حجت الاسلام حسینی : چگونه عاقبت بخیر شویم؟
امامزادگان بزرگوار در کشور ما نعماتی هستند که شاید برخی از آنها فرزندان بلافصل ائمه علیهم السلام باشند و به دلایل مختلفی وارد کشور ما شده اند و حضورشان سبب نزول نعمات و برکات الهی است و شاکریم که در جوار شهری هستیم که شهر اهل بیت علیهم السلام است. امام صادق علیه‌السلام هنوز فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها به دنیا نیامده بودند که وعده این شهر و ولادت و دفن این بزرگ بانو را دادند و نام قم را شهر ما اهل بیت علیهم السلام گذاشتند و در بین امام زادگان شاید به تعداد انگشتان دست نرسد که جملاتی را صراحتا از زبان ائمه در موردشان بیان شده باشد.
امام سجاد علیه‌السلام در مورد عقیله بنی هاشم زینب کبری سلام‌الله‌علیها و حضرت عباس علیه‌السلام جملاتی فرمودند. در بین امامزادگان دو امامزاده را شاید بتوانیم بگوییم یکی حضرت عباس علیه‌السلام و دیگری فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها که زیارت نامه ماثوره دارند. امام معصوم زیارت نامه شان را فرموده باشد. زیارت نامه ای را که در حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها می خوانیم از امام رضا علیه‌السلام است. لقب حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها را حضرت رضا علیه‌السلام فرمودند.
خوف از سوء عاقبت ما را حرکت می دهد
امام جواد علیه‌السلام در مورد عمه جانشان فرمودند:"مَنْ زَارَ قَبْرَ عَمَّتِی بِقُمَّ عارف بحقها فَلَهُ الْجَنَّةُ"1 فقط زیارت نیست. باید حق حضرت را بشناسیم. یکی از راه های معرفت پیدا کردن نسبت به حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها مطالعه دقیق زیارت نامه حضرت است. این دعا را خوب دقت کنید. زیارات معمولا قالب کلی دارد با سلام شروع می شود. لعن دارد و شاید با دعا تمام شوند. در زیارت نامه حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها فرازی داریم آنهم این که"اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ أَنْ تَخْتِمَ لِي بِالسَّعَادَةِ"طلب می کنیم که خدایا ختم ما را به سعادت برسان. در روایت داریم"الْمُؤْمِنُ لَا يَزَالُ خَائِفاً مِنْ سُوءِ الْعَاقِبَةِ"2مومن همیشه از عاقبت بد می ترسد. از ویژگی های مومن است که دائما از عاقبت خود می ترسد. حتی دارد امیرالمومنین علیه‌السلام وقتی رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله خبر شهادتشان را در ماه رمضان دادند، سوال کرد آیا در آن لحظه دین و عقیده من سالم است؟ عاقبت بخیر می شوم؟ در زیارت عاشورا آخرین فراز زیارت آنهم در سجده بعد از شفاعت می گوییم و"ثَبِّتْ لی قَدَمَ صِدْقٍ"قدم مرا در این مسیر ثابت کنید. در زیارت جامعه کبیره باز هم با همین عباران می گوییم. وقتی عنوان بصری به خدمت امام صادق علیه‌السلام می رسد، حضرت اسم و کنیه اش را می پرسد. عنوان می گوید: ابو عبدالله. حضرت وقتی شنید دعا کردند:"ثَبَّتَكَ اللَّهُ فی کنیتک"3
این خوف از سوء عاقبت ما را حرکت می دهد و می سازد. یکی از عباراتی که علی علیه‌السلام به امام مجتبی علیه‌السلام فرمودند این بود که: حسن جان اگر آدم خوبی را دیدی هیچ گاه حکم نکن که در انتها هم خوب بمیرد و اگر انسانی را در حالت بدی دیدی هیچ گاه حکم نکن که در آخر هم بد بمیرد."کم من سعید خُتِمَ له بشقاوه وکم من شقی خُتِمَ له بسعاده"4چه بسا آدمهایی که خوب بودند و به ظاهر سعادتمند بودند اما آخر کار، شقاوتمند شدند. چه بسا آدمهایی که به ظاهر بد بودند، شقاوتمند بودند اما آخر کارشان به سعادت تمام شد. در زیارت می خوانیم: « خدایا کاری کن که آخر کار زمانی که داریم از دنیا می رویم، زمانی که بساط عمرمان برچیده شد، به سعادت تمام بشود. »
عوامل شقاوت انسان
تب نشانه بیماری است. اگر درمان نکنید بیماری شما را از پا در می آورد. تب نشانه است. علامت برای این است که ما متوجه شویم و به دنبال درمان باشیم. در ضمن یک حدیث از قول رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نقل شده است، حضرت فرمودند:"عن النبي (ص):علامة الشقاوة اربعةنسيان الذنوب الماضية و هي عندالله تعالي محفوظة و ذكر الحسنات الماضية و لا يدري أ قُبلت أم رُدّت و نظره الي من فوقه في الدنياو نظره الی مَن هو دونه فی الدین"5
نشانه ى بدبختى چهار چيز است: 1.فراموشى گناهان گذشته، با اين كه در دفتر خدايى ثبت است 2.از ياد نبردن كارهاى خيرى كه كرده 3.در كار دنيا به بالادست نگريستن 4.و در كار آخرت به زيردست نگريستن
1.نسیانُ الذنوب الماضیهِ و هی عندالله محفوظه
اولین علامت انسان شقاوتمند این است به جای اینکه توبه کند از گناهش، گناهش را فراموش می کند. خطا و گناه می کند یادش می رود،از گناه غافل می شود. دائم الاستغفار باشیم. فراموش کردن گناه علامت شقاوت است. خدا هم ما را فراموش می کند. قرآن می فرماید:"الْيَوْمَ نَنسَاكُمْ كَمَا نَسِيتُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَذَا"5امروز ما شما را فراموش می‌کنیم چنانکه شما ملاقات این روز سخت را فراموش کردید.
