وارث: به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارک رمضان و برگزاری مراسم مناجات خوانی با مداحی حاج منصور ارضی در مسجد ارک، گفتگو با حاج جواد حیدری درخصوص برنامه ماه رمضان مسجد ارک صورت گرفته است که در ادامه می خوانید:
- آقای حیدری،درابتدا برایمان از نحوه آشنایی خود با حاج منصور ومجالس ایشان بفرمائید؟
- ما درسنین نوجوانی در هیئتهای فامیلی و در مدرسه می‌خواندیم .یکی از اقوام که او هم نوحه خوانی می‌کرد و از بچه‌های جبهه بود وقتی شوق و ذوق ما را دید سال شصت وپنج بود آدرس مسجد جامع بازار را به ما داد من اولین باری که حاج آقا را دیدم ومجلسشان هم رفتم محرم سال 65 بود بعد از آن از سال 66 از محلمان شهرک ولیعصردر منطقه هیجده بعضی وقتها هم بادوچرخه به حسینیه صنف لباس فروش‌ها می‌رفتیم. همین روال ادامه پیدا کرد تا سال 71-70 که بنده چند شعر سروده بودم با واسطه ای به حاج آقا دادم بعد از آن هم که سربازیم تمام شد رابطه ام با حاج آقا بیشتر و مستحکم‌تر شد تا به اینجا رسید که درخدمتشان هستیم
- اولین باری که حاج آقا شعرتان را خواندند کی بود ؟
- آن زمان حدود نوزده بیست سال سن داشتم اگر اشتباه نکنم قبل از فاطمیه سال هفتاد و یک بودکه شعرم را به دست حاج آقا رسانده بودم و روز اول برنامه دیدم که شعر بنده را می‌خواند . یادم هست شعر با این مطلع بود :« عداوتهای پنهانی عیان شد »
اولین باری هم که مستقیم شعر به ایشان دادم قسمت دوم همین شعر بود در همان فاطمیه که بعد از پرس وجو درباره خودم و شعر، به همراه بعضی توضیحات و نکات من را تشویق کردند و بعد از آن در جلسات حاج آقا همراه با حاج محمود آقای ژولیده، حاج سید محمدآقای میر هاشمی، حجه الاسلام شیخ رضا جعفری ودیگردوستان شرکت می‌کردم .
- شاعرانی که با حاج منصور ارضی کار می‌کردند نام می‌برید؟
- درقدیم که بزرگوارانی مانند مرحوم حاج آقاآرام،شهیدغلامعلی رجبی و.. بودند پس از آن عزیزان ، همان طورکه عرض شد، دوستان دیگرهمچون: حجه الاسلام شیخ رضا جعفری ،شاعران جانباز به نامهای حاج عباس تمرتاش(با تخلص شاهد) ، حاج محمود آقای ژولیده، حاج سید محمدآقای میر هاشمی و....
- به یاد ماندنی‌ترین مجلس حاج آقا برای شما کدام مجلس بوده است؟
- ما با همه مجالس حاج آقا صفا کردیم ولی به علت حال و هوایی که شهدا داشتند تا سال 65 آن زمان حاج آقا اشعاری با مطلع حسینا می‌خواندند مثل "حسینا جان شیرین را نخواهم * مگر روزی شود جانا فدایت " البته بیشتر، سال 63-62 اینگونه اشعار را می‌خواندند ولی در تاسوعای سال 65 نیز خواندند آن هم در حال و هوای مسجد جامع، یادم هست در سال اولی که بنده به آنجا می‌رفتم "شهید سید محمد موسوی زاده" (یکی از بچه‌های پایگاه بسیج مسجدمان که مداح هم بود) آنجا بود وقتی حاج آقا یک "حسینا" می‌گفتند انگار این بچه‌ها پر می‌کشیدند می‌رفتند آسمان دوباره بر می‌گشتند. واقعا این یک دستی در گریه و سینه زنی بود که کربلای پنج را در شلمچه آفرید و بیشترین شهید مسجد جامع آن سال بود.
- زیبا‌ترین و دل نشین‌ترین شعری که ازحاج آقا ارضی شنیدید کدام شعر بود ؟
- خوب باز هم بر می‌گردد به دوران شهدا و دفاع مقدس ،یک شعری از حاج آقا آرام بود که :
در وادی الهی خدا خودش می‌دونه محبت تومولا زد از دلم جوونه
چی کار کنم حسین جان دلم گرفته بونه هرچی می‌گم حسین حسین دلم که سیرنمی شه
این مطلب از اولین نوارهایی بود که ما از حاجی شنیدیم و از موثرترین شعر هایی هم بود که در جبهه بود دوستان می‌گفتند این شعر صبحگاه گروهان تخریب بود .
