گستره قیام امام مهدی (عج) تا کجاست؟
قتل نفس زکیه آخرین علامت حتمی ظهور
از حضرت ابا جعفر امام محمّد باقر عليه السّلام روايت شده كه آن حضرت فرمود:
يكى از علامات، كشته شدن مردى است از دودمان رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله در ميان ركن و مقام و نام او محمّد بن الحسن «نفس زكيّه» است.(۲)
و در حديثى آمده است كه فاصلۀ بين كشته شدن نفس زكيّه، و خروج حضرت قائم عليه السّلام پنج روز خواهد بود و در حديث ديگرى وارد شده كه اين نفس زكيّه از اصحاب حضرت مهدى عليه السّلام است كه آن حضرت او را پيش از ظهور خود نزد مردم مكّه مى‌فرستد تا بشارت ظهور حضرتش را به مردم بدهد و چون او اظهار ظهور حضرت را مى‌نمايد، اهل مكّه بر او يورش مى‌برند و او را به قتل مى‌رسانند.(۳)
گستره قیام امام مهدی (عج)
با قرار گرفتن سرزمين حجاز تحت فرمانروائى امام مهدى (عج) قلمرو دولت آن بزرگوار با وجود گروههاى مخالف آن حضرت در عراق، شامل يمن، حجاز و ايران و عراق مى‌شود .(۴)
[پس از شکست و نابودی سپاه سفیانی و فتح شام]
امير مؤمنان (ع) گامهاى بعدى حضرت بقيّة اللّه (عج) را چنين توصيف مى‌كند:
سپس مهدى (عج) فرمان مى‌دهد كه مركبهائى ايجاد مى‌كنند (فرمان ساختن وسائل نقليّۀ جديدى صادر مى‌كند) و در كرانۀ عكّا چهارصد كشتى مى‌سازد. در مسير خود به طرطوس (از شهرهاى بندرى سوريّه) مى‌رسد و آنجا را فتح مى‌كند. به انطاكيه مى‌رود و فتح مى‌كند.
به قسطنطنيّه (استانبول) حمله مى‌برد و آنجا را فتح مى‌كند و از آنجا با ياران خود به‌سوى كشورهاى رومى (ممالك غرب) رهسپار مى‌شود و همۀ آن كشورها را فتح مى‌كند.
امير مؤمنان (ع) طبق شيوۀ دائمى‌اش با قاطعيّتى هرچه تمامتر از فتوحات حضرت بقيّة اللّه (عج) سخن مى‌گويد:
براى مصر منبرى مى‌سازم، دمشق را سنگ‌به‌سنگ ويران مى‌كنم و يهود را از همۀ سرزمينهاى عربى بيرون مى‌نمايم و جامعۀ عرب را با اين عصايم مى‌رانم. همۀ اينها را مردى از تبار من انجام مى‌دهد.
از اين حديث استفاده مى‌شود كه يهود اشغالگر به سياست توسعه‌طلبى و تلاش خود براى اقامت گزيدن در كشورهاى عربى ادامه مى‌دهند و در بيشتر كشورهاى عربى جاى پائى براى خود باز مى‌كنند، سپس با ظهور حضرت ولىّ عصر (عج) همۀ نقشه‌هايشان نقش بر آب مى‌شود و ريشۀ فاسدشان از همۀ ممالك اسلامى كنده مى‌شود. چنانكه نويد آن در كتب مقدّسه‌شان نيز آمده است و خود بر آن واقف، و از آن نگران هستند.
امير مؤمنان (ع) مسير جنگهاى او را چنين ترسيم مى‌كند:
آنگاه مهدى (ع) با هزار مركب به‌سوى قدس شريف حركت مى‌كند، (با سپاه خود) در شام، فلسطين، صور، عكّا، غزّه و عسقلان منزل مى‌كند، آنگاه مهدى وارد بيت المقدّس مى‌شود.(۵)
شكست فاحش غربيها در فلسطين و سرزمين شام بدست حضرت مهدى (ع) تأثير فراوانى بر ملل غرب و آيندۀ آن خواهد داشت و بى‌ترديد نفوذ كلمه و قدرت، در غرب، از آن مسيح و مهدى (ع) و از آن موج مردمى پشتيبان آن بزرگوار، از بين ملتهاى غربى مى‌باشد كه همين موج نيروى انسانى عهده‌دار براندازى حكومت‌هاى كفرپيشه و برپايى حكومت‌هايى است كه با دولت حضرت مهدى (ع) اعلام همبستگى مى‌نمايند.(۶)
امّا آن طور كه از روايات استفاده مى‌شود، چند عامل اطمينان‌بخش[هم] در آن هنگام وجود خواهد داشت كه شايد مهم‌ترين آنها فرود آمدن حضرت مسيح (ع) به قدس باشد و سپس حالت ترس و اضطرابى است كه غربيها از روياروئى با حضرت مهدى (ع) در عمق جان خود احساس مى‌كنند و علاوه بر آن وجود امدادهاى غيبى كه امام (ع) از آنها برخوردار است و برخى از آنها را در نهضت ظهور خويش بكار مى‌گيرد و هرچند تأثير آنها تقريبا منحصر به ملتهاى غربى است و نسبت به حكومت‌هاى آنان ضعيف و يا ناچيز جلوه مى‌كند، امّا بايد گفت كه آن حضرت، جنگ‌افزارهاى پيشرفته‌اى در اختيار دارد كه با سلاح‌هاى غربى برابرى كرده و يا بر آنها برترى دارد.(۷)
بين مهدى و فرمانرواى طغيانگر روم پس از كشته شدن سفيانى و ...صلحى برقرار مى‌شود.
