نصیحتی از جوان ترین امام؛
تاکنون گفت و گوهای زیادی در تاریخ ثبت شده است. از جذاب ترین و جالب ترین آنها ، گفت و گوهایی است که میان خدا و دیگران صورت گرفته است. لابد تعجب می کنید و می گویید : «گفت و گو میان خدا و دیگران؟!»
آری ؛ و از قضا چون یک طرف این گفت و گوها خداوند است، بسیار زیبا و حکیمانه هستند. یک نمونه آن ، گفت و گوی خداوند با فرشتگان درباره خلقت آدم است که بیان هدف خلقت انسان و تفسیر حیات معقول و معنوی او در این جهان می باشد و انسانها را به رشد و تعالی و تکامل می رساند.
اما آن چه این نوشتار آن را پی می گیرد، نمونه دیگری از این گفت و گوست که از بیان ارجمند نهمین امام نور و هدایت، حضرت امام محمد تقی علیه السلام است. از ایشان چنین نقل شده است که : «خداوند به یکی از پیامبران خود وحی فرمود : این که از زهد و بندگی و صفات پسندیده خود دم می زنی، بدان که هیچ یک از آنها کاملاً خالص و ناب برای من نیست، بلکه پای خود تو در میان است؛ زیرا زهدی که در دنیا بدان دست یافته ای ، سبب راحتی و آسایش خودت گشته است.
اما این که به من تکیه کرده ای و از غیر من گسسته ای ، این هم سبب شده تا نزد دیگران عزت و آبرو کسب کنی.
[اما من خریدار اعمال و صفاتی هستم که صد در صد برای من باشد مثل دوستی و دشمنی بخاطر من] بگو آیا برای من، خالص و ناب و صد در صد ، با دشمن من دشمن و با دوست من دوستی ورزیده ای؟ (1)
اگر چه درجات رشد و تعالی بسیار است و زهد و گسستن از غیر خدا، خود، اعمال و صفاتی بسیار ارزشمند و برجسته است، اما نمی توان گفت بالاتر و والاتر از آن چیز دیگری نیست. در این گفت و گوی حکیمانه، از عملی یاد شده است که اگر کسی موفق به آن گردد، به هیچ وجه پای منافع و خواسته ای نفسانی در میان نیست و صد در صد برای خداست ؛ و آن عمل ، دوستی و دشمنی برای خداست.
این روایت به ظاهر در اینجا به پایان می رسد ، اما برای ما تازه آغاز سخن است. آری، شاید خداوند از ما اعمال و عباداتی مانند زهد و گسستن از غیر خدا و امثال این ها را نخواهد، اما حفظ عزت و استقلال و آبروی نظام اسلامی در جهان را حتماً و قطعاً می خواهد و این هدف و آرمان بزرگ تنها با سرمایه ولایت و برائت یا دوستی و دشمنی برای خدا محقق می گردد.
ما اگر امروز از دشمنی با آمریکا و رژیم اشغالگر قدس دم می زنیم و شعار مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسراییل سر می دهیم، دقیقاً برخاسته از همین حقیقت است. خداوند اگر از هر بدی و گناهی بگذرد، بی تردید از این نخواهد گذشت که کسی با دشمنان اسلام دوستی ورزد ؛ بلکه از این نمی گذرد که کسی با دشمنان اسلام دشمنی نورزد. البته حساب روابط و قواعد سیاسی و دیپلماتیک از این مساله جداست ؛ آن چه در حدیث آمده ، به درون و قلب انسان ها باز می گردد ، هر چند این امر نمی تواند از موضعگیری ها و اعمال آنان جدا باشد.
خواسته و سوال خداوند، امروز نیز از همه انسانها و خصوصاً دولتمردان و رجال سیاسی نظام اسلامی مطرح است؛ و بی شک آنان که دل در گرو دوستی و ارتباط قلبی با دشمنان اسلام دارند ، پاسخ درستی برای آن در مقابل خداوند ندارند.
باری ، درس بزرگی که حضرت امام جواد علیه السلام به همه ما می آموزد دوستی برای خدا و دشمنی برای خداست . خداوند دوست ندارد و اجازه نمی دهد کسی با دشمنان او و دشمنان اسلام دوستی بورزد ، بلکه اجازه نمی دهد کسی با آنان دشمنی نکند.
همه تعالیم و آموزه های امامان ما صرفاً در توصیه های اخلاقی خلاصه نمی شود، هر چند که این آموزه ها نیز جایگاهی بس عظیم و رفیع دارند ، اما تفکر در آموزه های کلان و بنیادینی مثل آن چه از حضرت امام محمد تقی علیه السلام نقل شد نشان می دهد که امامان ما برای نجات و هدایت و رشد و رستگاری امت اسلام و بلکه همه بشریت ، تعالیم ارزنده ای دارند.
اگر فقط همین یک حدیث از امام جواد علیه السلام –که البته از تعالیم قرآن سرچشمه گرفته- مورد توجه یک جامعه و امت قرار گیرد، حقیقتاً سبب استقلال و اقتدار آنان خواهد شد. هم اکنون، مشکل بزرگ جهان اسلام خصوصاً دولتها و رجال سیاسی کشورهای اسلامی، بی توجهی به همین حقیقت است. اگر حرکتی بر علیه استکبار در این کشورها صورت نمی گیرد ، یا صورت می گیرد مانند کشور بزرگ مصر، ولی مجدداً مساله عوض می شود، به همین دلیل است. در واقع ، فرمان امام جواد علیه السلام درمان قطعی و اصلی دردهای جهان اسلام است؛ و چه شایسته و ضروری است این تعالیم ارزنده و حیات بخش به امت اسلام و جهان بشریت عرضه گردد و همگان از ان بهره مند گردند.
پی نوشت:
1- تحف العقول، ص479
/س113
