کمک مومنانه؛ تجلی ایمان در بحران کرونا

وارث: 

 افسردگی، اضطراب و نگرانی از جمله بیماری‌های فراگیر عصر کنونی به شمار می‌رود، بیماری که قدرت سازگاری انسان را با خود و جامعه برهم می‌زند و همچنین سبب اختلال در ساختار تفکر و عواطف آدمی می‌شود. بر اساس آیات قرآن کریم بهترین راه برای پیشگیری و مبتلا نشدن به این بیماری خطرناک رسیدن به آرامش قلبی و معنوی است.

امروز نیز که تمام کشورهای دنیا از جمله ایران با چالشی طاقت‌فرسا به نام ویروس کرونا (کووید -۱۹‌) روبرو هستند هر کسی به دنبال پیدا کردن راه‌حلی برای برون رفت از اضطراب و نگرانی ناشی از این بحران فراگیر و رفع آن است. یکی از راه‌های مقابله با این اضطراب و نگرانی حتی دفع و رفع این بلای فراگیر، تقویت معنویت و رجوع به دعا و توسل است. این امر تا بدان حد اهمیت دارد که در کتاب شریف نهج‌البلاغه از امیر حکمت و بلاغت حضرت علی (ع) نقل شده است: و ادفعوا امواج البلاء بالدعاء.

انسان مؤمن به واسطه اعتقاد و باور دینی و همچنین سبک زندگی معنوی که دارد با تیز بینی و بصیرت در ماورای همه تلخی‌ها و سختی‌ها، زیبایی‌های آن را نیز مشاهده می‌کند برای همین است همیشه در نهایت آرامش بحران‌ها را مدیریت کرده و به راحتی از مشکلات عبور می‌کند. یکی از آن صحنه‌های زیبایی که می‌توان در مواجهه با تلخی‌های ابتلائات و مشکلات مشاهده کرد صحنه تضرع، نیایش و توجه به خداوند متعال است؛ تضرع به درگاه خداوند و یاد خدا سبب آرامش فردی و اجتماعی افراد و موجب رهایی انسان از اضطراب و دلهره می‌شود.

در همین راستا با حجت الاسلام دکتر رضا برنجکار، پژوهشگر حوزه دین و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به گفتگو نشسته‌ایم.

دکتر رضا برنجکار ، با استناد به آیه مبارکه «الا بذکر الله تطمئن القلوب» به تبیین اثر بخشی معنویات در آرامش روحی و قلبی انسان پرداخت و اظهار داشت: یاد خدا نتیجه ایمان و مایه آرامش و رفع غم و اندوه انسان می‌شود.

این استاد حوزه و دانشگاه با طرح این پرسش مبنی بر اینکه چگونه است انسان با یاد خداوند به آرامش می‌رسد و در مواجهه با مشکلات و سختی‌ها صبر پیشه می‌کند؟ پاسخ داد: انسان مؤمن بر اساس تعالیم دینی می‌داند که دنیا قرارگاه ابدی او نیست بلکه باید دیر و یا زود به عالمی غیر از عالم دنیا کوچ کند بر همین اساس همواره دنیا را پلی برای رسیدن به جهان همیشگی و ابدی آخرت می‌بیند؛ معنویت و اعتقاد به عالم آخرت سبب می‌شود آدمی در برابر آزمون‌ها و مشکلات دنیا چون ویروس کرونا صبر و شکیبایی پیشه کند.

کرونا آزمونی برای اثبات بندگی

وی با اشاره به اینکه بشر در عالم دنیا همواره با امور خیر و شر مواجه می‌شود، گفت: بر اساس تعالیم دینی عالم دنیا جهانی نیست که انسان همواره در آن با خوشی و لذت روبرو باشد بلکه با شر و فتنه‌های فراوانی مواجه می‌شود که همه از سنت‌های الهی به شمار می‌رود تا انسان به این واسطه مورد امتحان و آزمایش قرار گیرد؛ ویروس کرونا نیز یکی از آن آزمون‌ها به شمار می‌رود.

حجت الاسلام دکتر برنجکار مواجهه آدمی با رنج و سختی را از دریچه معنویت سراسر لذت و رسیدن به آرامش ابدی بیان کرد و گفت: ایمان به خداوند مهربان و توجه به معنویت می‌تواند امید انسان را در سختی‌ها افزایش دهد برای همین مؤمن سختی‌ها را نردبانی برای رسیدن به لذت ابدی می‌داند و به راحتی از کنار آن عبور می‌کند در حالی که انسان مادی گرا چنین نیست و در سختی‌ها و دشواری‌ها همه هستی و سرمایه‌های خود را از دست رفته می‌بیند و به ناامیدی مبتلا می‌شود.

