در پی شیوع ویروس کرونا در کشور، فعالیت‌های مردم در عرصه‌های مختلف به‌ویژه مناسک دینی و مذهبی دچار دگرگونی‌های فراوان شد. با توصیه مسئولین پزشکی و بهداشتی کشور، از ابتدای شیوع این ویروس، تجمعات دینی در حرم‌های اهل بیت (ع)، مساجد و هیأت‌های مذهبی لغو شد.
بسیاری از مردم که پیش از این پای ثابت نماز جماعت مساجد بودند، برای اقامه نمازهای خود خانه‌نشین شدند و یا حتی نماز را در مساجد فرادا اقامه کردند. از سوی دیگر هیأتی‌ها که یک روز هفته را لااقل به مجلس اهل بیت (ع) می‌رفتند، اما در مناسبت‌های مختلف در خانه ماندند و پای مجالس مجازی نشستند.
تعطیلی مساجد و هیأت‌ها دلتنگی و حسرت را برای ما ایجاد کرده است
مهدی ساجدی در این باره می‌گوید: «من همواره برای اقامه نماز جماعت در مساجد حاضر می‌شدم، اما امروز بر اثر این بیماری نماز جماعت لغو شده است و تنها گاهی در مسجد برای اقامه نماز فرادا حضور پیدا می‌کنم. عوارض ناشی از این بیماری موجب دلتنگی و حسرت فراوان ما شده است.»
خانم علیمحمدی نیز در این خصوص می‌گوید: «من و همسرم در برنامه‌های هفتگی مهدیه امام حسن مجتبی (ع) شرکت می‌کردیم شاید هرهفته نمی‌رفتیم، اما در طول ماه دو مرتبه در مراسم‌های هفتگی هیأت حاضر بودیم و در مناسبت‌های مختلف نیز قطعاً به هیأت می‌رفتیم اما در اثر ویروس کرونا، جشن‌های میلاد متعددی مثل میلاد امام حسین (ع)، میلاد حضرت عباس (ع) و میلاد امام زمان (عج) را در خانه بودیم و از مجالس مجازی استفاده کردیم اما واقعا حس و حال لازم برای جایگزینی مجالس را نداشت.»
ماه رمضان هرساله فرصتی برای انس بیشتر با خداست و در این زمینه هم مساجد و هیأت‌ها بسیاری نقش‌آفرین بودند. یکی از ایامی که موجب رونق مساجد بالاخص می‌شد، ایام ماه رمضان بود که صفوف نماز جماعت مساجد پرشورتر از هرزمان دیگر سال بود. برنامه‌های ترتیل‌خوانی و مناجات‌خوانی مساجد هم از برنامه‌های پرجمعیت این ماه بود. امسال اما کرونا ماه رمضان را هم تحت تاثیر قرار داده و تمام مراسم‌های مساجد و هیأت‌ها را لغو کرده و رنگ‌وبوی مجازی به آن‌ها داده است.
این روزها رسانه ملی در گام اول با پای‌کار آمدن برای پخش مناجات‌خوانی‌های مداحان سرشناس، ملجایی برای درمان درد قلب‌های مومنان و هیأتی‌ها شده است و از سوی دیگر نیز پخش زنده‌های اینستاگرامی کورسوی امید مردم در خانه‌ها برای بهره‌برداری از فضای معنوی هیأت‌ها شده است.
هیأتی‌ها در کرونا نشان دادند ابتکار عمل دست آن‌هاست
سعید حدادیان، مداح اهل‌بیت (ع) در این باره می‌گوید: «در جریان کرونا هیأتی‌ها مثل رزمنده‌های دوران دفاع مقدس پیشتاز شدند، لباس پرستاری پوشیدند به کمک کادردرمانی رفتند و یا به تولید ماسک و ... پرداختند تا نشان دهند ابتکار عمل دست ماست و نشان دادند مانند حضرت زینب (س) که در مجلس یزید بحران را به فرصت تبدیل کرد، این قابلیت در هیأتی‌ها هم وجود دارد. این جلسه که هیأت در قالب بهره‌برداری در فضای ماشین‌هاست هم یک ابتکار عمل هیأتی‌هاست تا در ماه رمضان که ماه محافل انس با قرآن، اهل بیت (ع) و ذکر مناجات است، جلسات را برگزار کنند.»
