برای دنیا تلاش کنیم یا آخرت؟

وارث: 

حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدباقر علوی تهرانی  به شرح و تفسیر دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان پرداخته است که روزانه تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.

تفسیر دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان به این شرح است:

«اللّهُمَّ اجْعَلْ سَعْیِی فِیهِ مَشْکُوراً، وَذَنْبِی فِیهِ مَغْفُوراً، وَعَمَلِی فِیهِ مَقْبُولاً، وَعَیْبِی فِیهِ مَسْتُوراً، یَا أَسْمَعَ السَّامِعِینَ»

«خدایا، کوششم را در این ماه مورد سپاس و گناهم را آمرزیده و عملم را پذیرفته و عیبم را پوشیده قرار ده، ای شنواترین شنوایان»

خواسته‌های روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان:

۱. پذیرفتن سعی و تلاش من در این روز.

۲. آمرزش گناهان.

۳. قبولی اعمال.

۴. مستور بودن عیوب.

«اللّهُمَّ اجْعَلْ سَعْیِی فِیهِ مَشْکُوراً»

ما که نگاه به آخرت داریم و حیات اصلی و زندگی جاودانه را در آخرت دنبال می‌کنیم، به خوبی می‌دانیم که آخرت در گرو سعی و تلاش در دنیاست و تنها فرصت سعی و تلاش برای یک عملکرد خوب، دنیاست. نمی‌توان فرصت دنیا را از دست داد و در عین حال منتظر آخرت خوب بود.

حضرت امیر (ع) فرمودند: «لاتَکُنْ مِمَّنْ یَرْجُو الآخِرَةَ بِغَیرِالْعَمَلِ.» (چونان کسی مباش که بدون عمل به آخرت امید می‌بندد.)

در سوره نجم آیه ۳۹ و ۴۰ می‌فرماید: وَأَنْ لَیْسَ لِلإنْسَانِ إِلّا مَا سَعَی وَأَنَّ سَعْیَهُ سَوْفَ یُرَی (و اینکه برای انسان جز آنچه تلاش کرده هیچ نصیبی نیست و تلاشش به زودی در قیامت دیده خواهد شد.)

این عمل به سنگینی دانه اسپند هم باشد، چه خوب و چه بد، محاسبه و دیده می‌شود.

سعی و تلاش چه کسی پذیرفته شده است؟

در سوره انبیا آیه ۹۴ می‌فرماید: فَمَنْ یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَا کُفْرَانَ لِسَعْیِهِ وَإِنَّا لَهُ کَاتِبُونَ (کسی که کارهای شایسته را انجام دهد در حالی که مؤمن باشد نسبت به تلاشش ناسپاسی نخواهد شد و ما بی‌تردید تلاشش را ثبت می‌کنیم.)

در سوره اسرا آیه ۱۹ می‌فرماید: وَمَنْ أَرَادَ الآخِرَةَ وَسَعَیٰ لَهَا سَعْیَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَٰئِکَ کَانَ سَعْیُهُمْ مَشْکُورًا (و آنانکه آخرت را بخواهند در حالی که مؤمن هستند و برای آن تلاشی خالصانه کردند، به تلاششان پاداش مناسب داده خواهد شد.)

پس انسان باید آخرت را انتخاب کرده و دنیا را پس بزند و تلاشش برای آخرت و بر اساس ایمان واقعی باشد.

تلاش و کوشش در سایه آنچه گفتیم پذیرفته می‌شود.

«وَذَنْبِی فِیهِ مَغْفُوراً»

حضرت رسول گرامی (ص) درباره نامگذاری ماه رمضان چنین فرمودند: «إنَّما سُمِّیَ الرَّمَضانُ لأنَّهُ یَرْمَضُ الذُّنُوبَ.» (رمضان به این دلیل رمضان نامیده شده است که گناهان را می‌سوزاند.)

این ظرفیت ماه مبارک رمضان است ولی عده‌ای از این ظرفیت بی‌بدیل استفاده نمی‌کنند.

در معرفی این افراد حضرت رسول گرامی (ص) چنین می‌فرمایند: «اِنَّ الشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِیمِ.» (بدبخت کسی است که در این ماه بزرگ از بخشش و مغفرت خدا محروم گردد.)

