تلاش «امام حسن عسکری (ع)» برای آشنایی شیعیان با دوران غیبت «حضرت مهدی(عج)»

وارث: 

محمد امین نخعی کارشناس علوم قرآنی در گفت‌وگو با میزان پیرامون سیره سیاسی «امام حسن عسکری(ع)» گفت: «امام یازدهم(ع)» به علت محدودیت‌هایی که حکومت عباسی برایشان ایجاد کرده بود در مکانی به نام سامرا که پادگانی نظامی بود ساکن و تحت نظر قرار گرفتند. دشمن با این اندیشه که حضور ایشان در این مکان نامناسب سبب می‌شود تا نتوانند به توسعه فرهنگ شیعه بپردازند «امام یازدهم (ع)» را در حصر قرار داد.

***منزلت و جایگاه «امام یازدهم (ع)»
وی در همین راستا ادامه داد: پا گرفتن ادعا‌های دروغین برخی از افراد در زمان امامت «امام حسن عسکری (ع)» و کسب منافع عمومی از جمله مشکلاتی بود که این امام بزرگوار در دوره امامت خود با آن رو به رو شدند.

نخعی پیرامون منزلت و جایگاه «امام یازدهم (ع)» افزود: منزلت و جایگاه «امام حسن عسکری (ع)» در بین مردم پس از تدابیر «امام رضا (ع)» تغییر کرد و علاقه آنان به «ائمه معصومین (ع)» افزایش یافت، همین امر سبب شد تا مردم تشنگی بیشتری برای دیدار با ایشان داشته باشند، اما موانع حکومت وقت سبب شد تا افرادی خاص بتوانند ایشان را از نزدیک ببینند، این رویداد زمینه ایجاد مشکلی جدید را فراهم کرد تا گروهی سودجو از جو حاکم استفاده کنند و خود را نمایندگان و دیدار کنندگان با «امام حسن عسکری(ع)» معرفی کنند، بدین ترتیب وجوهات و فطریه‌ها را از بین مردم جمع آوری می‌کردند، به این گروه بابیت می‌گفتند و بعد‌ها «امام حسن عسکری(ع)» با آنان مبارزه کردند و توانستند جلو رشد این گونه افراد را در جامعه بگیرند.

***«امام حسن عسکری (ع)» شعائر الهی را برای شیعیان معرفی کردند
این کارشناس علوم قرآنی شعائر الهی را که «امام حسن عسکری (ع)» برای شیعیان تعیین کرده بودند مورد بررسی قرار داد و افزود: «امام حسن عسکری (ع)» در زمان امامتشان شعائر الهی را برای شیعیان به عنوان نماد معرفی کردند، برخی از این شعائر الهی از زبان این امام بزرگوار مستقیماً نقل شده است، همانند اینکه می‌فرمایند: نشانه‌های مومن، پنج چیز است: پنجاه و یک رکعت نمازگزاردن، زیارت اربعین، انگشتر بدست راست کردن، جبین را در سجده بر خاک نهادن، خواندن «بسم الله الرحمن الرحیم» با صدای بلند و همچنین تاکید بر زیارت اربعین قرائت کردن، این امام بزرگوار تاکید ویژه‌ای بر انجام برخی مناسک به صورت دسته جمعی داشتند.

 وی پیرامون تغییر مرکز فرهنگی شیعیان از شهر کوفه به سوی شهر‌های شرقی سرزمین‌های اسلامی همچون شهر قم ابراز کرد: «امام حسن عسکری (ع)» در زمان امامت خود مرکز فرهنگی شیعیان را از کوفه به طرف شرق سرزمین‌های اسلامی سوق دادند، یکی از این شهر‌ها شهر قم بود، این اتفاق سبب شد تا حکومت عباسی احساس خطر نسبت به شیعیان نداشته باشد و اینگونه بیاندیشد که شیعیان را به منطقه‌ای دور از مرکز خلافت تبعید کرده است. 

***تدوین دایرة المعارف فقه شیعه از سوی «امام حسن عسکری (ع)»
نخعی پروژه‌هایی که «امام حسن عسکری (ع)» برای جامعه مسلمان و شیعه به اجرا گذاشتند را با اهمیت خواند و افزود: تلاش و کوشش «امام یازدهم (ع)» برای حفظ دین اسلام و شیعیان ارزشمند بود و در حد پروژه‌های «امام صادق (ع)» محسوب می‌شد، ایشان توانستند گستره فعالیت شیعیان را با قدرتی بیشتر در سرزمین مسلمانان گسترش دهند. 

وی تهیه و تدوین دایرة المعارف فقه شیعه را دستاوردی دیگر از سوی «امام حسن عسکری (ع)» دانست و اظهار کرد: یکی دیگر از کار‌های اندیشمندانه «امام حسن عسکری (ع)» جمع آوری دایرة المعارفی ارزشمند بود. «امام یازدهم (ع)» دستور تدوین روایات جامع شیعه در قالب دایرة المعارفی ارزشمند را صادر کردند، بدین ترتیب مجموعه روایات جمع آوری و فهرست بندی شد که با عنوان اصول مطرح و به کمک فقه شیعه و مجتهدین آمد تا در زمان غیبت «امام دوازدهم(عج)» چراغی برای راهنمایی شیعیان و مجتهدین باشد.

