برترین مرتبه معرفت، شناخت نفس است

حجت‌الاسلام والمسلمین « محمدباقر علوی تهرانی» استاد حوزه علمیه به مناسبت ماه مبارک رمضان در قالب فضای مجازی به سخنرانی پرداخته و درباره محاسبه نفس گفت: در کلام بزرگان دین، مؤمن سه دشمن به نام‌های شیطان، دنیا و نفس دارد.
وی افزود: نفس اماره یکی از موانع سیر الی الله است، بر همین اساس شناخت نفس از دستورات دین است.
حجت‌الاسلام والمسلمین علوی تهرانی با استناد به آیه ۱۰۵ سوره مائده از قرآن کریم، عنوان کرد: ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید بر شما باد شناخت نفس‌تان؛ اگر شما هدایت یافته‌اید، گمراهی کسانی‌که گمراه شده‌اند، به شما زیانی نمی‌رساند.

استاد حوزه علمیه با اشاره به حدیثی از امیرمومنان امام علی(ع)، اظهار کرد: کسی‌که نفس خود را نشناسد از راه رستگاری دور می‌افتد و در گمراهی و نادانی‌ها سرگردان می‌شود.
وی با بیان اینکه برترین مرتبه معرفت، شناخت نفس است، ابراز کرد: کسی‌که نفس را شناخت، به رستگاری بزرگ و به نهایت هر علم و معرفتی رسیده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین علوی تهرانی با بیان اینکه بین معرفت و علم تفاوت وجود دارد. گفت: معرفت، آگاهی تفصیلی و شناخت عمیق است ولی علم، شناخت اجمالی و سطحی است.
استاد حوزه علمیه افزود: گرفتاری جامعه امروز ما، خود فراموشی است، انسانها خودشان را فراموش کرده‌اند. خداوند در قرآن می‌فرماید و مانند كسانى نباشيد كه خدا را فراموش كردند پس خدا هم خودشان را از يادشان برد. آنان همان فاسقان هستند.

وی با استناد به فرمایشی از حضرت امیرمومنان امام علی (ع) مبنی بر اینکه بزرگترین نادانی، جهل انسان نسبت به نفس خود است، عنوان کرد: حضرت فرمودند تعجب می‌کنم از کسی‌که نسبت به خودش جهل دارد، چگونه می‌خواهد به خدا برسد.
حجت‌الاسلام والمسلمین علوی تهرانی درباره حقیقت نفس، بیان کرد:‌ انسان حقیقتی مرکب از دو عنصر است یک عنصر مادی انسان که بدن او و دیگری عنصر ملکوتی و مجرد او که از ٤ جهت، اسامی مختلف همچون روح، عقل، قلب و نفس دارد.
استاد حوزه علمیه افزود: روح یکی از عناصر ملکوتی و منشأ حیات انسان است، عقل منشأ ادراک و شناخت بوده و سازنده علم و تفکر است، قلب منشأ ارتباط با خداست. قلب مؤمن، حرم معنوی خداوند است؛ نفس همچون منشأ فعل و انفعال در انسان است و اعمال و افعال بر مدار آن می‌گردد. نفس، هرچه را اراده می‌کند بواسطه بدن که ابزار اوست، انجام می‌شود.

منبع: شبستان