وارث: ابراهیم بن عمر یمانى از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که فرمود: هیچ مؤمنى نیست که مؤمن ستمدیده اى را یارى کند، مگر آنکه (ثواب) این عمل، از روزه و اعتکاف یک ماه در مسجد الحرام برتر است، و هیچ مؤمنى نیست که توان یارى کردن برادر خود داشته باشد و او را یارى کند مگر آنکه خداوند او را در دنیا و آخرت یارى مى کند، و هیچ مؤمنى نیست که توان یارى کردن برادر خود داشته باشد و او را به حال خود رها سازد مگر آنکه خداوند او را در دنیا و آخرت به خود واگذارد.»
از امام محمد باقر علیه السلام روايت شده كه فرمود: اگر نزد کسى نسبت به برادر دینى او بدگوئى کنند و او به دفاع و یارى او برخیزد، خداوند در دو جهان او را یارى مى کند؛ و اگر نزد کسى نسبت به برادر ایمانى او غیبت کنند و او در صورت توانائى به دفاع از برادر دینى خود نپردازد، خداوند در دو سرا او را (در نظر مردم) ذلیل و خوار گرداند.»
ثواب میانجیگرى و آشتى میان دو نفر
ابو حمزه ثمالى از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که امیر مؤمنان على علیه السلام مى فرمود: اگر میان دو نفر به منظور اصلاح و آشتى، میانجیگرى کنم در نظر من از دو دینار صدقه دادن برتر است؛ رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم مى فرمود: اصلاح بین مردم از هر نماز و روزه (مستحبى) بهتر و گرانقدرتر است».
ثواب کسى که به فریاد برادر مسلمان خود برسد
أسید بن حضیر از رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم روایت کرده است که فرمود: کسى که به داد برادر مسلمان خود برسد و او را از غم و غصه و گرفتارى برهاند، خداوند ده حسنه در نامه اعمال او مى نویسد، و ده درجه (مقام و منزلت) او را بالا مى برد، و ثواب آزاد کردن ده بنده را (در راه خدا) به او کرامت مى کند، و ده گونه کیفر و عقوبتى از او دور مى سازد، و ده شفاعت را در آخرت براى او مهیا مى فرماید».
ثواب سخن محبت آمیز با برادر مسلمان خود
جعفر بن ابراهیم از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: کسى که با سخن محبت آمیز، برادر مسلمان خود را مورد لطف و محبت قرار دهد و غم و غصه او را برطرف سازد، تا زمانى که به این کار مشغول است در زیر سایه رحمت گسترده خداوند قرار خواهد داشت».
ثواب کسى که به فریاد برادر ستمدیده اش برسد و او را در برآوردن حاجتش کمک کند
زید شحام نقل کرده است که از امام صادق علیه السلام شنیدم که مى فرمود: کسى که به داد ستمدیده اندوهگینى برسد و بار اندوه را از دل او بردارد و در برآوردن حاجتش کمک کند، در پیشگاه حضرت حق هفتاد و دو رحمت خواهد داشت، که با یک رحمتى (از آن رحمتها) زندگانى او را در دنیا اصلاح نموده، و هفتاد و یک رحمت دیگر را براى آخرت او ذخیره مى کند تا از هراس و وحشت آن روز در امان باشد».
ثواب کسى که غم و غصه را از مؤمنى دور کند
مسمع کردین روایت کرده است که از امام صادق علیه السلام شنیدم که مى فرمود: کسى که غم و غصه را از دل مؤمنى بردارد خداوند همه اندوهها و گرفتاریهاى آخرت را از او دور کند و او را با دلى آرام از قبر برانگیزد، و کسى که او را اطعام کرده و گرسنگى او را چاره کند، خداوند از میوه هاى بهشتى به او بخوراند، و کسى که با جرعه آبى تشنگى او را برطرف سازد، خداوند از شربتهاى سر به مهر بهشتى سیرابش سازد».
ثواب کسى که مؤمنى را شادمان کند
ابو حمزه از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که فرمود: کسى که مؤمنى را شادمان کند، خداوند او را در روز قیامت شادمان مى سازد، و به او خطاب مى شود که: هر چه دوست دارى از خداوند بخواه! زیرا که تو دوست داشتى دوستان خدا را در دنیا مسرور کنى، پس هر آنچه از خدا بخواهد، به او کرامت کند، و خداوند بیشتر از آنچه درخواست کرده است به او مى دهد به حدى که هرگز تصور آن را هم نمى کرده است».
