راه رسیدن به توفیق الهی چیست؟

وارث: 

دعاهای مختصر روزانه ماه رمضان، دعاهایی است که هر روز پس از نمازهای واجب آن روز خوانده می‌شود. دعاهای روزهای ماه رمضان در کتاب‌های البلد الامین و مصباح از پیامبر اکرم (ص) نقل شده‌اند.

حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدباقر علوی تهرانی به شرح و تفسیر دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان پرداخته است که روزانه تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.

تفسیر دعای روز بیست و چهارم ماه مبارک رمضان به این شرح است:

«اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ فِیهِ مَا یُرْضِیکَ، وَأَعُوذُ بِکَ مِمَّا یُؤْذِیکَ، وَأَسْأَلُکَ التَّوْفِیقَ فِیهِ لِأَنْ أُطِیعَکَ وَلَا أَعْصِیَکَ، یَا جَوادَ السَّائِلِینَ»

«خدایا، در این ماه آنچه تو را خشنود می‌کند از تو درخواست می‌کنم و از آنچه تو را ناخشنود می‌کند به تو پناه می‌آورم و از تو در این ماه توفیق اطاعت و ترک نافرمانی‌ات را خواستارم، ای بخشنده به نیازمندان»

خواسته‌های روز بیست و چهارم ماه مبارک رمضان:

۱. خواستن آنچه که موجب رضایت خداست.

۲. پناه بردن از آنچه موجب اذیت خداست.

۳. توفیق اطاعت و ترک نافرمانی خداوند.

«اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ فِیهِ مَا یُرْضِیکَ»

در ادعیه روزهای گذشته در باب رضایت و خشنودی خدا صحبت کردیم. در این فقره از توضیح صرف نظر می‌کنیم و به توضیحاتی که در گذشته داده شده ارجاع می‌دهیم.

«وَأَعُوذُ بِکَ مِمَّا یُؤْذِیکَ»

عوذ به معنای التجاء و پناه بردن است. بدین ترتیب استعاذه به معنای پناه‌جویی و پناه جستن است.

استعاذه به خدا حالت روحی ویژه‌ای است که انسان را در پناه خداوند متعال قرار می‌دهد و از آفاتی که او را تهدید می‌کند مصونیت می‌بخشد. به عبارت دیگر یک نوع ضربه‌گیر است. چرا که انسان از طرفی حقیقتاً موجودی ضعیف است و از طرفی هم نقاط تهدید بشر بسیار زیاد است و از جهت دیگر جز خدا موجود دیگری نمی‌تواند از او دفع ضرر کند.

در سوره اسرا آیه ۵۶ می‌فرماید: قُلِ ادْعُوا الَّذِینَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِهِ فَلاَ یَمْلِکُونَ کَشْفَ الضُّرِّ عَنْکُمْ وَلاَ تَحْوِیلاً (بگو: کسانی را که به جای خدا [معبودان خود] پنداشتید، [بخوانید تا بفهمید که] آنها نمی‌توانند آسیب و گزندی را از شما دفع کنند، و نه [آن را از شما به دیگری] انتقال دهند)

پس لازم است که به قادر مطلق پناه برد.

در این فقره یک مصداق از مصادیق پناه بردن به خدا را مطالبه می‌کنیم و آن پناه بردن به خدا است از آنچه که باعث اذیت او می‌شود.

چه چیزی باعث اذیت و آزار خداست؟ به یک مورد اشاره می‌کنم:

امام صادق (ع) فرمودند: «قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لِیَأْذَنْ بِحَرْبٍ مِنِّی مَنْ آذَی عَبْدِیَ الْمُؤْمِنَ» (خداوند فرموده است هر که بنده مؤمن مرا بیازارد با من اعلام جنگ کرده است)

اذیت مؤمن اعلام جنگ با خداست پس باید از آزاررسانی به خدا پناه ببریم.

حضرت رسول گرامی (ص) می‌فرمایند: «مَنْ اَحْزَنَ مُؤمِناً ثُمَّ اَعْطاهُ الدُّنیا، لَمْ یَکُنْ ذَلِکَ کَفارَتَهُ.» (هر که مؤمنی را اندوهناک سازد و سپس دنیا را به او بدهد گناهش بخشوده نشود)

«وَأَسْأَلُکَ التَّوْفِیقَ فِیهِ لِأَنْ أُطِیعَکَ وَلَا أَعْصِیَکَ»

اطاعت خدا و نافرمانی نکردن او در واقع همان ایمان است. در این فقره از دعا، توفیق بر ایمان را می‌خواهیم.

راوی می‌گوید از امام صادق (ع) سؤال کردم: ایمان چیست؟ حضرت پاسخ دادند: «اَلإیمانُ أنْ یُطاعَ اللّهُ فَلا یُعْصی.» (ایمان آن است که خدا اطاعت شود و نافرمانی نشود)

توفیق را چنین معنا کرده‌اند: «ایجاد زمینه و فراهم کردن ابزار و وسایل برای رسیدن به منظور»

پس توفیق الهی عبارت است از مهیا ساختن زمینه و ابزار کار از طرف خداوند برای رسیدن انسان به اهداف خیری که در نظر دارد.

در دعای امروز توفیق به این معنا درخواست شده است که زمینه برای ایمان فراهم شود، بنابراین صرف درخواست توفیق از خدا، موجب نمی‌شود توفیق الهی شامل حال ما بشود، بلکه لازم است راهی را پیمود.

بعد از درخواست توفیق الهی برای جلب آن یک راه وجود دارد و آن هم خدمت و مهربانی به مردم است.

تو نیکی می‌کن و در دجله انداز / که ایزد در بیابانت دهد باز

ما باید به دیگران رحم و مهربانی داشته باشیم تا خداوند هم به ما رحم داشته و مهربانی کند و به خواسته‌های ما نظر لطف فرماید.

«یَا جَوادَ السَّائِلِینَ»

ای خداوندِ بخشنده به نیازمندان، خواسته‌های امروز ما را به اجابت برسان.
منبع: مهر