دوست بر انسان چگونه اثر می گذارد؟

وارث: 

حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدباقر علوی تهرانی به شرح و تفسیر دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان پرداخته است که روزانه تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.

تفسیر دعای روز شانزدهم ماه مبارک رمضان به این شرح است:

«اللّهُمَّ وَفِّقْنِی فِیهِ لِمُوافَقَةِ الْأَبْرارِ، وَجَنِّبْنِی فِیهِ مُرافَقَةَ الْأَشْرارِ، وَآوِنِی فِیهِ بِرَحْمَتِکَ إِلی دارِ الْقَرارِ، بِإِلهِیَّتِکَ یَا إِلهَ الْعالَمِینَ»

«خدایا، مرا در این ماه به همراهی و همسویی با نیکان توفیق ده و از هم‌نشینی با بدان دور بدار و به‌حق رحمتت به خانه آرامش جایم ده، به پرستیدگی‌ات ای پرستیده‌ی جهانیان»

خواسته‌های روز شانزدهم ماه مبارک رمضان:

خدایا؛

۱. مرا به هماهنگی و همراهی با ابرار موفق بدار.

۲. مرا از دوستی با بدان دور نگه‌دار.

۳. با رحمت خویش مرا در دارالقرار منزل و پناه ده.

«اللّهُمَّ وَفِّقْنِی فِیهِ لِمُوافَقَةِ الْأَبْرارِ»

دوستی مسئله‌ای با اهمیت است چرا که تأثیر دوست ناگهانی و ملموس نیست بلکه تأثیر آن تدریجی است. به همین جهت به راحتی نمی‌توان دوستی درست را از نادرستِ آن تشخیص داد. لذا دوستی از مقوله انتخاب و گزینش است و نباید بدون ملاک، فردی را به عنوان دوست انتخاب کرد یا به طور تصادفی کسی را به عنوان دوست گرفت.

از آنجا که پیوندهای دوستی در قیامت مورد سوال است بنابراین اولین درخواست امروز این است که با ابرار و نیکان همراهی و هماهنگی داشته باشیم.

ابرار یک مقام معنوی است که به عده‌ای مانند صالحین، متقین، محسنین و… عنایت می‌شود. یعنی بعضی از انسان‌ها آنقدر در معنویت و خیرخواهی و دلسوزی نسبت به دیگران پیشرفت می‌کنند که صلاحیت گرفتن این مدال را پیدا می‌کنند که برخی آرزوی بودن با آنان را داشته باشند.

در سوره آل‌عمران آیه ۱۹۳ می‌فرماید: رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ کَفِّرْ عَنَّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ (پروردگارا، گناهان ما را بیامرز، و بدی‌هایمان را از ما محو کن، و ما را در زمره نیکوکاران بمیران)

به چه کسانی ابرار گفته می‌شود؟

ابرار به انسان‌های شایسته و ممتازی گفته می‌شود که همواره به تکلیف خود عمل می‌کنند و از ناپاکی‌ها احتراز می‌جویند و دیگران را هم به خوبی‌ها و پاکی‌ها دعوت می‌کنند.

«وَجَنِّبْنِی فِیهِ مُرافَقَةَ الْأَشْرارِ»

برخی از دوستی‌ها در قیامت انسان را نادم و پشیمان می‌کند.

در سوره فرقان آیات ۲۸ و ۲۹ می‌فرماید: یَا وَیْلَتَی لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلاَنًا خَلِیلاً لَقَدْ أَضَلَّنِی عَنِ الذِّکْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِی (ای وای، کاش من فلانی را [که سبب بدبختی من شد] به دوستی نمی‌گرفتم، بی‌تردید مرا از قرآن پس از آنکه برایم آمد گمراه کرد)

شر به معنای بد و اشرار به معنای بدان است.

به دو نمونه شرالنّاس در قرآن توجه کنید:

در سوره انفال آیه ۲۲ می‌فرماید: إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُکْمُ الَّذینَ لا یَعْقِلُونَ (قطعاً بدترین جُنبندگان نزد خدا، کرانِ [از شنیدن حق] و لالانِ [از گفتن حق] هستند که [به کلام حق] نمی‌اندیشند!)

در سوره انفال آیه ۵۵ می‌فرماید: إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللهِ الَّذِینَ کَفَرُوا فَهُمْ لاَ یُؤْمِنُونَ (یقیناً بدترین جنبندگان نزد خدا کسانی هستند که کافرند و [به سبب لج‌بازی و عنادشان] ایمان نمی‌آورند)

«وَآوِنِی فِیهِ بِرَحْمَتِکَ إِلی دارِ الْقَرارِ»

دارالقرار همان سرای آخرت است که جاودانگی و ابدیت از خصوصیات آن است.

امام باقر (ع) فرمودند: «الآخِرَهُ دارُ القَرارِ و الدُّنیا دارُ فَناءِ» (آخرت خانه ثبات است و دنیا خانه نابودی و زوال است.)

حضرت زین‌العابدین (ع) در حدیثی فرمودند: «اَشَدُّ ساعات ابنُ آدم ثَلاثَ ساعتٍ: … و السّاعَةِ التّی یَقِفُ فیها بَینَ یَدَیِ الله عَزَّ وَ جَلَّ…» (سخت‌ترین اوقات زندگی انسان سه وقت است؛ … و وقتی که در برابر خداوند متعال می‌ایستد…)

قیامت و آخرت نام‌های مختلفی دارد:

یوم الحسره به معنی روز حسرت و تأسف.

یوم التغابن به معنی روز آشکار شدن کسانی که مغبون‌اند.

یوم الثقیل به معنی روز سنگین.

یوم الیم به معنی روز دردناک.

یوم العصیر به معنی روز پرمشقت و سختی.

و تعابیر دیگر که همه حکایت از سختی آن روز می‌کند. حکایت از آن می‌کند که هر شخصی نیاز به پناه‌گاه دارد چون (زَلْزَلَةُ السّاعَةِ عَظیمٌ) زلزله روز قیامت بزرگ است.

«بِإِلهِیَّتِکَ یَا إِلهَ الْعالَمِینَ»

پناه رو قیامت باید، سایه‌سار رحمت خداوند جهانیان است.
منبع: مهر