به گونه‌اي كه بازرگانان شما و آنها به كشورهاى يكديگر رفت و آمد مى‌كنند.
پيامبر (ص) روايت شده است كه فرمود:
بين شما و روم چهار پيمان صلح برقرار مى‌گردد كه چهارمين آنها بدست مردى از خاندان هرقل است و سالها (دو سال) به طول مى‌انجامد و مردى از عبد القيس بنام سئودد بن غيلان پرسيد: در آن روز پيشواى مردم چه كسى خواهد بود؟ فرمود: مهدى از فرزندانم(۸)
آنها[غربی ها] سه سال به ساختن كشتى‌هاى خود مى‌پردازند (نيروى دريائى خود را مجهز مى‌سازند) تا آنكه كشتى‌هاى روميان در سواحل بين صور تا عكّا لنگر مى‌اندازند و آنجا صحنۀ كارزار خواهد بود.
كشتى‌هاى روميان در حدّ فاصل صور تا عكا، لنگر انداخته و مستقر مى‌شوند و آن آرايش جنگى و كارزار بزرگى خواهد بود.(۹)
خداوند مسلمانان را به كمك فرشتگان و امدادهاى غيبى خود عليه دشمنان يارى مى‌فرمايد.
آنگاه خداوند باد و پرندگان را بر روميان مسلّط مى‌كند تا پرندگان بالهاى خود را به صورت‌هاى آنها بكوبند كه چشمهايشان از حدقه درآيد و زمين بسبب آنها شكافته شود و بعد از آن دچار صاعقه و زمين‌لرزه مى‌شوند و در درّه و پرتگاهى سقوط مى‌كنند و خداوند صبركنندگان را يارى نموده و آنان را پاداش نيك مى‌دهد همچنانكه ياران محمد(ص) را پاداش بخشيد و دلها و سينه‌هايشان را مالامال از شجاعت و قوّت مى‌گرداند.(۱۰)
خدايش او را با سه سپاه تأييد مى‌كند:۱-فرشتگان ۲-مؤمنان ۳-رعب
منظور از رعب اينست كه خداوند رعب و وحشت در دل كافران مى‌اندازد كه از ترس درصدد مخالفت و مقاومت برنمى‌آيند.
از كسانيكه با ما جنگيدند و به ما ستم كردند و يا به ستمهائى كه بر ما رفته رضايت دادند، احدى نمى‌ماند جز اينكه در آنروز كشته مى‌شود.(۱۱)
امام باقر علیه السلام : هنگامى‌كه سپاه او كشور روم را فتح كند، رومى‌ها به دست او اسلام را مى‌پذيرند و او براى آنها مسجدى مى‌سازد و مردى از ياران خود را در ميان آنها به‌عنوان نمايندۀ خويش تعيين مى‌كند و خود برمى‌گردد.(۱۲)
امام صادق علیه السلام : سپس به‌سوى شهر زنجى‌ها حركت مى‌كند (در شمال آفريقا و برخى از مناطق ميانه‌اى آن) و به‌سوى فلسطين بازمى‌گردد. از عكّا، غزّه و عسقلان مى‌گذرد و به قدس نزديك مى‌شود. (شايد نزديك شدن آنحضرت به قدس در اين حديث مربوط به سفر دوّم آنحضرت باشد.) (۱۳)
آنگاه مهدى (ع) با يارانش به‌سوى اقيانوس حركت مى‌كند.(۱۴)
ابا حمزه مى‌گويد گويد كه امام باقر عليه السّلام فرمود: روم، چين، ترك (تركيه) ، ديلم، سند، هند، كابل‌شاه و خزر را، فتح خواهد نمود.
