بنای حکومت علوی بر تکریم نیازمندان بود نه مانور تبلیغاتی

وارث: 

 حجت‌الاسلام کاشانی در برنامه سحرگاهی "ماه من" درباره سیره امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در برخورد با فقرا سخنانی ارائه کرد.

وی در ابتدای این برنامه با اشاره به آیه‌ای از قرآن درباره احسان به فقرا گفت: خداوند در آیه 36 سوره نساء می‌فرماید «وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً وَ بِذِی الْقُرْبى‏ وَ الْیَتامى‏ وَ الْمَساکینِ وَ الْجارِ ذِی الْقُرْبى‏ ... ؛ و خدا را بپرستید، و چیزى را با او شریک قرار ندهید. و به پدر و مادر احسان کنید؛ و درباره خویشاوندان و یتیمان و مستمندان و همسایه خویش‏ (نیکی کنید).» خداوند در این آیه پس از دستور به عبودیت خویش، توصیه نسبت به احسان به والدین می‌کند و احسان به نزدیکان، یتیمان، مستمندان و همسایه‌ها را عطف به آن می‌کند. در واقع یتیم‌نوازی و مراقبت نسبت به وضعیت فقرا پس از عبودیت خداوند مطرح شده است.

وی افزود: همان طور که قبلاً گفتیم ائمه علیهم‎السلام مصداق بارز و کامل تمام خوبی‌هایی است که قرآن معرفی می‌کند. اگر بخواهیم مصداق عینی این آیه را برای خود ترسیم کنیم، چه کسی غیر از امیرالمؤمنین در این جایگاه قرار می‎گیرد؟

کاشانی با اشاره به اینکه مقدمه دستگیری از نیازمندان، قطع وابستگی به دنیاست، افزود: پیامبر خطاب به امیرالمؤمنین فرمود «خداوند تو را به زینتى آراسته که بندگان را به خیرى که محبوبتر و رساتر از آن نزد خدا باشد نیاراسته، و آن زهد در دنیاست که خداوند آن را به تو بخشیده‏ است.» چنین فردی برای دستیابی به پست و مقام نیاز به زد و بند و این در و آن در زدن ندارد. و در جایی دیگر فرمود «وَهَبَ لکَ حُبَّ المَساکینِ» یعنی به تو حب فقرا را بخشید. این محبت هم دو طرفه بود.

امیرالمؤمنین مسئولان خود را ملزم به مبارزه با فقر می‌کرد

این استاد حوزه و دانشگاه با تأکید بر اینکه دل بریدن از دنیا به معنای تشویق به فقر نیست بلکه عدم دلبستگی به لذت‌های زودگذر آن است، گفت: امیرالمؤمنین به شدت مخالف فقر بودند به گونه‌ای که کارویژه حکومت خویش را «توفیر فیء» یا افزایش درآمدهای اجتماعی قرار دادند. غیر از اینکه خودشان به لحاظ شخصیتی، فردی خیّر، کارآفرین و کشاورز است، مسئولان خود را ملزم به درآمدزایی و مبارزه با فقر می‌کرد. منظورمان از زهد، عدم دل بستن به دنیا و عدم غرق شدن در امتیازات آن است. اگر امیرالمؤمنین را به 10 تا سفره دعوت کنند، سفره فقرا را می‌پذیرفت و این روش زندگی نه برای ترحم به فقرا بلکه واقعاً از ته قلب بود. بنابراین هر فرد مؤمنی که قصد دارد مقرب امیرالمؤمنین شود، به دوستداران آن حضرت محبت بورزد و دست فقرا را بگیرد.

سیاست اقتصادی امیرالمؤمنین بر مبنای تکریم فقرا بود

کاشانی درباره برخی شیوه‌های مدیریتی امیرالمؤمنین در مبارزه با فقر گفت: امام وقتی به حکومت رسید، سیاست‌های اقتصادی را بر اساس فقرزدایی آن هم بر اساس تکریم و عاطفه قرار داد؛ نه اینکه آنها را در صف قرار دهیم و بر سر و کله هم بزنند تا اینچنین به آنها توهین شود بلکه در اوج کرامت و در اوج عاطفه با آنها برخورد می‌کرد. امیرالمؤمنین کاری کرده بود که فقرا در محضر ایشان شوق داشتند. گاهی برخی مسئولان به قدری از فقرا فاصله گرفته‌اند که درکی از اوضاع مردم و به ویژه فقرا ندارند. نباید اینچنین باشد که مسئولی در ماشین بنشیند و فقط دستی به مردم تکان دهد. یا اینکه در موسم انتخابات که می‌شود برخی از آنها صرفاً مانور تبلیغاتی می‌دهند.

وی افزود: امیرالمؤمنین به کارگزاران خویش می‌فرمود باید فقرای هر شهر را شناسایی کنید و برای آنها بودجه در نظر بگیرید. ایشان در نامه‌ای به کارگزار خویش در مکه نوشت «در مال خدا که نزد تو گرد مى آید، نظر کن، آن را به عیالمندان و گرسنگانى که در نزد تو هستند و به محتاجان و فقیران برسان و هر چه اضافه آمد، نزد ما بفرست تا ما نیز آن را به محتاجانى که نزد ما هستند، برسانیم.»

منبع: تسنیم