« تمدن » بدون دین ارزشی ندارد، تمدن اسلامی تاثیرپذیری فکری ملت ها از اسلام است

وارث: 

حجت الاسلام والمسلمین دکتر «حسن علوی مهر»، در برنامه کنگره گام دوم انقلاب در شبکه قرآن و معارف سیما گفت: انشاءالله شاهد روزی باشیم که اسلام در تمدن بلاد اسلامی حکمفرما و تمدن نوین اسلامی همه جا سیطره و گسترش یابد. بحث تمدن نوین اسلامی از بخش های مهم بیانیه گام دوم انقلاب است که در واقع ابتکار اصلی آن در نظریه مقام معظم رهبری به عنوان یک نظریه پرداز مطرح شده است. 

 

رییس کمیته تمدن نوین اسلامی اظهار کرد: بحث ظهور و انحطاط تمدن اسلامی یکی از مهمترین حوادث تاریخی اسلام هستند که ما تا اواخر قرن ششم شاهد شکوفایی تمدن اسلامی بوده ایم که شامل نیروی برتر مسلمانان، نظم اسلامی، سیاست و حکومت مسلمانان، اخلاق و رفتار در میان مسلمانان، بحث برتری وضع قوانین در بین مسلمانان و همچنین بحث ادبیات و دانش های مختلف اعم از طب، فلسفه، حکمت و هنر اسلامی می شود.

 

وی با بیان اینکه بحث انحطاط مسلمانان در برخی از قرون وجود داشته است، افزود: مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب، بحث تمدن نوین اسلامی را در آخرین مرحله تشکیل اسلام به اسلام واقعی را مطرح کردند، مرحله اول در واقع تشکیل خود انقلاب اسلامی بود که شکل گرفته است اما نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و در نهایت تمدن اسلامی که ما اکنون در مرحله دوم این مراحل قرار داریم.

 

حجت الاسلام علوی مهر تصریح کرد: این مسئله که تمدن نوین اسلامی چیست و چگونه است؟ ما در میان متفکران سه نظریه داریم؛ یک نظریه، نظریه اومانیست ها است، یعنی تفکر مادی محض که به هیچ عنوان دین و اخلاق را در بحث تمدن دخیل نمی دانند و مباحثی از قبیل اقتصاد، سیاست و علوم رفتاری را مطرح می کنند اما اینکه جایگاه دین و اخلاق کجاست را به طور کلی قبول ندارند که می توانیم شخصیت هایی همانند هنری توماس و ادوارد تایلور را نام برد.

 

رییس کمیته تمدن در ادامه بیان کرد: دیدگاه بعدی کسانی هستند که اخلاق را در تمدن دخیل می دانند، مانند ویل دورانت که مولف کتاب تاریخ تمدن است. ایشان تمدن را مجموعه نظامات و عادات اقتصادی، سیاسی، عقلی و اجتماعی می دانند. در واقع بحث اخلاق را در مسئله تمدن دخیل می دانند، اما مقام معظم رهبری به طور کلی مسئله اقتصاد، سیاست و اخلاق به معنای معنویت و بحث دین را مطرح کردند.

 

وی خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری فرمودند: تمدن با قید دین و اسلام مقبولیت دارد، یعنی تمدن بدون دین ارزشی ندارد. تمدن اسلامی تاثیرپذیری فکری ملت ها از اسلام است. دین رسالت نظریه سازی، جامعه سازی و انسان سازی را دارد، یعنی دین تنها احکام عبادی و فردی نیست. در تمدن نوین اسلامی، معنویت در کنار مادیت و عروج اخلاقی، معنوی و روحی در کنار پیشرفت زندگی مادی است؛ بنابراین رهبری دین اسلام را در اصل، تمدن نوین اسلامی دخیل می دانند، چون باید قوانین از جانب خداوند متعال باشد. بحث اعتقادات و عبادات مطرح است لذا ما نمی توانیم بدون دین یک تمدن نوین اسلامی داشته باشیم.

 

حجت الاسلام علوی مهر با بیان اینکه در تار و پود مسایل جامعه و اجتماع بحث اخلاق و معنویت حکمفرما است، اظهار کرد: لذا این دیدگاه نسبت به سایر دیدگاه ها از مزایایی برخوردار است.

 

وی با بیان اینکه در بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری به هفت شاخصه و بنیان اشاره کرده است، افزود: این شاخصه ها شامل علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد در تمدن نوین اسلامی، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و آزادی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن می شود که این سه شاخصه آخر را به عنوان یک شبکه سیاسی و حکومتی می داند.

 

وی در ادامه افزود: ویل دورانت در بحث تمدن سیاست را  مطرح می کنند، اما مقام معظم رهبری به بحث شبکه سیاسی و حکومت اشاره دارند؛ مثلا اگر کشوری امروزه دارای علم و فناوری است اما استقلال و آزادی ندارد، این کشور از نظر مقام معظم رهبری متمدن نیست. اگر اخلاق و معنویت نداشته باشند از نظر رهبری متمدن محسوب نمی شوند؛ بنابراین بدون مبانی قرآنی نمی توانیم به یک تمدن به عنوان یک تمدن نوین اسلامی نگاه کنیم.

 

رییس کمیته تمدن اظهار کرد: دین زوایای مختلفی دارد، هم عقاید و اخلاق را در بر می گیرد و هم عبادات (اعتقادات، اخلاق و احکام) را شامل می شود. در واقع در همه اینها معنویت حاکم است، یعنی در عقاید ارتباط انسان با خداوند متعال مطرح می شود که شامل بحث توحید، معاد و نبوت است و در بحث اخلاق نیت و معنویت ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و بحث احکام عبادی هم از نظر معنوی جایگاه ویژه و خاص خود را دارد.

 

حجت الاسلام علوی مهر اظهار کرد: نیازهای انسان از مباحث دیگری است که در دین مطرح می باشد که امروزه به عنوان علوم انسانی مطرح می شود و همچنین بحث سیاست که آیا ما نیاز به سیاست و حکومت داریم یا نداریم، حاکم چه کسی باید باشد، ارتباطات مردم با حاکم چگونه باید باشد، پیوند مردم با حاکم چگونه باید باشد و بحث اقتصاد، روانشناسی، مسایل تربیتی، مباحث حقوقی و مسایلی از این قبیل که از جمله مباحث علوم انسانی هم می باشند.

 

وی گفت: قرآن کریم به یک سری از این مسایل و اصول پرداخته است لذا پیوند بین دین و تمدن کامل است. ما این مباحث را به طور کلی مطرح کردیم شاید قرآن کریم در تمام ابعاد و زوایا آنها را مطرح نکرده باشند اما ما گاهی مواقع به سراغ سنت و احادیث هم می رویم و زوایای پنهان اقتصاد و سیاست را می توانیم از احادیث استخراج کنیم.
منبع: شبستان