زحمات کارگر است.
همچنین در روایتی آمده است «الکاد لعیاله کالمجاهد فی سبیل الله» یعنی کسی که برای خانواده خود زحمت بکشد و عرق بریزد، همانند رزمنده‌ای که در جبهه برای رضای خدا می‌جنگد، ارزش دارد.
در قرآن کریم نیز آمده است: «و ان لیس للانسان الا ما سعی و ان سعیه سوف یری» برای انسان چیزی جز تلاشش نیست و انسان نتیجه کار و تلاش خود را خواهد دید.
کار در فرهنگ اسلامی جزء عبادت شمرده شده و یکی از موارد مهمی عبادت همان کسب روزی حلال از طریق کار و تلاش یادآور شده است.
در ادبیات فارسی ارزش کار به روشنی بیان شده است:
«پروین اعتصامی: مزدور خفته را ندهد مزد، هیچکس / میدان همت است جهان، خوابگاه نیست»
سعدی: «برو کار می‌کن، مگو چیست کار / که سرمایه جاودانی است کار»
یا جای دیگر سعدی گوید: « به دست آهن تفته کردن خمیر/ به از دست بر سینه پیش امیر
عمر گرانمایه در این صرف شد/ تا چه خورم صیف و چه پوشم شتا
ای شکم خیره به تایی بساز/ تا نکنی پشت به خدمت دو تا»
یا محمد تقی بهار ، ملک الشعرا
«برو کار می‌کن، مگو چیست کار / که سرمایه‌ی جاودانی است کار
نگر تا که دهقان دانا چه گفت / به فرزندگان چون همی خواست خفت
که : « میراث خود را بدارید دوست / که گنجی ز پیشینیان اندر اوست
من آن را ندانستم اندر کجاست / پژوهیدن و یافتن با شماست
چو شد مهر مه، کشتگه برکنید / همه جای آن زیر و بالاکنید
نمانید ناکنده جایی ز باغ بگیرید از آن گنج هر جا سراغ»
پدر مرد و پوران به امید گنج به کاویدن دشت بردند رنج
به گاوآهن و بیل کندند زود / هم اینجا، هم آنجا و هرجا که بود
قضا را در آن سال از آن خوب شخم / ز هر تخم برخاست هفتاد تخم
نشد گنج پیدا ولی رنجشان / چنان چون پدر گفت، شد گنجشان »
امروزه کارگران در جمهوری اسلامی ایران که حدود ۸ میلیون کارگر بیمه شده و حدود ۵ میلیون کارگر بیمه نشده و فصلی وجود دارند، همگی ارزشمند بوده و در تقویت تولید ناخالص داخلی کشور سهیم هستند، باید برای قدرنهادن به زحمات کارگران اولاً از نظر پوشش بیمه‌ای و تامین رفاه برای خانواده آنها گام برداشته شود، ثانیاً با فراهم کردن امنیت شغلی آنها و نیز جلوگیری از واردات بی‌رویه و قاچاق کالاهای ساخته شده ارزش زحمت کارگران این مرز و بوم را بدانیم.
در حالی که طبق آمار غیر رسمی، حجم قاچاق کالای وارد شده به کشور سالانه ۲۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود، این رقم به معنای نابودی سالانه ۲.۵ میلیون فرصت شغلی در کشور است.
در راستای اجرای سیاست اقتصاد مقاومتی، دولت باید از ورود بی‌رویه کالاهای ساخته شده، به طور رسمی و همچنین ورود قاچاقی این گونه کالاها جلوگیری کند و سیاست حمایت از کار و سرمایه ایرانی را در دستور کار قرار دهند.
کارگران معدن، ذوب‌آهن، مواد شیمیایی، نانوایی‌ها، مقنی‌ها، کارگران برق فشارقوی و رانندگان خودروهای سنگین، واقعا خیلی زحمت می‌کشند، اینها نمونه‌ای از برخی انواع شغل‌های بسیار خطرناک، اما در عین حال لازم برای جامعه است و این کارگران معمولاً با حداقل حقوق که در سال جاری طبق مصوبه شورای عالی کار ۷۱۳ هزار تومان در ماه است و با اضافات و اضافه‌کاری آن حداکثری به ۱.۵ میلیون تومان در ماه می‌رسد، دریافت می‌کنند.
