شيطان هم به رحمت خدا طمع مى نمايد!

توجه به رحمت و تفضل حضرت باريتعالى شخص با ايمان را به نجات از عذاب قيامت اميدوار مى نمايد و به وى نويد عفو و بخشش مى دهد و توجه به عدل و دادگرى خداوند، براى مومن واقعى موجب خوف از عذاب قيامت است و او را با اقتضاى لغزش ها و گناهانى كه دارد، دچار بيم و نگرانى مى نمايد و اين هر دو حالت لازم است در ضمير افراد با ايمان باشد. يعنى هم به رحمت خداوند اميدوار باشند و هم از عذاب او خائف باشند.

بسم الله الذى لا اءرجو الا فضله و لا اءخشى الا عدله ؛ (1)
به نام خداوندى كه جز به فضل او اميد ندارم و جز از عدل او ترسى ندارم .

اگر افراد در روز جزا مورد غضب و عنايت خدا واقع شوند و مشمول عفو و بخشش حضرت حق قرار گيرند، به آسانى از شدايد قيامت رهايى مى يابند و در بهشت جاودان مستقر مى گردند. زيرا در زمينه رحمت و راءفت الهى ممكن است با كوچكترين مستمسك ، از بزرگترين لغزش چشم پوشى گردد و كوه گناه به كاهى از عمل صالح بخشيده شود و گناهكار را از كيفر و مجازات معاف سازند.
در اين باره نمونه هاى بسيارى در خلال روايات اولياى اسلام آمده است .

قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم : حوسب رجل ممن كان قبلكم فلم يوجد له من الخير شى ء الا اءنه كان يخالط الناس و كان موسرا و كان ياءمر غلمانه اءن يتجاوزوا عن المعسرين فقال الله عز و جل : نحن اءحق بذلك منه تجاوزوا عنه ؛ (2)

رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرموده : مردى از امم گذشته كه داراى تمكن و ثروت بوده و در پيشگاه الهى مورد محاسبه قرار مى گيرد، در نامه عملش كار خوبى مشاهده نمى شود، جز آن كه در معاملات و معاشرت هاى خود با مردم رعايت حال افراد فقير و بى بضاعت را مى نمود و به غلامان خويش سفارش كرده بود كه اگر افرادى به من مديونند اما بى بضاعت و تهى دست هستند، از آنان مطالبه طلب ننماييد و از حسابشان چشم پوشى كنيد.
آنها از مال دنيا دستشان خالى است ، چيزى ندارند و نمى توانند بدهى خويش را بپردازند.

خداوند مى فرمايد: من به ارفاق نسبت به افراد تهى دست و بى بضاعت از او شايسته تر هستم و به فرشتگان و ماءمورين حساب مى فرمايد:(از وى بگذريد)يعنى هم اكنون اين شخص با دست خالى در موقف حساب قرار گرفته و چيزى از اعمال خوب ندارد، شايسته است كه مشمول عفو و بخشش قرار گيرد.

اگر خداوند اراده فرمايد با مردم بر اساس عدل و داد رفتار نمايد و تمام جزئيات كارهاى دوران عمر آنها را كه در پرونده اعمالشان ثبت شده با دقت مورد رسيدگى قرار دهد، هرگز از گرفتارى و عذاب رهايى نمى يابند و به فلاح و رستگارى نايل نمى گردند.

آيا مى شود يك انسان ، هر قدر هم از گفتار و رفتار خويش مراقبت شرعى نمايد، تمام عمر را بدون لغزش بگذراند و از عفو و بخشش الهى بى نياز باشد؟

قرآن شريف به اين پرسش پاسخ مى گويد: و لولا فضل الله عليكم و رحمته ما زكا منكم من اءحد ابدا؛ (3)
اگر فضل و رحمت الهى شامل حالتان نشود، هيچ يك از شما به پاكى و رستگارى نائل نخواهيد شد.(4)

پی نوشت :

1- صحيفه سجاديه ، دعاى يوم الاحد.
2- مجموعه ورام ، ج 1، ص 8.
3- سوره مباركه نور، آيه 21.
4- معاد از نظر روح و جسم ، ج 2، ص 326.

/م118