میزگرد در تبیین بیانات رهبری، همسویی جهاد تبیین با مدیحه‌سرایی، مداحی موسیقی پاپ نیست یعنی چه؟

وارث: 

دیدار سالانه مقام معظم رهبری با مداحان روز سوم بهمن‌ماه همزمان با سالروز میلاد حضرت زهرا(س) برگزار شد. رهبر انقلاب همچون هرساله نگاهی تحلیلی نسبت به وضعیت هیأت و مداحی ارائه کنند و مطالبات بسیاری داشتند که در همین بازه ۴۸ ساعته واکنش‌ها و برداشت‌های متعددی از هریک از آن‌ها شده است. در این خصوص میزگرد تبیینی با حضور مرتضی ظاهری رئیس هیأت مدیره خانه مداحان، سعید نسیمی شاعر و مداح اهل بیت(ع) و اکبر شیخی شاعر و نوحه‌سرا برگزار کردیم تا این مطالبات را تبیین کنیم. محصول این نشست ۲ ساعته را در ادامه بخوانید:

هیأت بدون منبری دارای نقص است

 

مرتضی طاهری، رئیس هیأت مدیره خانه مداحان در ابتدای این دیدار اظهارداشت: دیدار سالانه مداحان با مقام معظم رهبری سوم بهمن‌ماه برگزار شد که رهبری هم مطالبی بدیع و قابل توجه را برای مداحان مطرح کردند که در خانه مداحان بنا داریم طی روزهای آتی کمیته علمی را دعوت کرده تا تحلیل و بررسی نسبت به این بیانات داشته باشد و بیانیه‌ای در این خصوص صادر کنیم. رهبری در این دیدار بعد از بیاناتی در خصوص حضرت زهرا(س) در زمان ورود به بحث مداحی، مقدمه‌ای در خصوص هیأت مطرح کرد و فرمودند هیأت نهاد بسیار مهمی است که جزیی از آن مداح است.

 

وی با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری هیأت را دارای ۳ رکن فرمودند که در این تقسیم‌بندی نیز منبر را مقدم بر هیأت عنوان و در نهایت به مستمع اشاره کردند، گفت: این دقت نظر نشان می‌دهد هیأت بدون منبری دارای نقص است الحمدلله در این زمینه در هیأت‌ها توجهاتی صورت می‌گیرد؛ اما منبری هم باید در معرفت‌افزایی اثرگذار باشد گاهی برخی از منبرهای بود و نبودش فرقی ندارد. رهبری رکن دوم هیأت را مداحان عنوان کردند و فرمودند هیأت کارش جهادی است و از کارهای جهادی هیأت‌ها در سیل و زلزله تقدیر کردند. 

قرارگاه ملی امداد اجتماعی مداحان راه‌اندازی می‌شود

 

طاهری با بیان اینکه رهبری روز گذشته در باب جهاد تبیین بیانات بسیاری فرمودند، گفت: در باب موضوعات جهادی و خدمات اجتماعی بنا داریم در روزهای آتی قرارگاه ملی امداد اجتماعی را با حضور تمام مداحان در سراسر کشور برای رفع آسیب‌های اجتماعی رونمایی کنیم. مقام معظم رهبری به مداحان توجه بسیاری دارند و در این دوساله کرونا اولین دیدار حضوری بود که ایشان ماسک را از صورتشان برداشت که نشان از اهمیتی است که برای قشر مداحان قائل هستند. مداحان هم باید قدر این محبت و بها دادن و ارزش قائل شدن را بدانند و این زحمات را حیف نکنند.

 

این مداح اهل بیت(ع) گفت: برخی اشتباهات در حوزه شخصی است و فرد با توبه و عذرخواهی جبران می‌کند؛ اما برخی اشتباهات به خصوص در حوزه مداحی قابل پذیرش نیست. زمانی که رهبر انقلاب چنین وقتی را هرساله برای دیدار مداحان می‌گذارند، نشان دهنده جایگاه این قشر است و ما برای دعوت‌ها، خواندن‌ها و ... در این مجلس و همچنین مطالب ایشان باید دقت داشته باشیم و آن را حیف نکنیم که خود یک اشتباه غیرقابل جبران است.

