گزیده هایی از سیره و سخنان امام صادق (علیه السلام)

وارث: 

سخنان وسیره اهل بیت (ع) از جمله سخنان نورانی امام صادق (ع) که پایه و اساس بسیاری از علوم وآگاهی های بشری است که تاثیر زیادی در پیشرفت تمدن اسلامی وتمدنهای دیگر داشته است ، دراینجا نمونه هایی از سخنان زیبا ودرس آموز وسیره حضرت آورده می شود .

      

ولادت

ششمین اختر فروزنده آسمان ولایت حضرت جعفر بن محمّد الصادق(ع) در روز جمعه هفدهم ماه ربیع الاول سال ۸۳ هجری در مدینه منوره دیده به جهان گشود.

      

در دامن رسالت

امام صادق(ع) در دامن رسالت و مرکز وحی تولّد یافت و رشد کردند و بخشی از دوران زندگی خود را تحت توجهات و عنایات جدّ بزرگوار خود امام زین العابدین(ع) و پدر عزیز خویش امام باقر(ع) سپری کردند.

      

ادامه فعالیت علمی و فرهنگی پدر

امام صادق(ع) با توجه به فرصت مناسب سیاسی و نیاز شدید جامعه، نهضت علمی و فرهنگی پدرشان امام‏ باقر(ع) را دنبال کردند و حوزه وسیع علمی و دانشگاه بزرگی را به وجود آوردند و در رشته‏های مختلف علوم عقلی و نقلی شاگردان بزرگ و برجسته‏ای همچون هشام بن حکم، محمّد بن مسلم، ابان بن تغلب و هشام بن سالم را تربیت کرد.

      

الف) گزیده ای از سخنان :

۱. پرهیز از به رخ کشیدن نیکی «اگر به کسی احسان نمودی مبادا آن نیکوکاری را با منّت بسیار و به رخ کشیدن تباه سازی».

۲. وحدت و دوری از کینه وتفرقه «از ستیزه‏جویی بپرهیز، زیرا عملت را از بین می‏برد.»

۳. دعا و جایگاه آن : بسیار دعا کنید! چون خداوند، بندگانی را که دست نیاز بسوی او برمی‏دارند و بدرگاهش دعا می‏کنند، دوست دارد.»

۴. اسباب محبت :

«سه چیز محبت آور است: ۱ ـ دین‏داری ۲ ـ فروتنی ۳ ـ بخشش.»

      

«سه چیز کینه ‏آور است: ۱ ـ نفاق ۲ ـ خودبینی.»

      

- آسیب های شخصیت

«سه خصلت قدر و منزلت فرد را پایین می‏آورد: ۱ ـ حسادت ۲ ـ سخن‏چینی ۳ ـ سبک مغزی (نادانی).»

      

- آسیب های تند خویی وغرور:

«اگر خواهان احترامی نرمخو باش و اگر خواهان اهانتی تندخو باش.» «هیچ جهلی زیانبارتر از خودپسندی نیست.»

      

- پرهیز از عیب جویی:

«سودمندترین چیزها برای آدمی توجه به عیوب خود پیش از پرداختن به عیوب مردم است.»

      

- مومن در دنیا:

«فرد مؤمن در سرای دنیا بیگانه و غریب است، نه از خواری آن بیتابی کند و نه در کسب عِزتش با دنیاپرستان رقابت نماید.»

امام صادق(ع) در جواب این سؤال که راه آسودگی کجاست؟ فرمود: «در مخالفت هوا و هوس».

      

- وقار :

راه رفتن با شتاب و عجله از بین برنده وقار مؤمن است.»

      

ب) گزیده هایی از سیره

      

- کمک به مستمندان

از تعالیم اسلامی و سیره اولیاء استفاده می‏شود که پس از عمل به واجبات، بالاترین وسیله برای تقرب به خداوند متعال کمک به نیازمندان و مستمندان است. امام صادق به سفیان می‏فرمایند: «بر تو باد که به خاطر خداوند خیرخواه بندگان او باشی و بدان که خدا را با کاری بهتر از این دیدار نخواهی کرد».