«هیأت خودرویی» نمونه‌ای از ابتکار عمل هیأت‌ها
موسسه ماوا با همکاری هیأت سائلین امیرالمومنین (ع) در این ایام کرونایی دست به ابتکار جدیدی زده است. این مجموعه برای جبران جلسات به سمت برگزاری ویژه‌برنامه «شب‌های دلتنگی» در پارکینگ پارک ارم تهران در قالب یک جشن و هیأت ماشینی رفته است.
جواد توسلی مسئول رسانه‌ای موسسه ماوا در این خصوص می‌گوید: «براثر شیوع ویروس کرونا، بسیاری از برنامه‌های زندگی مردم لغو شده است. اجتماعات و برنامه‌های مذهبی مختلفی که به خصوص در ماه رمضان برگزار می‌شد، این روزها لغو شده و دلتنگی بزرگی برای مردم ایجاد کرده است. در این راستا تصمیم گرفتیم کار جدیدی انجام دهیم تا این خلا را پرکنیم. ابتدا جشن خیابانی را برای میلاد امام حسین (ع) برگزار کردیم و در ماه رمضان نیز به سراغ این ویژه‌برنامه رفتیم. در این ویژه‌برنامه طی ۳۰ شب ماه رمضان بنا داریم آیتم‌های مختلفی مانند قرائت قرآن، سرود، مناجات‌خوانی و مداحی را برگزار و به نوعی روحیه شادی برای مردم ایجاد کنیم. مردم می‌توانند با ماشین‌های خود در فضای اینجا پارک کنند و از داخل ماشین از برنامه با حضور خانواده‌ها استفاده کنند. برای استفاده بهتر، مخاطبان فرکانس ضبط ماشین خود را برروی موج ۱۰۳ FM تنظیم می‌کنند و در محدوده برگزاری مراسم می‌توانند صدای با کیفیت دریافت کنند.»
مرتضی فرهنگ، مداح اهل بیت (ع)، ذاکر هیأت سائلین امیرالمومنین (ع) و از برگزارکنندگان این مراسم در خصوص جزییات این برنامه می‌گوید: «ایده برگزاری این مجلس به ذهن یکی از خادمین امیرالمومنین (ع) رسید و حال چهارمین شب برگزاری آن است. هر شب حدود ۲۵۰ خودرو با ۲ تا ۳ سرنشین حضور پیدا می‌کنند که در بدو ورود به محدوده، ابتدا ضدعفونی شده و سپس داخل محوطه می‌شوند و براساس شماره‌گذاری‌ها پارک می‌کنند. در طول برگزاری مراسم نیز هیچ فردی غیر از خدام که کاور بر تن دارند، اجازه حضور در محوطه یا خارج شدن از ماشین‌ها را ندارد. الحمدلله در این چند شب مردم نشان دادند که تشنه جلسه و هیأت هستند و در فضای ماشین هم اشک می‌ریزند و همراه جلسه هستند.»
سیدجواد پرئی، شاعر و مداح اهل بیت (ع) نیز که شب گذشته در این مراسم شعرخوانی داشت، در این باره می‌گوید: «برگزاری این برنامه‌ها در این ایام که هیچ جلسه و محفلی برگزار نمی‌شود، کمک می‌کند تا افرادی که عاشق هیأت رفتن بودن، دق نکنند و دل تنگی خود را با حضور در این مجالس و یا استفاده از جلسات مجازی پرکنند. جلسات مجازی شاید به دلیل آن‌که فرد حال‌وهوای درون منزل را دارد، نتواند حال خوبی برای مخاطب ایجاد کند اما در چنین فضایی روضه بیشتر می‌چسبد. کرونا فضایی را ایجاد کرد تا بدانیم نعمت هیأت رفتن و شرکت در مجالس چیز کمی نیست و یا نعمت اینکه اگر اراده می‌کردیم، می‌توانستیم با تهیه بلیت ظرف دو ساعت به مشهد برسیم، کم نیست، درحالی که ما قدر این نعمت‌ها را نمی‌دانستیم. بعد از اتمام این بیماری امیدواریم این حال بین مردم باقی بماند و بدانیم کسی چک سفید امضا به ما نداده است که همیشه بتوانیم از هیأت استفاده کنیم لذا از وقت و فرصت‌ها بهتر استفاده کنیم.»
