نفس سخت‌ترین دشمن انسان در کنار شیطان او را گمراه می‌کند

وارث: 

حجت‌الاسلام والمسلمین «سیدمحمدباقر علوی تهرانی» به مناسبت ماه مبارک رمضان در قالب مجازی طی سخنانی درباره نفس انسان با استناد به روایتی از پیامبر(ص) گفت: سرسخت‌ترین و دشمن‌ترین دشمن انسان، نفس او است.

وی افزود: آن چیزی که شیطان را به بیراهه برد نفس بود، همین نفس در دشمنی با انسان در کنار شیطان قرار می‌گیرد و هر دو همراه با هم، انسان را گمراه می‌کنند.

استاد حوزه علمیه درباره شیوه دشمنی نفس با انسان، عنوان کرد: یکی از روش‌های نفس در دشمنی با انسان توجیه‌گری است یعنی برای کار خلاف خود دلیل بتراشد. مثلا توجیه کند که اگر رشوه نگیرد، زندگی زن و بچّه چه می‌شود؛ یا اگر این مال را انفاق کند دور‌اندیشی نکرده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین علوی تهرانی با بیان اینکه نفس انسان، با وجدان کمال طلب و حق گرا همواره در تعارض هستند. اظهار کرد: انسان در اطاعت از نفس برای این‌که از فشار وجدان خارج شود، توجیه‌گری می‌کند. خداوند در سوره قیامت آیه ۱۴ و ۱۵ می‌فرماید انسان خود از وضع خود آگاه است هر چند در ظاهر برای خود عذرهایی بتراشد.

وی تسویف را شیوه دیگر نفس برای دشمنی با انسان دانست، ابراز کرد: تسویف یعنی امروز و فردا کردن، و کار امروز را به فردا انداختن، امام باقر (ع) می‌فرمایند برحذر باشید از امروز و فردا کردن، همانا دریایی است که مردمان در آن غرق می‌شوند.

استاد حوزه علمیه با استناد به روایتی از امیرمومنان امام علی(ع) بیان کرد: کسی که توبه‌ خود را به فردا می‌اندازد دین ندارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین علوی تهرانی با بیان اینکه نفس با فرصت طلبی به انسان ضربه می‌زند، گفت: نفس جایگاه هر بدی است، قابل اعتمادی نیست و در هر فرصتی ضربه خود را وارد می‌سازد.

وی با بیان اینکه هر کس در مقام نفس اماره قرار دارد باید از خداوند بخواهد که پروردگار او به اندازه چشم برهم زدنی به خود واگذار نکند، عنوان کرد: افرادی که روی نفس خود کار کرده‌اند، معمولاً خطر عجب آنها را تهدید می‌‌کند.

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه نفس اصالتا و حقیقتا موجود شری است، اظهار کرد:‌ زندگی ما تحت اشراف و تصرف نفس است، انسان دوست دارد بی‌بند و بار باشد و آزاد زندگی کند چون حقیقت او طغیان‌گر است؛ مگر اینکه نفس را مهار کند، یعنی آن را زیر نظارت عقل قرار دهد.

حجت‌الاسلام والمسلمین علوی تهرانی با بیان اینکه چهارمین راه دشمنی نفس با انسان بر مبنای فریب‌کاری است، گفت: نفس شر هست اما در یک ظاهر دلسوزانه این شر را انجام می‌دهد، اول طوری وارد میدان می‌شود که به او اعتماد کنیم، وقتی اعتماد کردیم کارش را انجام می‌دهد.

وی با استناد به روایتی از امیرمومنان امام علی(ع) افزود: زمانی که به نفس خود بیشترین اعتماد را کردی منتظر بیشترین و بزرگ‌ترین خدعه باش؛ نفس همواره انسان را به بدی و کارهای زشت فرمان می‌دهد. پس هرکس او را امین خود دانست به او خیانت خواهد کرد و هرکس به او اعتماد کند او را به هلاکت می‌اندازد و هرکس از او راضی باشد او را به بدترین جایگاه وارد می کند.

استاد حوزه علمیه در پایان خاطرنشان کرد: حضرت امیرمومنان امام علی(ع) می‌فرمایند نفس بدفرمان ظاهرآرا، همچون منافق چاپلوسی می‌کند و خود را چون دوستی سازگار و دلسوز جلوه می‌دهد و همینکه انسان را فریب داد چون دشمن، مسلط می‌شود و با خودخواهی و قلدری فرمان می‌راند و شخص را به جایگاه های بدی و هلاکت می‌کشاند.

منبع: شبستان