      

- سفارش به نماز

معمولاً به هنگام مرگ، انسان مهمترین چیزهایی را که فکر می‏کند فرزندان و بستگانش و حتی جامعه‏اش نیاز دارد مطرح می‏سازد. شاید برای افراد عادی مهمترین دلمشغولی به هنگام مرگ امور مالی باشد. از اینرو همه یا بخش عمده‏ای از وصیت و سفارش‏های خود را به آن اختصاص می‏دهند. ولی امام صادق(ع) دغدغه‏های مهمتری دارند. حضرت در آخرین لحظات عمر خویش فرمودند: خویشاوندان مرا جمع کنید. پس از آن که جمع شدند حضرت به آنها نگریستند و فرمودند: «شفاعت ما به کسی نمی‏رسد که نماز را سبک بدارد.»

      

- منادی صلح و مهرورزی

امام صادق(ع) نسبت به اختلاف و دشمنی بین مسلمانان حساس بودند و مؤمنان را دعوت به همدلی، دوستی و محبت نسبت به یکدیگر می‏کردند. تا حدی این مسئله در نظر ایشان اهمیت داشت که بودجه مخصوصی برای این کار اختصاص داده بودند. مفضل که از یاران امام صادق(ع) است پس از اینکه با پرداخت چهارصد درهم بین دو نفر صلح برقرار کرد می‏گوید: امام صادق(ع) به من دستور داده است که هرگاه بین دو نفر از شیعیان ما اختلاف و مشاجره‏ای پیش آید، با پول خود حضرت بین آنها صلح و صفا ایجاد کنم.

      

- سیره هر روزه امام صادق(ع)

عادت هر روزه امام صادق(ع) آن بود که پس از به جا آوردن نماز عشاء و گذشت پاسی از شب، به خانه نیازمندان شهر مدینه می‏رفتند و بدون آن که آنها ایشان را بشناسند، غذا و پول به ایشان می‏دادند. تنها هنگامی که امام(ع) از دنیا رفتند، همه دانستند که آن مرد بخشنده امام صادق(ع) بوده است.

      

- برآوردن نیاز مؤمنان

یکی از یاران امام صادق علیه‏السلام می‏گوید: در مسجدالحرام، یکی از دوستانم از من دو دینار وام تقاضا کرد. به او وعده دادم که پس از انجام طواف اقدام کنم. هنوز طوافم به پایان نرسیده بود که امام صادق علیه‏السلام وارد طواف شد و دست برشانه‌‏ام نهاد و هر دو به طواف پرداختیم. طواف من به پایان رسید، ولی به دلیل همراهی با امام، باز هم به طواف ادامه دادم. آن مرد که در کناری نشسته بود و امام صادق علیه‏السلام را نمی‏شناخت، به خیال اینکه من در کار او مسامحه می‏کنم هر بار که از مقابلش عبور می‏کردم با دست اشاره و مطلب خود را یادآوری می‏کرد. حضرت از من پرسید: چرا این مرد به تو اشاره می‏کند؟ ماجرا را گفتم. در این حال امام بدون لحظه‏ای تأمل دست از شانه‌‏ام برداشت و فرمود: «برو حاجت او را برآور». روز دیگر که به مجلس امام رفتم، آن حضرت فرمود: «تلاش برای برآوردن نیاز مؤمن، نزد من محبوب‏تر از آن است که هزار نفر را در راه خدا بسیج کنم».

      

- رساله «توحید مفضّل»

«توحید مفضّل» حاوی مطالب سودمندی در مورد خلقت انسان و جهان و اثبات وجود خدای متعال و علم و قدرت و حکمت اوست که امام صادق(ع) برای یکی از شاگردان معروفشان به نام «مفضل بن عمر» بیان فرموده‏اند.

            

منبع: حوزه