خوب است اهل مناجات باشیم. در قنوت و دعاهای نماز مناجات کنیم. مناجاتی در مفاتیح است بنام مناجات خمسه عشر، خیلی زیباست. یکی از آنها مناجات تائبین است. در آنجا امام سجاد علیه السلام می فرماید:"فَتَحْتَ لِعِبَادِكَ بَاباً إِلَى عَفْوِكَ سَمَّيْتَهُ التَّوْبَةَ"خدایا تو یک دربی درست کردی بنام درب توبه. موسی علیه‌السلام وقتی خدا را این گونه صدا زد: یااله العابدین خداوند یک بار جواب داد ولی وقتی صدا زد یااله العاصین، خداوند سه بار لبیک گفت. سوال کرد: چرا سه بار لبیک گفتی؟ خداوند فرمود: چون عابد یک امیدی دارد که من جواب بدهم ولی عاصی هیچکس را جز من ندارد. پس سه بار لبیک می گویم.
2.و ذکرُ الحسنات الماضیه و لایدری أ قُبلت أم رُدّت
دومین علامت شقاوت این است که انسان کارهای خودش را به رخ دیگران بکشد. مبتلا به عجب و تکبر شود. فرمود:"مَنْ دَخَلَهُ الْعُجْبُ هَلَكَ"6شروع شقاوت با ذکر حسناتی است که معلوم نیست خداوند از تو قبول کرده است یا نه.
واعظی بود یک ساله از او وقت می گرفتند یک روز پیر زنی مقابلش آمد و برای روضه فردایش از او درخواست کرد و منبری ابتدا قبول نکرد بعد آدرس را گرفت که شاید برود. فردا از همان مسیر عبور می کرد که یاد پیرزن افتاد و به آدرس او رفت و روضه ای خواند. پیرزن گریه کرد و گفت من کل سال را لباس می شویم و پولی جمع می کنم تا روضه ای بگیرم. ازکل منبر های این منبری همین منبر فقط قبول شد.
خداوند از گناه تکبر خیلی بدش می آید هر که تکبر می ورزد با خدا در افتاده است.خداوند سوگند خورده که من کسی که تکبر بورزد زمینش می زنم. کسی که تواضع کند بالایش می برم ، رشدش می دهم ، ترقی می دهم. روایت داریم:"مَن تَکَبَّرَ وَضَعَهُ اللهُ"7 اگر کسی تکبر کند، خدا پستش میکند. شیطان اولین کسی است که تکبر ورزید. "فَسَجَدُوا اِلّا اِبْليسَ اَبى وَاسْتَكْبَرَ وَ كانَ مِنَ الْكافِرينَ"8 "مَنْ تَواضَعَ رَفَعَهُ اللّه"9 هرکس تواضع کرد خداوند او را بالا می برد.
3.و نظره الی من هو فوقه فی الدنیا
سومین نشانه شقاوت و بدبختی که متأسفانه در جامعه خیلی به آن مبتلا هستند کسانی که در امور دنیا به بالا دستشان نگاه می کنند. غالب افرادی که نق می زنند امروز چون به بالا دستشان نگاه می کنند. روایت داریم رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله سلمان را نصیحت کرد: اگر می خواهی در زندگی ات آرامش داشته باشی در امور مالی به بالا دستت نگاه نکن. لذا فرمودند با فقرا نشست و برخواست کنید. نگاهمان را اصلاح کنیم.
4.و نظره الی مَن هو دونه فی الدین
اما در امور دینی و معنوی به پایین دست خودش نگاه می کند.
ولایت بالاترین نعمت
در آخر زیارتنامه می فرماید:"فَلا تَسْلُبْ مِنّى ما اَنَا فيهِ"خدایا از ما سلب نکن آنچه در آن هستیم. امروز در ولایت اهل بیت علیه‌السلام هستیم. داریم فردی آمد نزد امام باقر علیه‌السلام گلایه کرد و حضرت فرمود: آیا تو نعمت نداری؟ تو ما را دوست نداری؟ گفت بله آقا جان. فرمود مهمترین نعمت است.
ابو حنیفه وقتی نزد امام صادق علیه‌السلام آمد آقا از او سوال کرد شنیدیم تو در تفسیر آیه"ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ"10 نعیم را گفته ای سیب و خیار و غیره؟ گفت: بله مگر نعمت غیر از این است؟ حضرت فرمود: تو اگر مهمان باشی و از تعداد میوهایی که خورده ای میزبان بپرسد میگویی میزبان بخیل است. یعنی خدا بخیل است؟ آنجاکه از نعمت ها حرف می زند منظور ولایت ما اهل بیت علیه‌السلام است.
پی نوشت:
1.وسائل الشيعه، ج۱۴، ص۵۷۶
2.پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله،بحار الأنوار ج24 ص 26
3.حدیث عنوان البصری، بحار الانوار، ج1، ص 224
«عن عنوان البصری - و کان شیخا کبیرا قد أتى علیه أربع و تسعون سنة- قال:...فجلست فأطرق ملیا ثم رفع رأسه و قال: أبو من؟ قلت: أبو عبد الله. قال: ثبت الله کنیتک و وفقک لمرضاته...»
4.تحرير المواعظ العددية، ص 332
5. نهج الفصاحه
6.سوره مبارکه جاثیه آیه 38
7.كافی، ج 2، ص 313
8.کنز العمال ح5737
9.سوره بقره آیه 34
10.کنز العمال ح5737
11.سوره تکاثر آیه 8
/1102101302
