زندگی زیر خاک برای چه کسی بهتر است

جلسه شرح صحیفه سجادیه، با محوریت دعای بیستم صحیفه سجادیه با سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد حاج علی‌اکبری، رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه، طبق روال هر هفته، شامگاه دوشنبه، بیست و هفتم دی‌ماه در مجموعه فرهنگی سرچشمه برگزار شد.

گزیده‌ای از مباحث این جلسه را می‌خوانید؛

به این جمله صحیفه سجادیه رسیدیم که حضرت فرمودند: «وَعَمِّرْنِی مَا كَانَ عُمُرِی بِذْلَةً فِی طَاعَتِكَ، فَإِذَا كَانَ عُمُرِی مَرْتَعاً لِلشَّیْطَانِ فَاقْبِضْنِی إِلَیْكَ».

در جلسه گذشته بابی که امام پیش روی ما باز کردند باب استقامت بود، استقامت در اندیشه، استقامت در اخلاق و استقامت در عمل. این درخواست خیلی مهم است که انسان در اعتقادات به حق‌اش ثابت‌قدم باشد، در روش اخلاقی‌اش مستقیم باشد و منحرف نشود و در انجام کار خیر گرفتار تردید نشود. بعد از این درخواست بسیار مهم، موضوعی که الآن حضرت مطرح می‌کنند این است که به من عمر طولانی بده مشروط به اینکه عمر من در طاعت تو باشد. معنای «عمّرنی» همین است، یعنی خدایا آنقدر عمر مرا طولانی کن که من کاملا در موقعیت طاعت تو باشم. این درخواست روشنی است که امام مطرح می‌کنند. کلمه «بذله فی طاعتک» یعنی تا وقتی که من لباس طاعت تو را پوشیدم به من عمر بده. «بذله» لباس خدمت است که افراد می‌پوشند. من در اینجا از خدا می‌خواهم تا وقتی لباس طاعت تو بر وجودم هست عمر کنم. وقتی انسان لباس خدمت می‌پوشد به همه می‌گوید من الآن در موقعیت خدمت هستم. ببینید، این کلمه چقدر جالب و دقیق است. این لباس خدمت که در دعا آمده است از لباس خدمت‌هایی نیست که گاهی انسان بپوشد، گاهی نپوشد. امام با این تعبیر لطیفی که استفاده می‌کنند می‌خواهند بگویند لباس طاعت برای من در همه عمر همیشگی باشد و تبدیل و تغییری نداشته باشد.

زندگی در مسیر طاعت، مطابق با هدف خلقت
مطلب اصلی این است انسان تا در مسیر طاعت حق باشد، سرمایه عمرش مصروف مقصد خلقتش است. انسان برای اطاعت خلق شده است و تا وقتی مشغول طاعت باشد دارد به هدف خلقتش عمل می‌کند و زندگی او با هدفی که خدا برایش قرار داده است هماهنگ است. اگر این هماهنگی باشد سعادت دنیا و آخرت به همراه آن خواهد بود. اگر انسان از این مسیر خارج شود هدف خلقتش خط خورده است و با آن هدف هماهنگ نیست. وقتی زندگی انسان با هدف آفرینش هماهنگ نشد، ادامه زندگی‌اش هیچ توجیهی ندارد و اگر یک ثانیه دیگر باشد سقوط است. بنابراین اگر کسی هدف خلقتش را از دست داده است، در این شرایط زندگی زیر خاک برایش بهتر است و هر چه زودتر بمیرد به نفع اوست.

سرمایه اصلی ما، عمر ماست که باید به تجارت طاعت برود، مثل تاجری که سرمایه را در مسیری که برایش سود دارد هزینه می‌کند. اگر ما این عمر را در مسیر طاعت به کار بگیریم، تجارت سودمندی است. در این شرایط هر چه عمر انسان ادامه پیدا کند به سود او است، چون دارد همه را برای سعادت ابدی سرمایه‌گذاری می‌کند. بعد حضرت فرمود: «فَإِذَا كَانَ عُمُرِی مَرْتَعاً لِلشَّیْطَانِ فَاقْبِضْنِی إِلَیْكَ». اگر عمر من چراگاه شیطان شد مرا زود ببر و به زندگی من پایان بده، چون ادامه این زندگی دچار خشم تو خواهد بود. این خلاصه درخواستی است که امام مطرح کردند.

راجع به تعبیر «مرتع» توضیح دهم که تعبیر دقیقی است. یک وقت انسان به دعوت شیطان پاسخ می‌دهد و معصیتی مرتکب می‌شود ولی بلافاصله به خودش می‌آید. حاصل این توجه این است که از انحرافی که پیدا کرده توبه می‌کند و مجددا در صراط مستقیم قرار می‌گیرد. خداوند این تعبیر را در مورد متقین دارد که وقتی اینها گرفتار وسوسه می‌شوند به خودشان می‌آیند. ممکن است خطایی هم مرتکب شوند ولی زود به خودشان می‌آیند و توبه می‌کنند. خداوند هم توبه را می‌پذیرد. اگرچه این خطرناک است ولی امید اصلاح در آن هست. خداوند متعال هم توابین را دوست دارد. این شخص در محیط محبت پروردگار به طاعت برمی‌گردد.

تعبیری که امام به کار بردند تعبیر «مرتع» است. مرتع به معنای چراگاه است. چراگاه جایی است که حیوانات راحت و آزادانه در آن می‌چرند. اگر عمر کسی مرتع شیطان شود، یعنی شیطان بر او غالب شده است. تعبیر قرآنی‌اش این است: «اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطَانُ فَأَنْسَاهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ أُولَئِكَ حِزْبُ الشَّيْطَانِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ الشَّيْطَانِ هُمُ الْخَاسِرُونَ». چنین کسی چشمش چراگاه شیطان است، گوشش چراگاه شیطان است، عمل او چراگاه شیطان است. هر جای زندگی‌اش رد پایی از شیطان است. اگر کسی به این موقف رسید یک لحظه زندگی‌اش در این دنیا خسارت ابدی در پیش دارد و باید از خدا مرگ بخواهد. این درخواستی است که در این بیان نورانی مطرح شده است.
منبع: ایسنا