دعا و توسل راهی برای رسیدن به آرامش درونی

این استاد حوزه و دانشگاه درباره فلسفه آزمایش و ابتلاء همچنین نقش سازنده آن گفت: انسان معنوی همیشه در گرفتاری‌ها تلاش می‌کند آن را حل کند و در همین حین با دعا و توسل از خداوند متعال که معدن کمال و قدرت بی نهایت است استمداد می‌طلبد تا با آرامش از بحران‌ها و امتحانات عبور کند؛ مؤمن درد و رنج را وسیله‌ای برای رسیدن به کمال و سعادت می‌بیند برای همین همیشه آرامش دارد و در برابر مشکلات بیش از سایرین اهل تاب آوری است.

وی افزود: برای مؤمن معنویت اصل است و مادیات در مرتبه بعد قرار دارد، اگر مؤمن را با انسان غیر مؤمن در نظر بگیریم می‌بینیم که هر یک از این دو در مواجهه با نقص دنیوی چه عکس‌العمل و رفتاری از خود بروز می‌دهند. انسان غیر مؤمن مادی گرا وقتی نقص مادی به او می‌رسد گویی همه دنیا و هستی خود را از دست داده و فشار سنگینی به او وارد می‌شود در حالی که مؤمن چنین نیست.

 

ذکر الهی و اثرات شگرف آن در سلامت روح و جسم

حجت الاسلام دکتر برنجکار درباره معنویت و تأثیر آن در سلامت جسم، اظهار داشت: بر اساس تحقیقاتی که در علم پزشکی و روان شناسی صورت گرفته آرامش روحی در سلامت جسم تأثیر مستقیم دارد زیرا جسم و روح آدمی با یکدیگر در ارتباط هستند، برای همین است که ارتباط با خداوند متعال آرامش بخش بوده و تقویت قوای روحی و جسمی را به دنبال دارد؛ بنابراین ذکر الهی در بحران‌ها اثرات شگرفی در روح و روان و در نهایت جسم انسان می‌گذارد.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه جامعه ایمانی در حوادث و بحران‌ها عملکرد مطلوبی از خود نشان می‌دهد، عنوان کرد: جامعه دینی که به عنوان امت واحده قلمداد می‌شود و به معنویات اعتقاد دارد راحت تر می‌تواند در برابر ابتلائات و بحران‌ها مقاومت کرده و به دور از رفتارهای منفعلانه به رفع مشکلات اقدام کند.

کمک مومنانه؛ تجلی ایمان در بحران کرونا

وی در ادامه ارائه کمک‌های مومنانه آن هم با حفظ کرامت انسانی را نتیجه تعالیم دینی دانست که ملت ایران در بحران کرونا به نمایش گذاشتند، گفت: این اقدام و حرکت شمایلی از انسجام اجتماعی جامعه مؤمن و همدل ایرانی بود و مردم نشان دادند که در برابر کولاک‌های مشکلات نه تنها ضعیف نمی‌شوند بلکه قوی‌تر از گذشته تهدیدها را به فرصت تبدیل خواهند کرد و این از شاخصه‌های جامعه دیندار است.

حجت الاسلام دکتر برنجکار به جایگاه دعا و شفا در رفع بیماری‌ها و رابطه آن با علوم تجربی، گفت: در رابطه با علوم تجربی معتقد هستیم که قوانینی که در جهان حاکم است از سنت‌های الهی هستند و انسان می‌تواند گاهی با دعا و توسل از خداوند متعال بخواهد به وسیله معجزه این سنت‌ها تغییر دهد اما همیشه اینگونه نیست که معجزه‌ای صورت بپذیرد و سنتی تغییر کند. گاهی اوقات نیز همین درخواست و دعا برای شفا سبب می‌شود خداوند متعال در قالب همین سنت‌ها به صورت طبیعی یا علمی راه حل کشف واکسن را برای درمان بیماری به انسان نشان دهد.

این استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: اثر دیگر دعا و توسل آرامش بخشی آن است، انسان به واسطه دعا و توسل می‌تواند آرامش روحی کسب کند و همین آرامش اضطراب و استرس را از آدمی دور کرده و روند درمان را تسریع می‌بخشد. امروزه یکی از دلایل تشدید حال بیماران کرونایی را اضطراب و استرس بیان می‌کنند که می‌شود این فشار روحی را با تقویت معنویت کاهش داد.
منبع: مهر