***تلاش‌های «امام یازدهم (ع)» برای حفظ جان «حضرت مهدی(عج)» از چنگال دشمنان 
نخعی به تلاش‌های «امام یازدهم (ع)» برای حفظ فرزندش از چنگال حاکمان عباسی اشاره و خاطرنشان کرد: «امام حسن عسکری (ع)» با قدرت تمام زمینه امنی را برای تولد فرزند خود «حضرت مهدی(عج)» فراهم کردند تا جهان از راهنما و چراغ هدایت خالی نماند، همچنین به توانمند سازی سازمان تشیع و آمادگی این مجموعه برای پذیرش غیبت در زمان «امام دوازدهم (عج)» تلاش فراوانی انجام دادند و به این مهم دست یافتند.

***سیره شخصیتی «امام حسن عسکری (ع)»
حمید وحیدی کارشناس علوم قرآنی در گفت‌وگو با میزان پیرامون سیره شخصیتی «امام حسن عسکری (ع)» گفت: مهمترین ویژگی «امام حسن عسکری (ع)» توانایی این امام بزرگوار در تسخیر قلوب مردم بود، ایشان با اخلاق خوب و پسندیده همچنین جنبه معنوی توانستند تاثیر فراوانی را بر جامعه مسلمانان بگذارند.

وی درهمین راستا ادامه داد: وقتی دشمنان «امام حسن عسکری (ع)» جذبه و هیبت ایشان را میدیدند منفعلانه به این امام بزرگوار احترام می‌گذاشتند، در روایات تاریخی آمده است فردی به نام احمد خاقان قمی که پسر یکی از بزرگان حکومت عباسی بود رفتار پدرش را در مقابل «امام حسن عسکری (ع)» دید و از پدرش در مورد اینکه چرا با «امام یازدهم(ع)» اینقدر با احترام برخورد و ایشان را با کنیه صدا می‌کند سوال پرسید، پدرش در پاسخ گفت این فرد کسی است که اگر حکومت را از بنی عباس بگیرند شایسته‌ترین افراد برای حکومت اسلامی محسوب می‌شود. 

***وقتی «امام یازدهم(ع)» با اخلاق کریمانه بداخلاق ترین افراد را آرام می‌کردند
وحیدی به اخلاق کریمانه «امام حسن عسکری (ع)» اشاره و ابراز کر: سیره اخلاقی و کریمانه «امام یازدهم(ع)» سبب شده بود تا حتی رفتار دشمنان ایشان با این امام بزرگوار تغییر کند و آنان در مواضعشان تحول ایجاد شود و به اصلاح خود بپردازند، به عنوان مثال فردی به نام علی بن نارمش که به عنوان بد اخلاق‌ترین فرد حکومت عباسی در مقابل شیعیان و «ائمه معصومین (ع)» شناخته می‌شد مامور نگهبانی از «امام حسن عسکری (ع)» بود و اجازه تام داشت تا هرگونه صلاح می‌داند به شکنجه این امام بزرگوار بپردازد، اما پس از گذشت یک روز از هم جواری این فرد با «امام یازدهم(ع)» کاملا مواضعش تغییر کرد و به «امام حسن عسکری (ع)» اعلام کرد من حاضر به هر نوع همکاری با شما هستم این تحول به اندازه‌ای بود که مورخین این فرد را با بصیرت‌ترین و با محبت‌ترین فرد نسبت به امام یازدهم و شیعیان یاد کنند.

وی به اهداف و رویکرد‌های «امام حسن عسکری (ع)» در مقابله با ظلم حاکمان عباسی اشاره و تاکید کرد: یکی از مهمترین رویکرد‌های «امام یازدهم(ع)» در دوران امامتشان آشنا کردن شیعیان با مقوله غیبت بود این امر سبب شد تا زمینه و بستر لازم برای امامت «امام زمان (عج)» فراهم شود و شیعیان آماده پذیرش غیبت صغرا شوند و البته در این راه بسیار موفق بودند. 

***تلاش «امام حسن عسکری (ع)» برای آشنایی شیعیان با دوران غیبت «حضرت مهدی(عج)» 
این کارشناس علوم قرآنی پیرامون تلاش «امام یازدهم (ع)» برای آشنایی مردم با دوران غیبت «حضرت مهدی(عج)» و چگونگی ارتباط با «امام دوازدهم» افزود: «امام حسن عسکری(ع)» برای آماده کردن شیعیان در پذیرش دوران غیبت «حضرت ولی‌عصر (عج)» شیوه های خاصی را بکار بردند، در روایات تاریخی نقل شده است هنگامی که شیعیان برای دیدن «امام حسن عسکری(ع)» به خدمت ایشان می‌آمدند، «امام یازدهم(ع)» مستقیما با آنها سخن نمی‌گفتند بلکه از پشت پرده‌ای به سوالات این افراد را پاسخ می‌دادند، اجرای این عمل سبب شد تا شیعیان بی‌آموزند که ارتباط با امام غایب نیز آدابی دارد.

***معرفت در سیره «امام یازدهم(ع)» مهمترین عمل در سالروز شهادت ایشان است
وحیدی بهترین آداب در شب شهادت «امام حسن عسکری (ع)» را معرفت در سیره این امام بزرگوار دانست و خاطرنشان کرد: یکی از مهمترین آداب، معرفت و آشنایی پیدا کردن افراد با سیره اخلاقی «امام حسن عسکری(ع)» است، توصیه علما و بزرگان دینی نیز بر توجه و شناخت ابعاد مختلف زندگی این امام بزرگوار است لذا مطالعه در مورد سیره رفتاری ، اجتماعی و سیاسی ایشان از اهمیت فراوانی برخوردار است. 
منبع: میزان