واکنش‌ها به شیوه‌نامه محرم و حمایت عرب‌خالقی از رئیس سازمان تبلیغات

وارث: 

این روزها همه احساس تکلیف می‌کنند تا مراسم عزاداری سیدالشهدا (ع) در ماه محرم برگزار شود. از سازمان تبلیغات اسلامی، مداحان و وعاظ گرفته تا نهادهای فرهنگی و به ویژه ستاد ملی مقابله با کرونا همه در تلاشند تا این سنت دیرینه با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشورمان برگزار شود اما در این میان، افرادی هم از گوشه و کنار این کشور، انتقاداتی را روانه دستگاه‌های تصمیم‌گیر و برخی مدیران مجموعه‌های صاحب‌نظر از جمله سازمان تبلیغات اسلامی کرده‌اند. سمت و سوی انتقادها بر دو وجه استوار است. برخی معتقدند که محدودیت‌های زیاد برای اجرای مراسم عزاداری صحیح نیست و برخی قائلند باید مراسم عزاداری به‌ طور کلی تعطیل شود.

رئیس جمهور در یکی از جلسات ستاد ملی کرونا نیز به این موارد اشاره کرد. حجت‌الاسلام حسن روحانی در این جلسه گفت: عده‌ای نامه می‌نویسند و اظهارنظر می‌کنند که چرا محدودیت‌ها را آنقدر زیاد کرده‌اید. از طرف دیگر عده‌ای می‌نویسند امسال، محرم معنا ندارد. عده‌ای برای من نامه نوشته بودند؛ حج که واجب بود، امسال برگزار نشد، عزاداری امام حسین (ع) که مستحب است، چرا شما برای برگزاری‌اش اصرار می‌کنید. باید مسیر اعتدالی را انتخاب کنیم. اینکه بگوییم در ماه محرم عزاداری نباشد این نادرست  و ناصحیح است. اصلاً برای جامعه قابل تحمل نیست. غیر از اینکه خود عاشورا غم‌آور است، خود اینکه مراسم نباشد مردم را دلگیر می‌کند و اضطراب و افسردگی را برای مردم درست می‌کند. چرا عزاداری نکنیم! می‌توانیم با جمعیت کمتری عزاداری کنیم. در حسینیه و جاهایی که بنا بوده است که 1000 نفر باشند ما می‌گوییم 100 نفر باشد و بقیه از فضای مجازی ببینند. اینکه چیز مهمی نیست. ما عدد را کم می‌کنیم اصل عزاداری را باید انجام دهیم. مراسم را باید برقرار کنیم. نذورات باید انجام گیرد.

رهبر معظم انقلاب نیز دهم مردادماه و در سخنان رسانه‌ای خود خطاب به ملت شریف ایران که به مناسبت عید سعید قربان برگزار شد، نکات مهمی را مطرح فرمودند. یکی از سرفصل‌های مطرح شده در سخنان ایشان مربوط به شیوه عزاداری در ایام ماه محرم و صفر بود. این مسأله از آن جهت مهم است که در روزهای اخیر نگرانی قشر متدین از یک سو و نیز مسائل مرتبط با شیوع کرونا که موجب افزایش آمار ابتلا و تلفات در روزهای گذشته شده است، موضوع شیوع عزاداری در ماه محرم را برجسته کرده است.

فصل‌الخطاب برای عزاداری‌های سیدالشهدا(ع)

رهبر معظم انقلاب در سخنان خود درباره برگزاری مراسم عزاداری در ماه محرم فرموده‌اند: معیار آن چیزی است که ستاد مقابله با کرونا و کارشناسان بهداشت می‌گویند، من هر آنچه که آن‌ها لازم بدانند را مراعات خواهم کرد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین توصیه کردند که عزاداران و هیأت مصوبات و ضوابط تعیین‌شده برای عزاداری‌ها را مراعات کنند و در ادامه فرمودند: توصیه و تأکید من به عزاداران، هیأت و نوحه‌خوانان آن است که به ستاد ملی کرونا و مصوبات آن توجه کرده و ضوابط تعیین شده برای عزاداری از سوی آنان را مراعات کنند.