 

وی با بیان اینکه رهبر انقلاب نوع رابطه مداح به عنوان یک هنرمند را با مخاطب از جنس عمیق و اثرگذار توصیف کردند و اشک حاصل از عمق وجود فرد است، گفت: متاسفانه هنوز بسیاری باور نکرده‌اند که مداحی یک هنر است و باید برای یادگیری این هنر تلاش کرد و تنها دیمی رشد کردند. در ارتباط با یکی از مداحان جوان که در ماه‌های گذشته خطایی کرد و در فضای مجازی هم پیچید، جمله‌ای گفت که ما همینطوری بار آمدیم و کسی بالای سر ما نبوده است. این هنر مراحلی برای فراگیری و یادگیری دارد که باید آن را طی کنیم و الا دچار ضعف می‌شویم.

 

نقشه دشمن برای مقابله با آثار هیأت‌های مذهبی

 

طاهری گفت: رهبری فرمودند لازمه مداحی صدای خوب، آهنگ و مهندسی خواندن است. این مهندسی مخاطب اذیت و خسته نشود و با شما همراه شود و سوار موج باشد و بعداً به نوآوری اشاره کردند. ایشان بارها فرمودند مداحی باید نوآوری داشته باشد؛ اما توجه دادند که نباید هنجارشکنی شود. برخی جلسات ما هنجارشکنی است و روال و روند گذشته را تغییر دادیم. جداً معتقدم برخی از این انحرافات و اعمال مهندسی شده دشمنان ماست و از بدو انقلاب که امام خمینی(ره) فرمودند این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است، از همان زمان فهمیدند که در چه عرصه‌ای باید کار کنند. البته از قبل هم با جریان‌هایی مانند کسروی در این عرصه کارهایی کردند و در دوره کنونی هم مبارزه علنی ندارند زیرا مردم واکنش می‌دهند بنابراین به دنبال تغییر ریل هستند زیرا این قطار بازنمی‌ماند پس به دنبال منحرف کردن هستند.

رئیس خانه مداحان اهل بیت(ع) گفت: در پی اقدامات این دشمنان شاهد هستیم در هیأت یک ساعت فرد می‌خواند عده‌ای هم لخت شدند و سینه‌ می‌زنند و بالا و پایین می‌پرند و در این بازه زمانی نه آن فرد می‌فهمد چه می‌گوید و نه مردم می‌فهمند او چه می‌خوانند. صرفاً برمبنای صوت ایجاد شده بالا و پایین می‌برند که رهبر انقلاب سال ۹۴ مصداقاً به همین امر اشاره کردند. نوجوانان و جوانان به عشق امام حسین(ع) می‌آیند ما باید به آن‌ها جهت و مسیر دهیم.

 

موضوع‌گیری‌های سیاسی ما باید هنرمندانه باشد نه واضح!

 

وی با بیان اینکه برای دشمن‌شناسی باید در مداحی مهندسی داشته باشیم، گفت: ما متاسفانه گاهی به دلیل عدم مهندسی صحیح و بعد ارائه دادن مطالب، موجب شدیم که مخاطب برداشت اشتباهی کند و حتی زده شود و یا حتی در مسئله حجاب حرفی می‌زند می‌گویند که این مامور حکومت حرفی زد. من در برخی جلسات دعا و مناجات پرجمعیت برحسب احساس وظیفه کاملاً هنرمندانه و متناسب با محور فرضاً یک جمله‌ای در باب یک آسیب اجتماعی مثل حجاب گفتم.

 

طاهری با بیان اینکه با بیان هنرمندان می‌توان ضعف و مشکلی را برطرف کرد، گفت: برخی از دوستان ما رد بیان مسائل سیاسی روی منبر سخنرانی می‌کنند یا بد و بیراه به دیگران می‌گویند در حالی که نظر افراد حاضر در مجلس ما در مباحث سیاسی مختلف است. افرادی که برخلاف نظر سیاسی ما هستند همه ضددین و امام حسین(ع) که نیستند بلکه امام حسینی هم دارند نباید با طرح مباحث واکنش منفی آن‌ها را برانگیزیم یا بدتر آن‌ها را از دعا و هیأت زده کنیم.