- تاثیرگذارترین شعری که حاج آقا از شما خوانده کدام شعر بوده است؟
- به نظرم همان است که سال هفتاد ودو در مکه و مدینه به سبک زمزمه و مناجات خواندند یعنی: « مدینه منزل قرآن » که معروف شد به مدینه شهر پیغمبر! البته به اصطلاح گوشواره این شعر"مدینه شهر پیغمبر" را آقای سید محمد میر هاشمی سروده بودند بنده هم زمزمه را گفته بودم.حاج اقا، یکی دوتا شعردیگررا از بنده همان سال در مکه خواندند و پخش شد. هنوز هم یک وقتهایی پخش می‌شود مثل:" ای نگار نازنین فاطمه" درضمن ازجمله بیتهایی که خیلی جا افتاده مثل:" تموم زندگیم مال حسینه" است.
- سئوالاتی هم درباره مجالس مناجات خوانی حاج آقا بویژه مسجدارگ ازخدمت شریفتان داریم؛ ازجمله اینکه برنامه‌های مناجاتی حاج منصور از چه زمانی آغاز شد ؟
- درگذشته حاج آقا به احترام یکی از اساتیدشان(سید علی آقا میرهادی(ره)) برنامه مستقل مناجاتی برپا نمی‌کردند. از زمانی که برنامه‌های مناجاتی سید علی آقا درمسجدامین الدوله درسال شصت و هفت تعطیل شد،برنامه‌های مناجاتی حاج آقا درمسجد محبان فاطمه الزهرای پاچنار شروع شدو در حدود دو یا سه سال ادامه داشت بعد از آن مسجد ارک آمدندکه الحمدلله تاکنون ادامه داشته است.
- روش اداره مجلس ازشروع تابه حال چگونه بوده است؟
- قبل ازآنکه حاج اقابه طورمستقیم مدیریت مجالس مناجات مسجدارگ رابه دست گیرندسی شب "پیش منبری" ثابت داشتیم.که ازآقایانی همچون؛حاج آقا اعتمادسعید ، حاج سعید حدادیان ،حاج آقای چینی و... استفاده می‌شد.منبری‌ها هم سی شبه بودند بعد که حاج آقا اداره مجلس رابه عهده گرفتند منبری‌ها دهه گی شدند بیشتر هم از سخنران هایی استفاده می‌شدکه در هیئتهای خود حاج آقا سخنرانی می‌کردند مثل آقای عدالتی یا آشیخ علی متبحری و... بعداز آن که کارها کمی شکل پیدا کرد قاری‌ها و پیش منبری‌ها را حاج محمودآقای ژولیده هماهنگ می‌کرد.یکی دوسال برای پیش منبری،مداحانی بودند که با حاج آقا مانوس بودند. یکی دو سال هم شاگردهای حاج آقا که در کلاسهای ذاکرین حسین جان شرکت می‌کردند. درزمینه فعالیت‌های رسانه ای ابتدا ضبط صدا و نوارها را دوستانی انجام می‌دادند. بعد از آن تیم موسسه بیت الزهرا آمدند درنهایت موسسه قدیم الاحسان کارها را در دست گرفت.
- برای هماهنگی و اداره مجالس مسجدارگ با چه ارگانها و گروههایی همکاری دارید؟
- برای هماهنگی برای تردد و راحتی مستمعین همکاری با شهرداری منطقه،اورژانس و آتش نشانی و راهنمایی و رانندگی داریم که در حدود یک ماه قبل از مراسم یک تیم قوی از هیئت رزمندگان حزب الله(خاستگاه آن اززمان دفاع مقدس بوده است) که حاج آقا ژولیده و آقای خانیان و دیگر بزرگواران هستند با این ارگانها همکاری و هماهنگی دارند و در این شبها دوستان در حدود پانصد تا هفتصد نفر فقط برای انتظامات همکاری دارند حتی ما با مخابرات هم هماهنگی داشتیم با پایگاههای بسیج مرتبط همکاری داریم و بسیجی‌ها بطور منظم نیروهایشان را می‌فرستند البته هیئات دیگر هم که نزدیک مان بودند بحث پارکینگ و حجم رفت و آمد را خود مردم یاری و تعامل دارند و اگر هماهنگی هست هماهنگی خود مردم است.
- از شاخصه مجالس حاج آقا به ویژه مراسم مناجات ماه رمضان مسجد ارک درسال‌های اخیربفرمائید؟
- بنده همیشه به دوستان گفته ام درعصرحاضر یکی ازموجز‌ترین مجالس،مجالس حاج منصوراست .یعنی در کوتاه‌ترین وقت ممکن همه چیز دارد. ، مثلابرای یک مجلس زیارت عاشورا در چهل و پنچ دقیقه تا یک ساعت تقریبا دوازده کار انجام می‌شود از جمله: صلوات ، استغفار ،قرائت زیارت عاشورا ، روضه، سینه زنی، حرف روز ونصایح اخلاقی، تذکردرباره تلاوت هفتگی قرآن، جمع آوری خیرات و... همه اینها در این زمان کوتاه و به قول امروزی‌ها "ام پی تری"هم می‌خوانند و هم اشک می‌گیرند.