چهار گروه محروم هستند:

دائم‌الخمر، عاق والدین، کسی که صله رحم ندارد، کینه توز.

احوال کسی که در رمضان بخشیده نشود

رسول خدا (ص) فرمودند: «مَنْ اِنْسَلَخَ عَنهُ شَهْرُ رَمَضانَ و لَمْ یُغفَرْلَهُ فَلا غَفَرَ اللّهُ لَهُ.» (خدای متعال آن کس را که ماه رمضان بر او بگذرد و مورد عفو و آمرزش الهی قرار نگیرد، نیامرزد.)

خداوند کسی را که برای بخشیده شدن در ماه رمضان هیچ تلاشی نکند و با حال غفلت این ماه را پشت سر بگذارد، نمی‌آمرزد.

«وَعَمَلِی فِیهِ مَقْبُولاً»

عمل ابزار انسان برای رسیدن به کمال مطلوب است. این کمال مطلوب، یا رسیدن به بهشت است، یا دور افتادن از جهنم است، یا مقام عبودیت و بندگی حضرت حق است.

عمل زمانی ما را به یکی از این سه مطلوب می‌رساند که عمل صالح باشد. یعنی حسن فعلی وجود داشته باشد و از سوی عامِل آن، ارکانی بر این عمل حاکم باشد:

۱. نیت صادقانه باشد و در مقام نیت فقط خدا اراده شده باشد (لِوَجْهِ اللّه باشد)

۲. شروع آن با بسم‌الله الرحمن الرحیم باشد.

۳. اخلاص در عمل باشد و عمل را خالصانه انجام دهد.

۴. پذیرش ولایت اهل بیت (ع) داشته باشد.

۵. عمل را عالمانه انجام دهد.

۶. مداومت در عمل داشته باشد.

۷. حریص در انجام عمل باشد.

۸. عمل را بدون شک و تردید انجام دهد.

۹. عمل را متقن یعنی محکم و استوار انجام دهد.

۱۰. استعاذه (پناه بردن به خدا) در عمل داشته باشد.

چنین عملی مقبول است.

«وَعَیْبِی فِیهِ مَسْتُوراً»

خداوند ستّار العیوب (بسیار پوشاننده عیب‌ها) است. نه تنها عیوب را می‌پوشاند بلکه آوازه خوش برای شخص ایجاد می‌کند و همه افراد از او به خوبی یاد می‌کنند. اگر از حقیقت خبر داشتند شاید جواب سلامش را هم نمی‌دادند.

در روایت است که رسول گرامی (ص) به خداوند عرض می‌کند پرونده اعمال امتم را نزد ملائکه و پیامبران دیگر باز مکن شاید خجالت زده بشوند. از آنچه عمل کرده‌اند جز من و شما از آن خبردار نباشیم. خداوند أرحم الراحمین در پاسخ به رسول رحمه لِلعالمین فرمود: «یا حَبیبی اَنا اَرْأَفُ بِعِبادِی مِنْکَ فَاِذا کَرِهْتَ کَشْفَ عُیُوبِهِم عِنْدَ غَیْرِکَ فَاَنَا اَکْرَهُ کَشْفَها عِنْدَکَ أیضاً.» (ای حبیب من، مهر و عطوفت من به بندگان از تو بیشتر است آنجا که از رسوایی آنان نزد دیگران ناخرسند هستی من از هویدا شدن خطای آنان حتی نزد تو ناخشنودم.)

خدا چنین عمل می‌کند ولی برای اینکه ستارالعیوب، عیوب ما را بپوشاند لازم است ما هم حرکتی داشته باشیم.

حضرت رسول (ص) می‌فرمایند: «مَنْ سَتَرَ أَخاهُ الْمُسْلِمَ فِی الدُّنْیَا فَلَمْ یَفْضَحْهُ سَتَرَهُ اللّهُ یَوْمَ القیامَةِ.» (هر کس در دنیا بر عیب برادر مسلمانش پرده پوشد و او را رسوا نسازد، خداوند در قیامت عیب او را بپوشاند.)

پس رمز پرده‌پوشی خداوند از عیوب ما، پرده پوشاندن و رسوا نکردن مردم به عیوب آنها است.

«یَا أَسْمَعَ السَّامِعِینَ»

ای شنونده‌ترین شنوایان! خواسته‌های امروز ما را برآورده گردان.

منبع: مهر