کارگاه آموزشی نقدپذیری رهبر انقلاب در دیدار امسال مداحان

 

سعید نسیمی شاعر و مداح اهل بیت(ع) هم در این میزگرد با بیان اینکه اگر نقدی صورت می‌گیرد با تاکید برهمه زیبایی‌ها یا بیان رهبری درخشش‌هاست؛؛ یعنی ما نمی‌گوییم که جریان مداحی به لبه پرتگاهی رسیده است، بلکه بنای آسیب‌شناسی و نقد داریم تا به مرز خطرناک نرسیم، تصریح کرد: نباید نگران نقد بود. رهبری در بدو سخنان دیروز یک کارگاه عملی نقدپذیری برای ما برگزار کردند. ایشان مطرح کردند که بانوان گلایه دارند که روز میلاد حضرت زهرا(س) روز مادر و زن است و به تعبیری چرا دیدار با آقایان؟ این نقد در هیچ رسانه‌ای مطرح نشده بود و شاید از مجاری غیررسمی به ایشان رسیده بود.؛ اما ایشان این نقد را مطرح کردند. رهبری روی این نقد صحه گذاشتند و راهکار دادند و از همه مهمتر حین ارائه نقد برای دلجویی از قشری، قشر دیگر را زیرسوال نبردند. البته در فضای نقد منتقد هم باید چارچوب نقد را که پایه اصلی آن رعایت انصاف هست، مدنظر داشته باشد.

 

وی تصریح کرد: باید روشمند سخنان رهبری را بررسی کنیم. بررسی روند بیانات آقا در دیدار با مداحان نشان می‌دهد که ایشان دیروز بیانات جدید داشتند؛ اما سخن جدید نگفتند و تنها روی موضوعات گذشته تاکید کردند و این برای مداح، شاعر، هیأت‌دار، مستمع و تمام ارکان هیأت بد است زیرا نشان می‌دهد حرف‌های ایشان زمین مانده بود و عملیاتی نشده است. رهبر انقلاب در حوزه شعر، خطابه، منبر، مداحی و هیأت کارشناس ارشد و به تعبیری ارشدترین کارشناس هستند. ایشان سال ۹۵ می‌فرمایند مداحی باید قالب اختصاصی داشته باشد و از ترانه‌های غربی الگوگیری نکند. در سال ۹۶ فرمودند روشنگری سیاسی و طرح مسائل اخلاقی، در سال ۹۷ مباحثی مانند تبیین معارف اسلامی، فاطمی و حسینی بودن اشعار و تاکید بر معرفت‌افزایی و اینکه اگر شعر معرفت نداشته باشد، مداح ظلم کرده است، اشاره کردند. در سال ۹۸ از فرهنگ‌سازی و حرکت جلسات به سمت مجالس مورد علاقه ائمه اطهار(ع) فرمودند. در سال ۹۹ تاکید بر مطالعه کردند و ترویج زیست علوی و حسینی را دستور دادند و به متقن‌خوانی سفارش کردند و فرمودند هیأت باید به شکل هیأت بماند.

نیازمند تشکیل دبیرخانه دیدار سالانه رهبر انقلاب هستیم

 

نسیمی با اشاره به اینکه رهبری بر متقن‌‌خوانی بارها در مجالس عمومی سوای مجالس خصوصی تذکر دادند، گفت: نباید در خصوص بیانات رهبری دچار فرافکنی شویم و چماقی برخورد کنیم. به طور مثال سال قبل رهبر انقلاب فرمودند هیأت باید هیأت بماند از همان بعد جلسه همان دنبال مصداق بودند. درحالی که ایشان نقشه‌راه را مشخص می‌کنند بنابراین نیاز است دبیرخانه دائمی دیدار سالانه مداحان داشته باشیم زیرا بیانات ایشان در این دیدار راهبردی و کلیدی است و مخاطبش نیز صرفاً مداحان نیستند و حتی جهان اسلام و کل عالم خطاب ایشان است. بعد از دیدار هرسال جلسات برگزار می‌شود، بیانیه صادر می‌شود؛ اما کافی نیست باید بررسی کنیم بیانات و مطالبات به کجا رسیده و چقدر عملیاتی شده است.

 

این شاعر با اشاره به اینکه رهبری امسال فرمودند در هیأت باید جهاد تبیین شود آیا این به معنای آن است که باید مدیحه‌سرایی را کنار بگذاریم و سخنرانی کنیم و دیگران را با نگاه جناحی بکوبیم، گفت: رهبری در این خصوص فرمودند هیأت سه عنصر منبری، مداح و مستمع دارد و مداح هم سه عنصر صدا و آهنگ و هندسه خواندن دارد که باید با استفاده از آن به محتوای مداحی بپردازد؛ یعنی احساسات برانگیزد؛ یعنی نباید دچار افراط و تفریط شویم و به بهانه بصیرت‌افزایی مدح و مرثیه کمرنگ شود. رهبری ادیب است و واژگانش بار معنایی دارد وقتی می‌فرماید مداح باید مردم را به عمق تاریخ ببرد، بار دارد.؛ یعنی معارف فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و دینی باید در مداح تعمیق شود. باید ؛ یعنی باید واقعه عاشورا را درک کنم، بصیرت عاشورایی داشته باشم تا مطالب گذرا نباشد بلکه به عمق تاریخ ببرد و معرفت‌افزایی کند.