درباه شاخصه سالهای اخیردرمجالس مناجات مسجدارگ بایدعرض کنم: از ماه رمضان سال 90 که موسسه قدیم الاحسان در بحث رسانه وارد شد.سعی نمود پوشش تصویری کاملی درسرتاسرمجلس مناجات مسجد ارک ایجادنماید.مثلا پرده نمایشی در حیاط و بیرون مسجد نصب شده تا همزمان مستمعین برنامه را روی آن مشاهده نمایندکه این کاردرنظم وآرامش مجلس خیلی موثربوده است. امسال هم قبل از ماه رمضان به همت تیم رسانه ای موسسه قدیم الاحسان،فعالیت هایی ازجمله تغییراتی در فضا سازسی مسجد انجام گرفت یعنی سعی شد حال وهوای مسجد متناسب با حال و هوای مناجات شودچون بنا به نظرکارشناسان یکی از ویژه گی هایی که برخی از ادیان دیگر دارند و ما با وجودداشتن چنین ظرفیتی کمتر به آن توجه داریم این است که محل عبادتشان را بر مبنای مقاصدی که دارند هماهنگ کردندکه وقتی وارد آن محل می‌شوی ناخودآگاه آن دین برایت بزرگ جلوه می‌کند.
یکی از بردهایی که ما در زمان دفاع مقدس در جبهه‌ها داشتیم این بود که فضا معنوی بود این طرف را نگاه می‌کردی پرچم آن طرف را نگاه می‌کردی نوشته و سخنی از امام راحل،یکی سربند بسته بودو....
درایام محرم هم که شهر تغییرمی کند یک علتش این است فضا عوض می‌شود. فضا سازی شهر از این حالتی که هست تغییرپیدامی کند. هر جا نگاه می‌کنی؛خیمه و و تکیه علم است.همینطوردرمسجدارگ چندسالی است که سعی شده یک مقدار فضا مناسب‌تر شودمثلاً ستونهای بزرگی که داخل مسجد ارک بود هر کدام را به اسماء الحسنی مزین کردیم یاآن دکور ی که پشت سر منبر بود مناسب‌تر شد.
- حاج آقاقبل از شروع مناجات کمی صحبت می‌کنند. در این باره علتش راتوضیح می‌دهید؟
یکی ازعلل آن به خاطر سبقه مجالس مناجات ایشان است. جلساتی که استادحاج آقا، آسیدعلی آقا میر هادی در مسجدامین الدوله(شب زنده داران) داشتند سخنران نداشته و کلا جلسه مناجات بوده،خودایشان بعضاموعظه ونصیحتی می‌فرمودند. مناجات و دعاخوانده می‌شده و درآخر هم کمی روضه وذکرتوسل داشتند.درضمن آن مجلس کمی حالت خصوصی داشته چون حدود چهل پنجاه نفر از خوبهای تهران آنجا جمع می‌شدند مثل حاج ماشا الله عابدی ، حاج آقا آرام ، حاج اشرف ، حاج حسن ارضی و خلاصه کسانی که هر کدام برای خود استوانه وستونی بودند آنجا می‌رفتند همچنین علما هم حضورداشتند .
علت دیگراین است که حاج آقا بر روی جوانان و مستمعینشان بسیارتاثیر گذار هستند آنهم به خاطر انس با ایشان بوده است. حاج آقا این را اصرار دارد و می‌شود از بیانات مقام معظم رهبری فهم کرد که خواننده یک مبلغ است .در بحث تبلیغ نیاز است که بعضی از مطالب با گویش سخنرانی گفته شود. حاج آقا می‌گویند که مداح مکمل عالم مجلس است تقریباً صحبتهای حاج آقا تکمله ای بر سخنان سخنران مجلس است.
- محتوای بیانات حاج آقاازقدیم تابه حال چگونه بوده است؟
-درباره محتوای سخنرانی حاج آقابایدعرض کنم؛ در سالهای قبل حاج آقا بین مناجات صحبت می‌کردند یعنی قسمتی از دعا را می‌خواندند بعد شروع می‌کردند صحبتها و احادیث را می‌گفتند بعد ادامه دعا را می‌خواندند مثلاً یک سال نصایح پیامبراکرم(ص) به اباذر بود. در سالهای اخیر بیانات را قبل از مناجات شروع می‌کنند و موضوعات آن هم مشخص ومنسجم‌تر شده است مثل بحث صله ارحام،بحث غفلت،استغفارو...
- در این مدتی که ازمجالس حاج آقا بهره می‌بریدچه مقدارازتوصیه‌ها و راهنمایی ایشان درزندگی تان استفاده نموده اید؟
- حاج آقا به کوچکترین زوایای نوکری اهل بیت علیهم السلام هم توجه دارند. روش وتوصیه‌های ایشان در آداب معاشرت، بر خوردهای خانوادگی، بر خورد با والدین و... بسیارپر اهمیت و تاثیرگذاربوده است. یکی از مهمترین چیزهایی که از حاج آقا استفاده می‌کنیم شیوه هیئت داری ایشان است. روش برخورد ایشان با
ارکان هیئت یعنی: خادم ،سخنران و...همه اینها را داریم اجرا می‌کنیم و جواب هم گرفتیم یعنی در جای جای هیئت اگر سوالی برایمان پیش می‌آید جوابش را از حاج آقا گرفتیم.
منبع: قدیم الاحسان
/م118
