حق شناس باش، نه شخصیت شناس!

به هر حال این مرد محضر امیرالمؤمنین شرفیاب شد و گفت: أیمکن ان یجتمع زبیر و طلحه و عائشة على باطل ؟ آیا ممکن است طلحه و زبیر و عایشه بر باطل اجتماع کنند؟ شخصیتهائى مانند آنان از بزرگان صحابه رسول الله چگونه اشتباه مى‌کنند و راه باطل را مى‌پیمایند آیا این ممکن است؟ على در جواب سخنى دارد که دکتر طه حسین دانشمند و نویسنده مصری مى‌گوید سخنى محکمتر و بالاتر از این نمى‌شود، بعد از آنکه وحى خاموش گشت و نداى آسمانى منقطع شد سخنى به این  بزرگى شنیده نشده است فرمود: انک لملبوس علیک،ان الحق و الباطل لا یعرفان باقدار الرجال ، اعرف الحق تعرف اهله، و اعرف الباطل تعرف اهله: ( سرت کلاه رفته و حقیقت بر تو اشتباه شده . حق و باطل را با میزان قدر و شخصیت افراد نمى شود شناخت. این صحیح نیست که تو اول شخصیتهائى را مقیاس قرار دهى و بعد حق و باطل را با این مقیاسها بسنجى  فلان چیز حق است چون فلان و فلان با آن موافقند و فلان چیز باطل است چون فلان و فلان با آن مخالف . نه،  اشخاص نباید مقیاس حق و باطل قرار گیرند . این حق و باطل است که باید مقیاس اشخاص و شخصیت آنان باشند). یعنى باید حق شناس و باطل شناس باشى نه اشخاص و شخصیت شناس. افراد را - خواه شخصیتهاى بزرگ و خواه شخصیتهاى کوچک - با حق مقایسه کنى. اگر با آن منطبق شدند شخصیتشان را بپذیرى و الا نه . این حرف نیست که آیا طلحه و زبیر و عایشه ممکن است بر باطل باشند؟ در اینجا على، معیار حقیقت را خود حقیقت قرار داده است و روح تشیع نیز جز این چیزى نیست. و در حقیقت فرقه شیعه مولود یک بینش مخصوص و اهمیت دادن به اصول اسلامى است نه به افراد و  اشخاص. قهرا شیعیان اولیه مردمى منتقد و بت شکن بار آمدند. على بعد از پیغمبر جوانى سى و سه ساله است با یک اقلیتى کمتر از عدد انگشتان. در مقابلش پیرمردهاى شصت ساله با اکثریتى انبوه و بسیار. منطق اکثریت این بود که راه بزرگان و مشایخ اینست و بزرگان اشتباه نمى‌کنند و ما راه آنان را مى‌رویم. منطق آن اقلیت این بود که آنچه اشتباه نمى‌کند حقیقت است بزرگان باید خود را بر حقیقت تطبیق دهند.

برگرفته  از کتاب جاذبه و دافعه علی (ع) اثر استاد شهید مرتضی مطهری

 منبع: روضه نیوز