 

مداحی موسیقی پاپ نیست؛ یعنی باید فقط سنتی خواند؟

 

وی با اشاره به اینکه رهبر انقلاب ابزار مداحی را صدا، آهنگ و هندسه مداحی است، گفت: رهبری به موسیقی پاپ اشاره کردند. آیا این به معنای آن است که باید هر موسیقی سنتی را بخوانیم؟ ما در قالب موسیقی سنتی هم کارهای مبتذل داریم. آیا می‌شود عین آن را گرفت و در هیأت خواند؟ سخنرانی رهبری از باب مهندسی خواندن، خودش یک درس است؛ یعنی اگر در دقیقه ۲ مدح حضرت زهرا(س) می‌فرمایند برای بیان نکته‌ای در خصوص وظایف مداح در انتهای جلسه است و این ابتدا و انتها به هم مرتبط است.

نسیمی گفت: باید کار علمی در خصوص بیانات رهبری صورت گیرد و باید به دور از هیجانات و عواطف باشد و با کار علمی جهت دهیم. زمانی که می‌گوییم جنگ است، نیازمند اطلاعات عملیات و شناسایی هستیم تا بدانیم دشمن در چه وضعیتی است. بعد باید آماد و پشتیبانی داشته باشیم که بدانیم به چه ابزارهایی نیازمندیم. طرح عملیات مدنظر است که نقشه داشته باشیم و نیاز به آموزش رزمنده داریم و از سوی دیگر سلسله مراتب هم نیاز است. در شب عملیات به ستون که حرکت می‌کنند پشت سرستون حرکت می‌کنند و اگر یک نفر خطا کند فرضاً روی مین می‌رود و عملیات لو می‌رود. سرستون ما مقام معظم رهبری است و سند بالادستی تمام برنامه‌های تشکل‌های مداحی اعم از خانه مداحان، کانون مداحان، بسیج مداحان، سازمان تبلیغات و ... بیانات چندساله رهبری است. باید جهاد و خطر را درک کنیم و با روحیه امیدواری گام برداریم و نقش‌آفرینی کنیم. این روزها شاهد هم‌افزایی نهادهای مرتبط مداحی هستیم که بسیار خوشحال‌کننده است.

 

مطالبات رهبری بر زمین مانده است که دوباره تکرار کردند

 

این مداح اهل بیت(ع) افزود: اگر آن سال که رهبری فرمودند برای مداحی قالب و چارچوب قائل شوید، آن را محقق می‌کردیم امروز رهبری درس بعدی را به ما می‌داد؛ اما زمانی که استاد ببیند ما در پله اول ماندیم، همان درس‌های قبلی را تکرار می‌کند. بحث رهبری این نیست که نوآوری نشود و یا به جوانان میدان داده نشود بلکه ایشان معتقدند مداحی باید قالب و سبک منحصر به فرد خود را داشته باشد آن را یاد بگیریم و تشخیص دهیم صدای رسایی که رهبری فرمودند از مداحان شنیده می‌شد متعلق به چه قشر و گروهی بوده است و آن را به بچه‌ها و نوجوانان و نسل بعدی آموزش دهیم. البته فرایند آموزش هم باید علمی باشد زیرا برخی از کلاس‌های آموزشی ما خود آسیب است.

مداحی موسیقی پاپ نیست؛ یعنی چه؟

 

اکبر شیخی، شاعر و نوحه‌سرا به عنوان سومین مهمان این کارشناس با اشاره به موضوع مداحی موسیقی پاپ نیست که رهبر انقلاب مورد اشاره قرار دادند، اظهار داشت: رهبری امسال نیاز ندیدند که مطلب جدیدی بیان کنند و روی همان مسائل گذشته تاکید کردند تا به نتیجه برسد و بعد سراغ درس بعدی بروند. رهبری زمانی که می‌فرمایند هنر مداحی منحصر به فرد است باید به این نتیجه برسم که تلاش برای آموختن این هنر هم باید منحصر به فرد باشد. پایه‌ مداحی یک بحث محتوایی و سه بحث قالبی دارد.

