حرمت شنیدن صوت برآمده از آلات لهو چیست؟

تبیین صحیح مفهوم صوت لهوی و حکم شرعی آن، رابطه وثیقی با مبحث غنا دارد. در این گزارش، صوت ملازم و ممهد معاصی به عنوان موضوع حرمت شرعی در صوت لهوی، معرفی شده است.
 

تحقق اصوات لهوی در برخی معانی مطرح، مثل الحان برآمده از آلات موسیقی، آواهای طربانگیز و آواز ملازم با معاصی، به دلایل متعدد، در تلاوت قرآن کریم چندان متصور نیست. از سوی دیگر، به نظر می رسد صوت لهوی به مفهوم «الحان متناسب با مجالس لهوی» منحصراً در تلاوت قرآن، متصف به عنوان حرمت باشد.

این نوع اصوات لهوی، آسیب زاترین نوع آواها در تلاوت حرفه ای قرآن کریم هستند. فقهای اهل سنت، صوت لهوی  را موضوع حرمت شرعی قرار نداده و تنها از عنوان غناء استفاده کرده اند. این مسأله می تواند تأثیر بسزایی در نحوه تعامل قاریان شیعه مذهب با شیوه های معمول قاریان سنی مذهب در ایجاد سبک ها و نغمات قرآنی، داشته باشد. فقهای شیعه چندان که در تبیین حکم و موضوع شرعی غنا کوشیده اند، در تعریف مفهوم صوت لهوی، توجه نشان نداده اند «حال آنکه تبیین صحیح این مفهوم و تحدید موضوع و حکم شرعی آن، رابطه وثیقی با مبحث غنا دارد.

 در این گزارش، بر آنیم که موضوع و حکم شرعی صوت لهوی را تبیین کرده و جایگاه این مسأله را در حجیت شرعی جنبه موسیقایی تلاوت، تشریح کنیم. شایان ذکر است که محققان، حکم شرعی موسیقی تلاوت حرفه ای را عموماً با معیار تحقق غنا در آن سنجیده اند، و از تنقیح مفاهیم لهو و صوت لهوی در این زمینه، غافل بوه اند» اما در ادامه این گزارش روشن خواهد شد که مفهوم صوت لهوی، بیش از مفهوم غنا در بررسی حکم شرعی موسیقی تلاوت حرفه ای، تأثیرگذار است.

این گزارش می افزاید: موضوعاتی که برای خصوص صوت لهوی و نه لهو ذکر شده، از این قرار است:
صوتی که از روی شعف فراوان سر داده شود؛مطلق صوتی که برای دل مشغولی و التذاذ سمعی خواننده و مستمع در غیر عبادات خواننده؛بررسى فقهى مفهوم و مصادیق صوت لهوى در تلاوت قرآن کریم؛صوت برآمده از آلات لهوحتی اگر لهوی نباشد؛ صوت مشتمل بر تصانیف(صوتی ّ که در اثر محتوا یا کیفیت ادا، مصداق سرخوشی داشته باشد).الحان اهل فسق و کبائر، الحان مختص به اهل فسق و کبائر؛الحان متناسب با مجالس لهو و لعب؛ اصوات ملازم با مجالس لهو و لعب؛حرام نبودن برخی از موارد مذکور، فارغ از صلاحیت آنها برای موضوع صوت لهوی، مسلم است «مثل تعاریف یکم تا سوم» چراکه سر دادن مطلق صوت، به سبب شادی یا برای دل مشغولی و زمزمه، بدون لحاظ کردن کیفیت آنها حرام نیست. به علاوه، حرمت استعمال آلات لهو، قطعی
است، اما حرمت شنیدن صوت برآمده از آلات لهو و تولید آن، بدون در نظر گرفتن کیفیت آن، ثابت نیست.

منبع:شبستان