اولین ساکنین کربلا

وارث: یکی از سوالاتی که در خصوص واقعه کربلا مطرح است اینکه اولین کسی که در کربلا ساکن شد و در آن‌جا خانه برگزید که بود؟

پاسخ:
سید ابراهیم فرزند سید محمد عابد، نوه‌ی امام موسى‏ بن جعفر(ع)، معروف به سید ابراهیم مجاب[1] که در منابع قدیمی از وی با عنوان ضریر کوفى یاد می‌شود[2] اوّلین شخصیت از اولاد فاطمه زهرا(س) بود که در سال 247هـ.ق به کربلا رفته و در آن‌جا سکونت گزید.[3] امروزه نیز چندین طائفه بزرگ از سادات موسوى از نسل همین سید بزرگوار در کربلا زندگى مى ‏کنند.
یکى از پژوهش‌گران معاصر در این خصوص چنین مى‏ نویسد:
«بین مورّخان و نسب شناسان اتّفاق نظر است که پس از ویرانى کربلا به دستور متوکل، اوّلین علوى که در دوره مستنصر بالله فرزند متوکّل به سال 247 هـ.ق، کربلا را مسکن دائمى خویش قرار داد، سید ابراهیم مجاب بود. وى که از کوفه به کربلا هجرت کرد بینایى خود را از دست داده بود».[4]
معروف است؛ هنگامى که او را به کنار قبر سید الشهداء(ع) هدایت کردند و بر امام حسین(ع) سلام داد، از داخل قبر مطهّر پاسخ سلام او داده شد؛ لذا بدین جهت وى به سید ابراهیم مجاب(جواب داده شده) شهرت یافت.[5] علامه سید محسن امین پس از نقل این داستان می‌گوید: «و الله اعلم بصحة ذلک»؛[6] خداوند داناتر به درستی این داستان است.
امروزه بقعه ابراهیم مجاب، در زاویه شمال غربى رواق مطهّر حسینى در نقطه تلاقى رواق شاهى و رواق بالاى سر واقع است و داراى ضریحى از برنج به ابعاد 3* 3 و ارتفاع حدود 2 متر است. در وسط ضریح صندوق نفیس خاتم کارى قرار دارد. این بقعه از زیارتگاه‌هاى مهم داخل آستانه حسینى است.[7]

---------------------------

[1]. ابن عنبه حسنی، سید احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل أبى طالب‏، ص 197، انتشارات انصاریان، قم، 1417ق.

[2]. فخر رازی، محمد بن عمر، الشجرة المبارکة فی أنساب الطالبیة، ص 103، مکتبة آیة الله المرعشى النجفى‏، قم، چاپ دوم، 1419ق.

[3]. امین عاملی‏، سید محسن، أعیان الشیعة، ج 2، ص 230، دار التعارف‏، بیروت، 1403ق؛ آل طعمة، سلمان هادى، مشاهیر المدفونین فى کربلاء، ص 18، نشر مشعر، تهران، بی‌تا.

[4]. دائرة المعارف تشیع، ج 3، ص 345، با اندکى تصرّف، به نقل از: صحتى سردرودى، محمد، سیماى کربلا حریم حریت‏، ص 85- 86، نشر مشعر، تهران، بهار 1388ش.

[5]. حمویى جوینى شافعی، ابراهیم بن سعد الدین‏، فرائد السمطین فی فضائل المرتضى و البتول و السبطین و الأئمة من ذریتهم(علیهم السلام)‏، ج 1، ص 54، مؤسسة المحمود، چاپ اول، 1400ق؛ أعیان الشیعة، ج 2، ص 224؛ شبّر، جواد، ادب الطف أو شعراء الحسین (علیه السلام‏)، ج 8، ص 57، دار المرتضى‏، بیروت، چاپ اول، 1409ق.

[6]. أعیان الشیعة، ج 2، ص 224.

[7]. سیماى کربلا حریم حریت‏، ص 86.