 

وی گفت: بحث محتوایی همان کسب علم و محتواست که نباید از روی زمین کسب کند و شخص مداح باید از بالا با مطالعه کسب کند.؛ یعنی محتوا را باید از اصل آن؛ یعنی امام حسین(ع) با پرهیزکاری و تقوا بگیرد. در بحث قالب هم شعر و ادب، موسیقی و هنر اجراست. رهبر انقلاب درباب موسیقی از عبارت آهنگ و لحن استفاده می‌کنند. آهنگ سنتی آیا به معنای قدیمی است؟ قدیمی برای هر فردی متفاوت است درحالیکه اصلاً در آهنگ، الحان و ... زمان مدنظر نیست و ویژگی‌ها مهم است. ما موسیقی و آهنگ کلاسیک داریم که شرقی مشهور است که دارای ویژگی‌هایی است که ریشه در وحدانیت دارد و توحید القا می‌کند در حالی که موسیقی غرب ریشه در تثلیث دارد. یکی از بزرگترین ویژگی‌های پاپ که به عنوان موسیقی غربی شناخته می‌شود، بحث تجاری بودن و مردمی بودن است. این موسیقی به دنبال آن است که متعلق به قشر خاصی نباشد و همه را درگیر کند. دلیل آن هم ساده بودن است.

ویژگی‌های موسیقی پاپ چیست؟

 

شیخی با اشاره به اینکه در شعر ساده‌گویی خوب و مجاز است؛ اما ساده‌اندیشی بد است، گفت: در موسیقی هم همین روند حاکم است. در پشت پرده باید به قدری تلاش کرد تا پیچیدگی‌ها را بهم بافت تا موسیقی تولید شود. جنس این موسیقی سهل‌الممتنع است؛ یعنی فرد زمانی که می‌شنود تصور می‌کند او هم می‌تواند بسازد؛ اما وقتی پای کار می‌آید می‌بیند، نمی‌تواند و این خاصیت موسیقی شرقی است. ویژگی دیگر این موسیقی کوتاه بودن است. نوحه‌های قدیم طولانی بود و از روی بیاض می‌خواندند و مردم هم می‌پسندیدند. امروز می‌گویند مردم این مدلی دوست دارند؛ در حالی که ما ذائقه را تغییر دادیم. مداومت در ارتباط با موضوعی انس می‌آورد. در قالب پاپ، ترانه‌ها و حتی مداحی‌ها کوتاه است و فرضاً صداوسیما می‌گوید ۲ دقیقه بیشتر نشود و یا در هیأت می‌گویند دو بند بیشتر نشود.

 

این کارشناس حوزه موسیقی با بیان اینکه ویژگی موسیقی پاپ بدون پیچیدگی بودن، ساده بودن و شنیده شدن بسیار است؛ اما بعد از آن چه می‌شود؟ گفت: یکی از ویژگی‌های نوحه خوب آن است که فرزند زمان خود باشد و کار خود را انجام دهد. نوحه باید ولوشده خود فرد یا خانواده‌اش یا همان روستا یا شهر و در نهایت کشور یا دنیا را در زمان خودش تحت تاثیر قرار دهد. اگر کارش را کرد نوحه خوب است؛ اما اگر هزاربار هم شنیده شود ممکن است نوحه خوب نباشد.

 

برخی آهنگ‌ها شرعاً و شأناً مناسب هیأت نیست

 

وی با بیان اینکه ما ایرانی‌ها موسیقی غنی و ردیف‌های ایرانی قوی داریم؛ اما کنار گذاشتیم و نغمات محلی خود را مداحان استفاده نمی‌کنند و صرفاً بومی تهران شده‌اند، افزود: این ردیف‌ها را می‌توانیم در طول سال کسب کنیم و در نقطه اوجش؛ یعنی محرم و فاطمیه ارائه کنیم. هیأت به قدری دارای پتانسیل دارد که می‌تواند با سینمای هالیوود غرب مقابله کند. پیامبر(ص) برای ترویج قرآن، خوش لحن‌ها و خوش‌صوت‌ها را به مناطق مختلف فرستاد که نشان دهنده اهمیت موسیقی است. این افراد در مناطق مختلف جهان و در زمان قرائت قرآن نغمات آن‌ها را وارد خواندن خود می‌کنند. اگر آن‌ها را بدون دقت و صرفاً به صورت مصطلح کاور کنیم، صوت اصلی از دست می‌رود. باید نغمه‌ها را گرفت بومی کرد و مورد استفاده قرار داد تا از سیکل خود خارج نشود.