کارگران شماغل سخت و زیان آور علاوه بر اینکه جوانی خود را برای کار می‌گذارند، سلامت و امنیت جانی خود را هم برای لقمه‌ای نان حلال فدا کرده و در کارگاه تولیدی حاضر می‌شوند.
کارگر باید حمایت شود، گرچه نمی‌توان بیش از حد از کارفرمای بخش خصوصی برای حمایت از کارگران توقع داشت، چون او هم مشکلات خاص خود را دارد، اما این وظیفه دولت و تأمین اجتماعی به عنوان حاکمیت است که امکانات رفاهی و بهداشتی برای نیروی مولد جامعه خود فراهم کند.
امروز اقتصاد کشور از خالی بودن ظرفیت تولید به میزان ۶۰ تا ۷۰ درصد رنج می‌برد که البته این همه تقصیر کارگران نیست، بلکه عمده مشکل به خاطر رکود اقتصادی و پس از آن عدم بهره‌وری و همچنین بالا بودن سود بانکی و هزینه تولید و نداشتن نگاه صادراتی به تولید است.
اگر مدیریت در بنگاه‌های تولیدی حاکم شود، با بهره‌وری می‌توان ظرفیت خالی بنگاه‌های تولیدی را تکمیل کرده و بدون نیاز به سرمایه‌گذاری جدید تعداد بیشتری از جوانان درس خوانده و حتی درس نخوانده این مملکت را مشغول به کار کرد.
یکی از این زمینه‌ها کاهش سود بانکی و کاهش هزینه تأمین سرمایه در گردش برای واحدهای تولیدی است.
کارگر ماهر هرگز بیکار نمی‌ماند، بیشتر فارغ التحصیلان بیکار، فاقد مهارت انجام کار هستند، نیاز به کارورزی و مهارت آموزی دارند.
سواد و معلومات کارگر در حین کار ممکن است، دچار فرسودگی شود، لازم است مدیران بنگاه‌ها آموزش واقعی مهارت در حین کار را برای کارگران خود در نظر بگیرند که به این وسیله علاوه بر افزایش بهره‌وری نیروی کار کارگر نیز احساس رشد و تعلق بیشتری به کار و بنگاه خود پیدا می‌کند و دریافتی بیشتری خواهد داشت و این یک معامله دو سر سود خواهد بود.
از دیگر مسائل کارگری در ایران می‌توان به مشکل قانون کار اشاره کرد که طبق جوّ حاکم در ابتدای انقلاب اسلامی قانونی نوشته شده که به نظر می‌رسد، بیشتر جانب یک طرف یعنی کارگر را گرفته و از عدالت به معنای حفظ حقوق کارگر و کارفرما کمی دور است و اکثر کارفرمایان یکی از مشکلات به کارگیری نیروی کار را همین قانون کار عنوان کرده‌اند، گرچه وزیران کار از ۱۰ سال قبل همواره عنوان کردند که قانون کار به نحو عادلانه و در جهت رعایت منافع کارگر و کارفرما اصلاح می‌شود، اما هنوز هیچ وزیری جرأت پذیرفتن عواقب اجتماعی این اصلاح قانون را پیدا نکرده است.
لازم است قانون کار متناسب با شرایط روز جامعه و براساس عدالت بین کارگر و کارفرما و دولت و همچنین حقوق مصرف کننده و تولید کننده اصلاح شود.
همچنین فرهنگ کار و تلاش در سالهای اخیر به مدد رسیدن یک شبه برخی افراد به پولهای بادآورده یا اصطلاح ره صد ساله را در ثروت اندوزی یک شبه پیمودن، دچار خدشه شده است.
نیز بعد از پرداخت همگانی یارانه نقدی به همه افراد بدون در نظر گرفتن استحقاق، فرهنگ کارکردن در روستاها دچار خدشه شد، به گونه ای که طبق گفته رئیس اتحادیه فرش بافان، بعد از یارانه تولید فرش دستباف در روستاها کاهش یافته است.
کارگران و کشاورزان سهم مهمی در عمران و آبادانی شهرها و روستاها دارند، زحمت آنان را با خرید کالای ایرانی قدر بدانیم.
/م.س215