ثواب کسى که خانواده اى را مسرور کند
لوط از اسحاق، و او از پدرش از جدش روایت کرده که رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: هیچ بنده اى نیست که خانواده مؤمنى را شادمان کند مگر آنکه خداوند از آن شادى و سرور، مخلوقى را مى آفریند که در روز قیامت به هنگام هر پیشامد سخت به او مى گوید: اى دوست خدا مترس، و او مى پرسد: تو کیستى خدا تو را رحمت کند که اگر دنیا از آن من بود، آن را در ازاى پاداش (محبت) تو ناچیز مى دیدم؟! پاسخ مى دهد: من همان سرورى هستم که تو (در دنیا) به فلان خانواده ارزانى داشتى».
ثواب شاد کردن برادر مؤمن
سدیر صیرفى در یک حدیث طولانى از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که فرمود: هنگامى که خداوند مؤمن را از قبر بر مى انگیزد، همراه او تمثالى که پیشاپیش او به راه مى افتد از قبر خارج مى شود، و چون آن شخص مؤمن با یکى از دشواریهاى ترسناک روز قیامت روبرو شود، آن تمثال به او مى گوید: اندوهگین و پریشان مباش! و تو را به شادى و بزرگداشت خداوندى بشارت باد؛ و پیوسته چنین باشد تا آنکه در پیشگاه خداوند بایستد، آنگاه خداوند به آسانى از او حساب مى کشد، و فرمان مى دهد که او را بسوى بهشت ببرند، در حالى که آن تمثال در پیش روى مؤمن قرار دارد، و مؤمن به او مى گوید: رحمت حق بر تو باد! تو چه خوب همدمى بودى که با من از قبر (تا به اینجا) همراه شدى و همواره مرا به شادى و کرامت بشارت دادى، به آنچه که مژده مى دادى، دست یافتم، اکنون (به من بگو که) تو کیستى؟ و تمثال در جواب مؤمن مى گوید: من همان شادمانى و سرورى هستم که تو (در دنیا) به برادر دینى خود ارزانى داشتى، خداوند مرا از آن شادمانى و سرور آفرید تا تو را شادمان کنم».
رسولُ اللّه صلى الله عليه و آله و سلّم :
مَن مَشى في عَونِ أخيهِ ومَنْفعتِهِ فلَهُ ثَوابُ الُمجاهِدينَ في سبيلِ اللّه ؛ كسـى كـه بـراى كمك بـه برادر خود و سود رساندن به او اقدام كند پاداش مجاهدان در راه خدا را خواهد داشت .
ثواب الأعمال : 340 / 1 منتخب ميزان الحكمة : 168
الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :
مَن سَعى في حاجَةِ أخيهِ المسلمِ طَلَبَ وَجْهِ اللّه كَتبَ اللّهُ عز و جل لَهُ ألفَ ألفِ حَسَنةٍ؛ هر كه براى رضاى خدا در راه برآوردن نياز برادر مسلمان خود بكوشد ، خداوند هزار هزار حسنه برايش بنويسد .
الكافي : 2 / 197 / 6 منتخب ميزان الحكمة : 168
عنه عليه السلام :مَن كانَ في حاجَةِ أخيهِ المؤمنِ المسلمِ كانَ اللّهُ في حاجَتِهِ ما كانَ في حاجةِ أخيهِ؛ كسي كه در پـى بـرآوردن نياز برادر مؤمن مسلمان خود باشد ، تازمانى كه در فكر نياز اوست ، خداوند در پى (برآوردن) نياز وى باشد .
أمالي الطوسيّ : 97 / 147 منتخب ميزان الحكمة : 168
عنه عليه السلام :مَن قَضى لأخيهِ المؤمنِ حاجَةً قضى اللّهُ عز و جل لَهُ يَومَ القِيامَةِ مِائةَ ألفِ حاجَةٍ مِن ذلكَ ، أوَّلُها الجَنّةُ؛ هر كس يك نياز از برادر مؤمن خود را روا سازد خداوند عز و جل در روز رستاخيز صد هزار نياز او را برآورد كه نخستين آنها بهشت است.
الكافي : 2 / 193 / 1 منتخب ميزان الحكمة : 168
عنه عليهالسلام :لَقَضاءُ حاجَةِ امْرئٍ مؤمنٍ أحَبُّ إلى (اللّه) مِن عِشرينَ حِجّةً ، كُلُّ حجّةٍ يُنْفِقُ فيها صاحِبُها مائةَ ألفٍ؛ روا ساختن حاجت مؤمن نزد خدا از بيست حجّ ، كه براى هر حجّ صد هزار (درهم يادينار) خرج كنى ، محبوبتر است .
الكافي : 2 / 193 / 4 منتخب ميزان الحكمة : 168
منابع و مآخذ
1. ثواب الأعمال و عقاب الأعمال ص 148
2. پاداش نیکىها و کیفر گناهان ص 380
/س.ب215