 

شیخی با اشاره به اینکه مداحی می‌توانست اقتباس هنری باشد، گفت: الفبای موسیقی یکی است فرد می‌تواند هر آهنگ و نغمه‌ای را هم شنید آن را بومی هیأت کند و وارد سیکل مداحی کند و دارای ویژگی‌های خوب کنید. در خصوص موسیقی ما دو بحث داریم برخی از آهنگ‌ها شرعاً مناسب هیأت نیست و برخی از آهنگ و ملودی‌ها براساس تخصصی در شأن هیأت نیست.

نوجوانان و جوانان ایرانی در مواجهه با موسیقی کلاسیک ایرانی آن را می‌پسندند

 

این نوحه‌سرا با اشاره به اینکه نوحه و سرود را سازنده اثر باید مراقبت کند تا خوب ساخته شود، گفت: گاهی در آموزش به نوجوانان و نسل‌های نو نغمه‌ها و دستگاه‌های ایرانی را ارائه می‌دهیم، می‌گویند بسیار زیباست ما چگونه یاد بگیریم؟ در حالی که ما تصور می‌کنیم جوان امروز را موسیقی پاپ برده است. من معتقدم یکی از ارث‌هایی که از حضرت زهرا(س) غصب شده است، همین موسیقی است. اگر زرنگید بروید آن را بگیرید و آن را یاد بگیرید. ما باید از چیزی که داشتیم استفاده کنیم و آن را در تقابل با موسیقی غرب قرار دهیم.

 

وی در پاسخ به این سوال که مداحی استودیویی و مداحی به سبک راک که به اگزوزی‌خوانی شهرت یافته است، از لحاظ موسیقیایی دارای چه جایگاهی است، گفت: در شرایط کنونی کشور و جامعه که فضای مجازی همه چیز را گرفته است و تلفن همراه امروز در اختیار نوجوانان است، نیازمند تولید محصولات فرهنگی هستیم. رهبری به اهالی موسیقی هم می‌فرمایند کار کنید و موسیقی را اعتلا ببخشید. ما نیاز به این محصولات داریم؛ اما به هرکدام با هویت خود نیازمندیم. هیأت اوج همه این‌هاست و باید هویتش حفظ شود مشکل امروز جامعه ما خلط این مباحث با یکدیگر است.

 

استودیوخوانی خوب است؛ اما کار مداحان نیست

 

شیخی با اشاره به اینکه به نوجوانان در مقابل با تولیدات غربی باید کلیپ و اثر خوب ارائه کنیم؛ اما آیا این کار مداح است؟، تصریح کرد: یک نفر باید استودیویی بخواند و در حوزه موسیقی کار کند؛ اما کار هیأت و مداح تخصصی است و فرد برای یادگرفتن معارف هیأت باید بیاید به حسینیه و از راه دور نمی‌شود. جامعه ما استودیوخوانی نیاز دارد؛ اما این وظیفه مداح نیست. مداح در ادامه لباس پیامبر(ص) و ادامه مداح است. تولید کلیپ هم کار مداح نیست. صوت مداح از یک جلسه هم نازل شده اصل جلسه است زیرا در آن روح حاکم است و همان قدم زدن و راه رفتن برای رسیدن هم دارای یک اثر است.

این کارشناس حوزه موسیقی افزود: موسیقی بخواهیم یا نخواهیم در هیأت وجود دارد. موسیقی اگر ۱۰۰ کوچه داشته باشد ۹۶ مورد آن حلال و ۴ مورد حرام است که رهبر انقلاب در این خصوص می‌فرماید اول ضرب و ریتم مطربی نشود؛ یعنی مخدر نشود. دوم لحن و ردیف‌ها حرام نمی‌شود؛ مگر اینکه از جای حرام آمده باشد که اگر خوانده شود ذهن فرد را به سمت آن حرام می‌برد. سوم می‌فرماید اگر همه چیز درست باشد؛ اما محتوا حرام باشد هم اشکال دارد و در نهایت به اجرا اشاره می‌کنند؛ یعنی جوری نخوانیم که فرد منحرف شود. این ۴ مورد رعایت کنید کار بسازید.