این روزها ۲۵۰ خودرو هر شب در این فضا حضور پیدا می‌کنند و از برنامه‌ها استفاده می‌کنند، اما قطعا با تبلیغات و اطلاع‌رسانی، اقبال مردم به این برنامه بیشتر خواهد شد لذا بناست برای روزهای آتی و منتهی به شب‌های قدر سایتی ایجاد شود تا برای افراد علاقه‌مند حضور شماره کند و نظم بیشتری برای حضور مردم ایجاد کند البته هدف این امر اخذ هزینه و فروش بلیت نیست.
سیدرضا سلیمی از مردم حاضر در این مجلس می‌گوید: «من از نخستین شب برگزاری این مجلس حضور پیدا کردم و انگار التیامی بردردهایم شده است. براثر کرونا نه امکان مسجد رفتن و نه هیأت رفتن داشتیم و منتظر شنیدن یک روضه برای اشک ریختن بودم. جلسات مجازی کمتر این محیط را برای ما ایجاد کرد اما برنامه این چنینی، حس حضور در هیأت را بهتر القا می‌کند و اثرگذارتر است.»
حامد کاظم‌نژاد از جوانان حاضر در این مراسم نیز می‌گوید: «هیأتی‌ها نشان دادن در این بحبحه کرونا، با اتفاقات روز به پیش می‌روند. ابتدا از بستر پخش زنده در فضای مجازی جلسات برگزار شد که بسیار خوب بود و امروز هم این کار جدید و ابتکاری رقم خورده است. هیأت تعطیل شدنی نیست بلاخره ما عاشقان اهل بیت (ع) راهی پیدا می‌کنیم تا از فضا و جلسات استفاده کنیم.»
شاید تصور آن باشد که این جلسه برای مداح نیز مانند همان جلسات مجازی است و ارتباطی با مخاطب مانند جلسات هیأت ندارد لذا شاید آن حال و سوز را نتواند در خواندن خود ارائه کند، اما سعید حدادیان می‌گوید: «ما جلسات مهدیه امام حسن مجتبی (ع) را لایو برگزار می‌کنیم اما این جلسه حال‌وهوای بهتری نسبت به جلسات مجازی دارد. ارتباط با مخاطب و مشاهده حس و حال آن‌ها در این فضا بهتر است.» نکته جالب آن است که حدادیان گاهی در میان روضه‌خوانی برای آن که همراهی مخاطب با خود را تست بزند، درخواست می‌کند تا چراغ ماشین‌ها را روشن کنند. همچنین در زمان نوحه‌خوانی محمدحسین حدادیان نیز صدای سینه‌زنی پخش می‌شود تا مخاطب خود را بیشتر در فضای هیأت، احساس کند و همراه‌تر شود.
ویژه‌برنامه شب‌های دلتنگی هرشب از ساعت ۲۳:۳۰ در پارکینگ پارک ارم برگزار می‌شود که بناست در شب‌های آتی برنامه‌های متنوع‌تری شامل سخنرانان، شعرخوانی، نمایش کوتاه و ... نیز به آن افزوده شود.
Links:
[1] https://vareth.ir/tag/keyword/68270/%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%B9-%D9%88%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7
[2] https://vareth.ir/tag/keyword/69062/%D9%87%DB%8C%D8%A3%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88%DB%8C%DB%8C
[3] https://vareth.ir/tag/keyword/69063/%D8%B4%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D9%84%D8%AA%D9%86%DA%AF%DB%8C