سخنان رهبر معظم انقلاب بلافاصله مورد توجه مداحان و نیز هیأت‌های عزاداری قرار گرفت. میثم مطیعی از مداحان سرشناس کشور در پی بیانات مقام معظم رهبری درخصوص برگزاری جلسات محرم در حساب توییتری خود نوشت: «سلامت مردم بیش از دیگران، برای هیأتی‌ها مهم است. ما تابع تصمیمات ستاد ملی کرونا هستیم؛ اما یک حرف بزنید، نه مثل تجربه روز عرفه که نهاد (آ) صبح یک چیز بگوید، ظهر نهاد (ب) یک چیز، عصر همه خلاف هم! عید غدیر نزدیک است. اگر نظری دارید اولاً بین خودتان جمع‌بندی کنید و ثانیاً زودتر اعلام کنید.»

روز پنج‌شنبه گذشته، جلسه هم‌اندیشی و هماهنگی مداحان و وعاظ کشور با وزیر بهداشت با حضور رییس سازمان تبلیغات اسلامی تعدادی از خطبا و مادحین برجسته کشور در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار شد. در ابتدای این جلسه سعید نمکی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بابیان اینکه همسویی و وفاق ملی تحت راهبری رهبر فرزانه انقلاب مهم‌ترین دستاورد این بحران است، اظهار داشت: ما برای این از شما عشاق‌الحسین استمداد طلبیدیم چراکه بگوییم کربلا را فراموش نکرده‌ایم و نخواهیم گذاشت عشاق‌الحسین بیمار شوند و در کنار هم به این متعهد هستیم.

در همان جلسه، حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان گفت: نباید زمینه را برای دوگانگی‌ها ایجاد کنیم و باید مانع آن بشویم. اینکه یکی از معاونان وزیر می‌گوید من نگران اربعین هستم، خیلی دلنشین است. هرچقدر شما دغدغه عزاداری‌ها را داشته باشید بسیار مؤثر واقع می‌شود. ما در سبک عزاداری‌ها و سینه‌زنی‌ها هم باید ورود کنیم تا فاصله‌های اجتماعی رعایت شود. ما می‌توانیم از حیاط مدرسه‌ها و محوطه دانشگاه‌ها به‌خوبی استفاده کنیم. اگر در فضاهای باز و بیابان‌ها هم عزاداری کنیم اتفاقاً بیشتر شبیه حضرت زینب (س) و اهل‌بیت (س) است.

وزیر بهداشت در پاسخ به برخی اظهارنظرها گفت: در عزاداری‌ها فقط باید پروتکل‌ها را رعایت کرد و ماسک بزنیم. راه افتادن دسته دو بدی دارد که فکر ما را به خود مشغول کرده؛ اول اینکه با هیچ قوه قهریه‌ای نمی‌توانیم فاصله‌ها را حفظ کنیم و دوم اینکه اساساً نمی‌توانیم و قبیح می‌دانیم اگر جلوی عزاداری مردم را بگیریم چون این شورش دل عاشق است. ما پیشنهادمان این است که در یک فضای تعریف شده‌ای و بین خانه‌ها با هر وسعت و گستردگی پرچم مشکی بدهیم و از خانه‌ها روضه پخش کنیم.

پس از برگزاری جلسات متعددی در سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت بهداشت، در نهایت شیوه‌نامه ستاد ملی کرونا درباره نحوه برگزاری مراسم عزاداری ماه محرم توسط معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی در گفت‌و‌گوی ویژه خبری مطرح شد که برخی از مداحان و وعاظ معتقدم بودند شیوه‌نامه عزاداری محرم با آنچه در جلسه هم‌اندیشی معاونین وزارت بهداشت با مداحان مطرح شده بود، مغایرت دارد و همین موضوع، واکنش‌هایی را در فضای مجازی به‌دنبال داشت. از جمله افرادی که به این شیوه‌نامه اعتراض داشت، جواد حیدری مداح اهل‌بیت (ع) بود. وی  گفت که در شیوه‌نامه جدید، برگزاری دسته‌های عزاداری و برگزاری جلسه در فضای بسته ممنوع شده است و حال آنکه در اولین شیوه‌نامه، برگزاری دسته‌روی و برپایی هیئت در فضای بسته با رعایت پروتکل‌های بهداشتی ممنوع نشده بود.

