وارث: در احوال برخی از علمای شیعه آمده که دستور می دادند روز عاشورا فرش زیر پای ایشان را بردارند و به جای آن خاکستر بریزند و روی خاکستر می نشستند و عزاداری می کردند. آنچه در ادامه میخوانید نگاهی است کوتاه و گذرا بر حالات علما و بزرگان در روز عاشورا:
علامه امینی رحمه الله : حضرت آیت الله سید مرتضی نجومی در مورد حالات مرحوم علامه امینی رحمه الله در روز عاشورا می نویسد:در روز عاشورا با پای برهنه به مجالس عزای حسینی در حسینیه های بوشهریهای نجف اشرف می آمد و فرش را به کناری زده و روی زمین می نشست و به مجرد نشستن ،نهیب و گریه اش بلند می شد.1
امام خمینی رحمه الله : بعد از ظهر روز عاشورا ی 1342 ه.ق که امام خمینی رحمه الله برای سخنرانی به مدرسه فیضیه تشریف می بردند(به احترام عزای سیدالشهدا علیه السلام)تحت الحنک انداخته بودند (عمامه ایشان باز بود) و قسمت جلوی عمامه شان را گل زده بودند.2
مرحوم آیت الله سید عبدالکریم کشمیری رحمه الله: ایشان در روز عاشورا دیگر عاشورایی و بی قرار بود با حالت خاص از خانه با پای برهنه و گل بر سر مالیده بیرون می آمد،اگر کسی روضه می خواند اشک می ریخت و منقلب بود و آرام و قرار نداشت. می رفت کنار حرم حضرت معصومه علیه السلام و دسته های عزاداری می آمدند ،او می نشست و تا آخر شب همان جا کنار حرم به گنبد نگاه میکرد و در حال خود بود و اشک می ریخت.3
مرحوم شیخ عباس قمی رحمه الله : صاحب مفاتیح الجنان،روز عاشورا، از آغاز تا پایان تنها ذکر مصیبت می کرد و در مظلومیت سالار شهیدان حسین بن علی علیه السلام سخن می گفت اهل علم و طبقات دیگر در پای منبر ایشان چنان می گریستند که قابل وصف نمی باشد.4
مرحوم علامه دربندی: صاحب اسرارالشهاده و از شاگردان شریف العلما شیخ مرتضی انصاری اعلی الله مقامه در اقامه ی عزای سیدالشهدا علیه السلام اهتمام فراوانی داشته و بر آن مواظبت می نمود.در بالای منبر از شدت گریه غش می کرد،روز عاشورا ،خاک بر سر می ریخت و گل به بدن میمالید و با همان شکل و صورت ،بر منبر می رفت و روضه خوانی می کرد.5
مرحوم شیخ مرتضی زاهد :حاج آقا جاودان –مد ظله العالی-می فرمودند:مرحوم شیخ مرتضی زاهد رحمه الله که در تمام طول سال،آب آشامیدنی اش فقط آب بسیار خنک و مخلوط با یخ بود و به جز این ،تشنگی و عطش ایشان فرو نمی نشست،دو روز (عاشورا و تاسوعا(از سال به کلی،تشنگی و عطش را فراموش می کرده است. ایشان در روزهای تاسوعا و عاشورا با ناله های جانسوزش چنین نوحه سرایی می نمود:
هذا عزاک یا حسین
روحی فداک یا حسین
و اشکی محبت آمیز توام با معرفت از مردم می گرفت.6
مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی: ایشان هر سال بعد از ظهر عاشورا برای اهل خانه ی خود روضه مقتل را می خواندند و هم خود معظم له و هم دیگران منقلب شده و می گریستند و در پایان روضه خوانی،دعا می فرمودند.7
مرحوم حاج سید حسین قمصری: ایشان روز عاشورا زیر آسمان با سر و پای برهنه در حالی که اشک می ریخت ،زیارت عاشورا می خواند سپس داخل اتاق می شد و ظرف آبی مقابل خود می گذاشت و به آن نگاه می کرد و برای تشنگی حضرت سیدالشهدا علیه السلام و اهل بیت و اصحاب آن حضرت می گریست.8
1)کیمیای هستی ص 94
2)برداشتهایی از سیره ی امام خمینی رحمه الله
3)میناگر دل ص 33. 80
4)دیدار با ابرار ،زندگانی محدث قمی ص 50
5) 1.سیمای فرزانگان ص 184 قصص العلما ص 109
6) یادی از استاد ص 45
7)طوبای کربلا ص 168
8)احرام محرم ص 107 عزاداری سنتی شیعیان ج 2