امام رضا علیه السلام : خداوند به دست او زمين را از لوث كافران و منكران پاك مى‌كند. زمين زير پايش مى‌پيچد و هر كار سخت و دشوارى براى او آسان مى‌شود.(۱۵)
امام موسی کاظم علیه السلام در تفسیر آیه «قُلْ يَوْمَ الْفَتْحِ لاٰ يَنْفَعُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِيمٰانُهُمْ وَ لاٰ هُمْ يُنْظَرُونَ » می فرمایند: روزي كه دنيا به دست قائم (عج) فتح شود، ديگر ايمان آوردن براى كسي كه قبلا ايمان نداشت سودى نبخشد. امّا كسي كه پيش از فتح، ايمان آورده، انتظار ظهور او را مى‌كشيد، ايمانش او را سود خواهد بخشيد، و خداوند مقام و منزلت او را بالا خواهد برد و اين پاداش دوستداران اهلبيت است. سپس آنقدر از دشمنان خدا مى‌كشد تا خداوند راضى شود.
آن وقت در دل خود احساس مرحمت مى‌كند و از آنجا مى‌فهمد كه پروردگارش راضى شده است.(۱۶)
امام کاظم علیه السلام: مؤمنان و اهل آسمانها با ظهور او خوشحال و شاداب مى‌شوند. ولى هيچ كافر و يا مشركى نمى‌ماند جز اينكه ظهور او را ناخوش دارند . خداوند با ولايت قائم (عج) ، نور خود را به كمال و تمام مى‌رساند، اگرچه منكران ولايت على (ع) آنرا خوش ندارند.(۱۷)
امام صادق (ع) در اين زمينه مى‌فرمايد: چون مهدى ظهور كند، همۀ مسلمانان از خواصّ و عوامّ به‌وسيلۀ آن، خوشحال مى‌شوند. اهل آسمان و زمين به‌وسيلۀ ظهور او خوشحال مى‌شوند، پرندگان هوا و ماهيان دريا نيز با ظهور او شادى مى‌كنند.(۱۸)
پس از فتح جهان
امام باقر عليه السّلام فرمود: به هر منطقه‌اى از مناطق زمين، مردى را [برای حکومت بر آن سرزمین]مى‌فرستد و مى‌فرمايد: برنامۀ تو در كف دست تو است وقتى كارى برايت پيش آمد كه حكم قضايى آن را نمى‌دانى، به دستت نگاه كن و هرچه در آن است عمل كن.(۱۹)
اين حديث در برگيرندۀ احتمالات گوناگون است:
۱-دستورالعمل حكام شرع در كف دست آنها به‌طور اعجاز نوشته شده و يا در همان لحظۀ نياز، نوشته مى‌شود.
۲-مقصود بى‌سيم‌هاى ادارات آن حضرت كه در كف دست مسئولين است كه بلافاصله، دريافت مى‌شود.
۳-وسيله‌اى در دستش خواهد بود كه در مورد احتياج با زدن يك دكمه و يا با صداى هر حاكمى تنظيم مى‌شود كه با بلند كردن صداى خود از مركز اطلاعات امام منعكس مى‌شود.
۴-معناى ديگرى دارد كه در اثر، تكنيك‌هاى نوين و در اثر پيشرفت علمى و دانش آن زمان، پيش خواهد آمد چون اظهارنظر امروز ما صرفا تطبيق با صنايع امروز است فردا چه پيش خواهد آمد فقط خدا مى‌داند.(۲۰)
منابع:
۱- فرازی از دعای افتتاح ترجمه استاد حسین انصاریان
۲- بحار الانوار، ج ۵۲ ص ۲۰۴ حديث ۳۴
۳- زمینه سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج) ص۷۷
۴- عصر ظهور ص۳۲۷
۵- روزگار رهایی جلد ۱ ، بخش: ج ۱ ،ص۴۷۲
۶- عصر ظهور علی کورانی ص ۳۴۸
۷-همان ۳۴۰
۸- بحار ج ۵۱ ص ۸۰
۹- نسخۀ خطى ابن حماد ص ۱۴۲
۱۰- همان ص۱۲۴
۱۱- روزگار رهایی جلد ۱ ص۵۰۷
۱۲- همان ص۴۹۹
۱۳- همان ۵۲۵
۱۴-همان ص۵۰۰
۱۵- همان ۵۲۹
۱۶-همان ۵۲۷
۱۷- همان ۵۲۶
۱۸-همان ۵۲۷
۱۹- غيبت نعمانى: ص ۳۱۹ ح ۸؛ معجم الملاحم و الفتن:۴/۱۰ بحار الأنوار:۵۲/۳۶۵ ب ۲۷ ح ۱۴۴
۲۰- سیمای جهان در عصر امام زمان (عج) ج۲،ص۱۴۴
/م.ی216