این در حالی است که دکتر علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت در جمع خبرنگاران درباره ماه محرم گفته بود: «درنظر قاطع وزارت بهداشت این است که برگزاری مراسم در محیط سر بسته با جمعیت زیاد ممنوع باشد، محیطی که می‌خواهد مراسم برگزار شود باید تهویه مناسب داشته باشد، مدت زمان حضور و میزان جمعیت باید کم باشد و مدت زمان حضور در فضای سربسته نباید بیشتر از دو ساعت باشد و باید از 25‌درصد تراکم فضای سربسته استفاده کرد.»

دومین جلسه ستاد ملی پیگیری‌های ویژه محرم روز سه‌شنبه با حضور وزیر بهداشت، رییس سازمان تبلیغات اسلامی، دبیر‌عالی شورای انقلاب فرهنگی، نماینده ولی فقیه و رییس نهاد رهبری در دانشگاه‌ها، رییس شورای سیاست‌گذاری ائمه‌جمعه و برخی مسوولان نهادهای فرهنگی مرتبط با محرم برگزار شد. دکتر سعید نمکی، وزیر بهداشت با بیان اینکه حمایت‌های رهبر معظم انقلاب از ستاد ملی کرونا تاریخی و بی‌نظیر است، گفت: تلاش کردیم از هر مناره‌ای ذکر حسین(ع) بلند شود و در عین حال، کسی نتواند بگوید فردی در مجلس عزاداری به کرونا مبتلا شد.

در میان نظرات و مطالب منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی، محسن عرب‌خالقی شاعر آیینی و مداح اهل‌بیت(ع) نیز اظهاراتی را در حمایت از تلاش رئیس سازمان تبلیغات در صفحه اجتماعی‌اش منتشر کرد که متن آن بدین شرح است.

"خیلی به این فکر کردم که من هم مانند خیلی‌های دیگر بنشینم و حرفی نزنم تا این طوفان‌ها بگذرد و دامنم تَر نشود اما دیدم که دور از انصاف است به عنوان کسی که متأسفانه در خیلی از جلسات با مسئولان کشور حضور داشته و از نزدیک در جریان تلاش‌های رئیس سازمان تبلیغات و همکارانشان بودم، عرض می‌کنم. واقعاً اگر پیگیری، نامه‌نگاری و درخواست آقای قمی از رهبری برای ورود به ماجرای شب‌های قدر نبود، هنوز هم هیئت‌ها تعطیل بود. من کاری به سیاست‌بازی‌های دولت و غیره ندارم، فقط این را می‌دانم که اگر اصرارهای آقای قمی و انعطاف آقای نمکی در اجرای مراسم محرم با رعایت پروتکل نبود، به طور قطع ستاد کرونا دستور لغو تمامی مراسمات محرم را صادر می‌کرد که اولین اتفاقش مقابله برخی با تصمیمات نظام بود. تاریخ انقلاب کمتر مسئولانی را به خود دیده که به‌خاطر اینگونه مسائل از خودشان هزینه کنند اما وقتی گفتند که اگر پروتکل‌ها در هیئت‌ها اجرا نشود یقه چه کسی را باید گرفت؟ آقای قمی گفتند که اگر پروتکل‌ها اجرا نشد، مسئولیتش را من به عهده می‌گیرم. انصاف داشته باشیم. من در جلسات امام حسین (ع) اعتقادات خودم را دارم و به همان هم پایبندم اما تصمیم‌گیری برای یک جامعه در زمان بحران آنهم با اعتقادات متفاوت مردم واقعاً کار پیچیده و سختی است چراکه همه به عزاداری، نگاه یکسانی ندارند. گزارش وزارت بهداشت از مرگ و میرها وحشتناک است و دستگاه تبلیغاتی دشمن هم منتظر کوچک‌ترین شکاف برای نفوذ و آسیب‌زدن به دستگاه سیدالشهداست. بنابراین باید مسئولان همه جوانب را می‌سنجیدند البته دستورالعمل ستاد کرونا در برخی موارد بی‌انصافی است و صد البته در آخرین لحظات بعضی مصوبات را بدون اطلاع تغییر داده‌اند اما اینها دلیل نمی‌شود ما از جاده انصاف نسبت به دوستان آل‌لله خارج شویم. ان‌شاالله که صاحب این روضه‌ها به همه ما کمک کند تا بتوانیم از این امتحان رو سپید بیرون بیاییم و این باشکوه‌ترین محرم زندگی‌مان باشد.

منبع: تسنیم