حکم فقهی زیارت اربعین(ع) با وجود بیماری کرونا

 جلسه درس خارج فقه آیت‌الله هادی عباسی خراسانی با عنوان «مسائل کرونا در فقه اسلامی» ‌دوشنبه، ۲۳ تیرماه در فضای مجازی منتشر شد.

وی در این جلسه اظهار کرد: در مباحث گذشته به این نتیجه رسیدیم که حج با استطاعت، وجوب عینی دارد. گفته شد که تحصیل استطاعت واجب نیست؛ اما وقتی استطاعت حاصل شد، وجوب حج را در پی دارد. پس لازم نیست افراد برای تحصیل استطاعت بکوشند، ولی وقتی مستطیع شدند، باید به حج بروند. همچنین عرض شد عمل حج فوریت دارد.

وی افزود: سوال این بود که آیا مریضی کرونا مزاحم حج است یا خیر. ما گفتیم روایات بر این معنا دلالت دارد که بیت نباید از زائر خالی باشد. به همین دلیل حاکمی که اجرای احکام اسلامی به دست اوست، باید متوجه باشد تعطیل احکام حرام است و اجرای احکام واجب فوری و عینی است و بنابراین باید بکوشد بیت و حج دایر باشد. مسئله بعدی این است که آیا می‌توانیم تنقیح مناط کنیم و حکم این مسئله را به موضوعات دیگر مثل زیارت اربعین تسری بدهیم و بگوییم زیارت اربعین هم به خاطر استحباب موکد، وجوب کفایی دارد؟ آیا می‌توانیم بگوییم اگر یک روزی دولت اسلامی به این نتیجه رسید که باید یک همایش زیارت الحسین(ع) تحت عنوان زیارت اربعین دائر باشد، همان احکام مربوط به حج را در اینجا پیاده کنیم؟

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: نظر من این است که زیارت اربعین استحباب اکید دارد و در برخی مواقع وجوب کفایی پیدا می‌کند. وقتی وجوب کفایی پیدا کرد، ما باید ببینیم اگر زیارت اربعین با امری تزاحم پیدا کرد، مثلاً با بیماری کرونا تزاحم پیدا کرد، آیا باید اربعین تعطیل بشود یا باید دائر باشد. عرض ما با کمال صراحت این است که اگر به این نتیجه برسیم که اربعین، حفظ دین و تشیع است؛ حفظ اسلام از اوجب واجبات است و هیچ امری با آن تزاحم پیدا نمی‌کند.

وی ادامه داد: حالا می‌خواهیم چند روایت با این مبنا بیان کنیم. در کتاب «وسائل»، بابی با این عنوان وجود دارد: «باب تأكد استحباب زيارة الحسين بن علي و وجوبها كفاية». حدود چهل و پنج روایت که بیشتر آنها صحیح است، در این زمینه بیان شده که قابل فتواست. یکی از روایات این است: «سمعت أبا عبدالله ‌يقول‌: وكل الله بقبر الحسين(ع) أربعة آلاف ملك شعث غبر ‌يبكونه إلى يوم القيامة‌، فمن زاره عارفاً بحقه، شيعوه حتى يبلغوه مأمنه‌، وإن مرض عادوه غدوة وعشية‌، وإن مات شهدوا جنازته واستغفروا له إلى يوم القيامة.». امام صادق(ع) فرمودند: خداوند چهار هزار ملک غبارآلود را وکیل کرده است تا روز قیامت بر امام حسین(ع) گریه کنند. هرکس حضرت را با معرفت زیارت کند، او را مشایعت می‌کنند تا جایی که به خانه‌اش برسد و اگر مریض شود، او را صبح و شام عیادت می‌کنند و اگر بمیرد، برای او تا قیامت استغفار می‌کنند.

وی ادامه داد: این روایت هم روایت عجیبی است: «عن أبي الحسن الرضا(ع) قال‌: من زار قبر أبي عبدالله الحسين عليه‌السلام بشط الفرات‌ كان كمن زار الله فوق عرشه». یعنی هرکس امام حسین(ع) را زیارت کند، مثل این است که خداوند را بالای عرش زیارت کرده است. این روایت هم خیلی عجیب است که ما می‌توانیم بر اساس آن تنقیح مناط کنیم: شخصی به نام معاويه بن وهب می‌گوید که از حضرت صادق(ع) اجازه گرفتم و وارد بر محضر ایشان شدم. حضرت در مصلای خودشان حضور داشتند و بعد از نماز، مشغول مناجات شدند و فرمودند: «يا من خصنا بالكرامه، وخصنا بالوصيه، ووعدنا الشفاعه، وأعطانا علم ما مضى وما بقي‌، وجعل افئده من الناس تهوي إلينا‌، اغفر لي ولاخواني ولزوار قبر أبي الحسين صلوات الله عليه الذين أنفقوا أموالهم‌، وأشخصوا أبدانهم رغبه في برنا و رجاء لما عندك في صلتنا ...» بعد که حضرت دعا را تمام کردند، راوی پرسید: اینطور که شما فرمودید، من آرزو می‌کنم به زیارت حضرت بروم و دیگر به حج مشرف نشوم. حضرت فرمودند: «ما أقربك منه، فما الذي يمنعك من زيارته». بعد فرمودند موجوداتی که در آسمان برای زوار دعا می‌کنند، بیشتر از این موجودات زمینی هستند. از همه این مطالب ما استفاده می‌کنیم که زیارت امام حسین(ع) یک فضیلت خاص دارد.

منبع: ایکنا