 

اگزوزی‌خوانی جای جذب مخاطب، افراد را فراری می‌دهد

 

وی با اشاره به اینکه اگر مشکلات شرعی اگزوزی‌خوانی را هم کنار بگذاریم برای جذب مخاطب و ارائه محتوا و معارف باید صدای خوش داشته باشیم، تصریح کرد: به لحاظ فنی هر صدایی مناسب هر خواندن نیست و هر صدایی هم مناسب هر موضوع و مفهومی نیست. اسلام تنها چهارچوب می‌دهد تا ما از یک طرف نیفتیم و طرح دیگر به کوه نخوریم؛ اما جاده وسیع است. این مدل خواندن موجب فرار مخاطبان است.

چرا بزرگ‌ترهای مداحی گوشه‌نشین شده‌اند و نسبت به انحرافات بی‌تفاوت هستند؟

 

مرتضی طاهری رئیس هیأت مدیره خانه مداحان در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به این سوال که انتقاد می‌شود چرا بزرگان هیأت و مداحی گوشه‌نشین شده‌اند و در برابر ناهنجاری‌ها اقدامی نمی‌کنند، گفت: این گوشه‌نشینی ناخواسته رخ داده است. زمانی که خواسته نباشد، عرضه بی‌ارزش می‌شود. زمانی که جوانان تصور می‌کنند فراگیری مداحی با فضای مجازی میسر است با این روند نه آن جوان نیاز به بزرگتر را حس می‌کند و نه بزرگتر مخاطب و مراجعه‌ای دارد و خودش هم پیامبرانه عمل می‌کند، حرفش خریدار ندارد. البته مشغله‌های زندگی و گرفتاری‌ها و همچنین کهولت سن و بیماری دست‌ و پای بزرگ‌ترها را بسته است.

 

وی ادامه داد: البته بزرگ‌ترهای مداحی هیچ‌گاه گارد خود را برای پذیرش جوانان و این موضوعات نبسته‌اند. در حال حاضر شاید محدودیت‌هایی به دلیل شرایط داشته باشند؛ اما نکته مهم این است که جوان‌ترها سراغ بزرگ‌ترها نمی‌آیند و حتی می‌توان گفت قبول ندارند و با اولین نقد و انتقادی فرار می‌کنند.

روند آموزش مداحی کشور باید اصلاح شود تا مشکلات اصلاح شود

 

سعید نسیمی شاعر و مداح اهل بیت(ع) در بخش پایانی این میزگرد با اشاره به اهمیت برگزاری دوره‌های آموزشی اظهارداشت: نسل گذشته انگیزه یادگیری داشت و این ناشی از شرایط جامعه بود زیرا جامعه مداح آموزش ندیده را نمی‌پذیرفت. امروز جوان ضمن ستایش همه زحماتشان می‌بیند که صداوسیما، رسانه‌ها و هیأت‌های شاخص و مطرح و مراکز و کانون‌های مداحی توجهی ندارند که مداحی آموزش دیده یا نه و صرفاً به جمعیت توجه می‌کنند. درحالی که باید برای حضور در این عرصه‌ها باید چندین شاخص دیگر وجود داشته باشد که خودش می‌تواند اهرم ایجابی و سلبی باشد. در شرایط کنونی فرد هرکاری می‌کند تحویلش می‌گیرند بنابراین دقتی ندارند.

 

وی گفت: فردی که به حرم معصومین(ع) و ... دعوت می‌شود تا بخواند باید معیارهایی داشته باشد و این را مجامع مداحی می‌دانند؛ اما متاسفانه افراد برگزار کننده متخصص این حوزه نیستند. نیت خیر دارند؛ اما کارشناس نیستند و با افرادی مشورت می‌کنند که آن‌ها هم بنا به حفظ حرمت‌ها مسائل را مطرح نمی‌کنند. بُعد آموزش باید تقویت شود که در بسیج مداحان کار آموزش نوگلان حسینی راه افتاده است. در جاهای دیگر هم باید در دوره‌های آموزشی باید کارشناسان هربخش وارد شوند و آموزش دهند. در تمامی این بخش‌ها باید باید آموزش صحیح داده شود. تا زمانی که کلاس صحیح آموزشی برگزار نشود و استاد به شاگرد به هم نرسند، این روند اصلاح نخواهد شد.

منبع: فارس