امام زین العابدین، علی بن الحسین (ع)، معروف به امام سجاد (ع)، چهارمین امام شیعیان، در روز پنجم شعبان سال ۳۸ هجری قمری در مدینه منوره دیده به جهان گشودند؛ ایشان نه تنها به‌عنوان «سید الساجدین» و «زین العابدین» شناخته می‌شوند، بلکه به دلیل شرایط ویژه تاریخی و سیاسی دوران امامت خود، به‌عنوان الگویی بی‌نظیر در عرصه «جهاد تبیین» و روشنگری در برابر ظلم و تحریف‌های دینی و اجتماعی مطرح هستند.
امام سجاد (ع) در دوران پس از واقعه عاشورا و شهادت امام حسین (ع)، با درک عمیق از شرایط بحرانی جامعه اسلامی، به جای رویارویی مستقیم نظامی، از ابزارهای فرهنگی و معنوی مانند دعا، موعظه و بیان حقایق اسلامی برای احیای ارزش‌های دینی و مقابله با جریان‌های انحرافی بهره بردند؛ صحیفه سجادیه، که به «انجیل اهل بیت (ع)» شهرت یافته است، یکی از مهم‌ترین میراث‌های امام سجاد (ع) است که در قالب دعاهای عمیق و نافذ، معارف بلند اسلامی، اخلاق، توحید، عدالت و انسانیت را تبیین می‌کند. این اثر گران‌قدر نه تنها یک کتاب دعا، بلکه یک منشور تربیتی و اجتماعی است که در آن، امام سجاد (ع) با بیانی شیوا و منطقی، حقایق اسلام را در برابر تحریف‌ها و شبهه‌افکنی‌های دشمنان اسلام روشن می‌سازند.
جهاد تبیین، به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم در سیره امام سجاد (ع)، به معنای روشنگری، بیان حقایق و مقابله با تحریف‌ها و شبهه افکنی‌هاست؛ این مفهوم امروزه از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهبردهای فرهنگی و اجتماعی در برابر تهاجمات فکری و فرهنگی دشمنان اسلام و انقلاب اسلامی مطرح شده است؛ در عصری که جنگ نرم، تبلیغات سو و اطلاعات نادرست با سرعت بی‌سابقه‌ای در فضای مجازی و رسانه‌های جهانی گسترش می‌یابد، جهاد تبیین به‌عنوان سپر دفاعی در برابر این تهاجمات، نقش حیاتی ایفا می‌کند.
امام سجاد (ع) در دوران خود نشان دادند که حتی در سخت‌ترین شرایط سیاسی و اجتماعی، می‌توان با استفاده از ابزارهای فرهنگی و کلامی، حقایق را به مردم انتقال داد و از ارزش‌های دینی و انسانی دفاع کرد. ایشان با صبر و استقامت، در برابر حکومت‌های جور و جریان‌های انحرافی ایستادند و با بیان روشنگرانه خود، اسلام ناب محمدی (ص) را تبیین کردند. این رویکرد امروزه برای جامعه اسلامی و به‌ویژه نسل جوان، الگویی بی‌بدیل است.
جهاد تبیین تنها به مقابله با دشمنان خارجی محدود نمی‌شود، بلکه شامل روشنگری در داخل جامعه، پاسخ به شبهات فکری و اعتقادی جوانان، ترویج معارف ناب اسلامی و مقابله با تحریف‌های تاریخی و دینی نیز می‌شود؛ این مسئولیتی است که بر دوش همه آحاد جامعه، به‌ویژه نخبگان، فرهیختگان و نسل جوان، قرار دارد.
در شرایطی که دشمنان اسلام و انقلاب با استفاده از ابزارهای پیشرفته رسانه‌ای و فضای مجازی، به شبهه‌افکنی و تحریف حقایق می‌پردازند، جهاد تبیین به‌عنوان یک راهبرد کلیدی، می‌تواند مانع از نفوذ این جریان‌های انحرافی شود.
امروز، در آستانه میلاد با سعادت امام سجاد (ع)، یادآوری درس‌های ایشان در زمینه جهاد تبیین برای همه ما حائز اهمیت است. ایشان در شرایطی که جامعه اسلامی با بحران‌های فکری، سیاسی و اخلاقی مواجه بود، با استفاده از ابزارهای فرهنگی و معنوی، به احیای اسلام ناب پرداختند. این رویکرد برای جهان امروز، که با بحران‌های مشابهی روبرو است، الگویی کارآمد و راهگشا محسوب می‌شود.
ولادت امام سجاد (ع) فرصتی است تا بار دیگر به اهمیت جهاد تبیین در جهان پرآشوب امروز بیندیشیم و با الهام از سیره ایشان، در برابر تحریف‌ها و شبهه‌ها بایستیم. با زبان گویا، منطق استوار و استدلال‌های محکم، باید حقایق اسلام و انقلاب را به جهانیان عرضه کنیم و از ارزش‌های دینی و ملی خود دفاع نمائیم. این مسئولیتی است که همه ما، به‌ویژه نسل جوان، باید با همتی بلند و عزمی راسخ در این مسیر گام برداریم.
منبع: ایمنا
Links:
[1] https://vareth.ir/tag/keyword/78741/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AB
[2] https://vareth.ir/tag/keyword/73874/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86
[3] https://vareth.ir/tag/keyword/6216/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D8%B9
[4] https://vareth.ir/tag/keyword/29051/%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85-%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D9%86