سه گناهی که در صورت عدم توبه باعث نکبت و بدبختی زندگی است

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور، مفسر قرآن ۲۲ اردیبهشت‌ماه در ادامه تفسیر سوره فرقان به آیه «وَالَّذِينَ لَا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ وَلَا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا يَزْنُونَ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ يَلْقَ أَثَامًا» اشاره کرد و گفت: در این آیه به سه گناه بزرگ اشاره شده و فرموده است وقتی انسان بنده خدای رحمان باشد، از این سه گناه فاصله می‌گیرد؛ اول اینکه در رفع مشکلات و دفع ضرر کسی دیگری را اصلاً نمی‌بیند تا از او تقاضا داشته باشد و فقط به درگاه خدا دعا می‌کند، همان طور که در سوره حمد بیان شده که ما تنها تو را می‌پرستیم و از تو کمک می‌خواهیم؛ ما را به راه راست هدایت فرما.

وی افزود: شجره توحیدی این گونه است که ریشه آن خالقیت، ساقه آن ربوبیت و شاخه‌های آن «ایاک نعبد و ایاک نستعین» و درخواست هدایت به صراط مستقیم است و به همین دلیل سوره حمد عدل قرآن است. در مورد «ایاک نستعین»؛ یعنی یاری خواستن از خدا مسئله مهم توجه بر روی رحمانیت و رحیمیت خداوند است؛ اینکه در آیه اول بر رحمانیت و رحیمیت تأکید کرده است؛ در اینجا هم فرموده وقتی کسی عباد رحمان شد تنها برای رفع مشکلاتش او را می‌خواند و از آلهه‌های دیگری دعوتی ندارد.

بهجت‌پور تصریح کرد: مشرکان وقتی در زندگی و طبیعت و مال و منال گرفتار مشکلاتی می‌شدند، به جای دعا به درگاه خدا از این آلهه‌ها کمک می‌خواستند، البته اینکه فقط از خدا بخواهیم نه اینکه به اسباب توجه نکنیم، نه، بحث بر سر این است که هیچ کس جز خدا را مؤثر در هستی نمی‌دانیم. 

وی افزود: گناه دوم قتل نفس است؛ وقتی خدا به پدیده‌ای جان داده و حریمی ایجاد کرده است، بی‌جهت جان او را نمی‌گیرد؛ حتی در برخی فرهنگ‌ها جان حیوانات موذی مانند مار هم مورد احترام است و به راحتی آنها را نمی‌کشند. مفهوم آیه این است که همین مشرکان و جاهلان را بی‌جهت نباید بکشیم؛ اینها ازدواج دارند و مردان و زنان آنها محترم هستند و در چارچوب خودشان پیوند مقبول حقوقی و عرفی دارند که باید مورد احترام باشد، مگر در محاربه که بحث متفاوتی دارد، لذا نباید بی‌جهت کشته شوند.

بهجت‌پور اظهار کرد: هر قومی ازداوجی دارد و اسلام آن را به رسمیت شناخته است، بنابراین باید حرمت آنها حفظ شود و همه وظیفه دارند چارچوب قانونی زندگی هر قومی را رعایت کنند. در ادامه آیه فرموده است کسانی که این سه گناه را مرتکب شوند(یلق اثاما) اثام را ملاقات خواهند کرد؛ اثام چیزی است که لغزش در مسیر انسان ایجاد می‌کند و ثبات زندگی او از بین می‌رود.

استاد حوزه علمیه اضافه کرد: خداوند در قیامت برای این افراد عذاب مضاعفی در نظر گرفته است «يُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِ مُهَانًا» مراد از یضاعف شدن عذاب این است که ما در دنیا بابت هر کدام از اینها گرفتاری خاص خود را خواهیم داشت، مثلاً مرتکب زنا گرفتار نکبت و بی‌برکتی و فقر در زندگی می‌شود و قتل نفس و حتی قتل حیوانات هم این طور است و اگر توبه نکنند در شرایط بدی می‌میرند؛ «یلق اثاما» اشاره به عذاب‌های دنیوی دارد، ولی اینها در روز قیامت هم عذاب آخرت را خواهند چشید و زندگی پستی در قیامت دارند.

وی بیان کرد: اگر مراد، خلود در جهنم باشد، یعنی اینها کفاری هستند که این گناهان را انجام می‌دهند، لذا خلود آنها در جهنم همراه با پستی و مهانت است؛ در آیه بعد فرموده است «إِلَّا مَنْ تَابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَ كَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا»؛ البته اگر افرادی که مرتکب این گناهان شده‌اند برگردند و توبه کنند، گناهان و بدی‌های آنها به حسنات تبدیل می‌شود، البته محو سیئات یک بحث است، ولی در اینجا تبدیل سیئات به حسنات به منزله آن است که بعد از آن حسنات، ملاک پرونده او هست.

وی تصریح کرد: خداوند برخلاف ما که چیزی را به روی دیگران می‌آوریم، این اعمال را به حساب و روی مرتکب‌شونده نمی‌آورد، زیرا خداوند غفور و رحیم است؛ «كَانَ» در اینجا داب بر سنت خداوند دارد؛ غفور یعنی چشم‌پوشی کرده و نادیده می‌گیرد؛ خدا این سیئات را بر می‌دارد تا فرد بتواند در پرتو عمل صالح به جایی برسد؛ حال که فرد به این مرتبه برسد، مشمول رحیمیت خدا خواهد شد، زیرا رحمانیت مخصوص همه افراد بود و الان این فرد در زمره مؤمنان است.

بهجت‌پور با اشاره به آیه «وَمَنْ تَابَ وَ عَمِلَ صَالِحًا فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتَابًا» اظهار کرد: انسان با توبه صرفاً پشیمان شده، اما با عمل صالح به حقیقت بازگشت با عظمت به سوی خدا دست یافته است؛ «مَتَابًا» در اینجا تنوین گرفته است؛ یعنی توبه عظمت دارد.
منبع: ایکنا