مختصات یک منبر ارزشمند و روزآمد

وارث: حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصادق یوسفی‌مقدم، مدیر مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم در گفت‌و‌گویی به تشریح این مسئله پرداخت که وعاظ و سخنرانان در صحبت‌های خود به چه میزان باید از قرآن و احادیث استفاده کنند و گفت: برای استفاده از قرآن چند مطلب را باید مورد توجه قرار دهیم؛ مطلب اول این است که نخستین منبع معرفتی ما بدون شک قرآن کریم است و بر اساس روایات عرض، ما موظف هستیم که حتی روایت‌های اهل بیت و حدیث پیامبر(ص) را به قرآن عرضه کنیم اگر مورد تأیید قرآن قرار گرفت آن روایت‌ها را قبول می‌کنیم و الا به آن روایت‌ها و احادیث عمل نمی‌کنیم.

وی در ادامه عنوان کرد: جایگاه قرآن کریم بسیار بالا است بنابراین باید در بحث‌های معرفی حتماً اولین منبع را قرآن کریم قرار دهیم.

حجت الاسلام یوسفی مقدم با مطرح کردن این پرسش که آیا به قرآن تنها می‌توانیم اکتفا کنیم یا خیر؟ گفت: یک سخنران و مبلغ که می‌خواهد نظریات اسلام را بیان کند، به تنهایی نمی‌تواند به قرآن کریم اکتفا کند؛ برای اینکه قرآن کریم در بسیاری از موارد یک سلسله رهنمودهای کلی ارائه کرده است. هر چند در موارد فراوانی جزئیات را نیز بیان کرده اما در مواردی که رهنمودهای کلی ارائه کرده باید از آن دستورات برای استخراج مصادیق و موارد متعددی بهره بگیریم.

وی در ادامه اظهار کرد: طبیعی است که در اینگونه موارد برای فهم درست آیات شریف قرآن کریم باید به سراغ اهل بیت(ع) برویم چرا که در حدیث ثقلین اهل بیت(ع) مفسران قرآن معرفی شده اند و زمانی که می‌خواهیم فهمی از قرآن داشته باشیم بعد از اینکه به خود قرآن مراجعه کردیم برای تفسیر قرآن باید به سراغ اهل بیت(ع) برویم.

مدیر مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم با تأکید بر اینکه سخنرانی و داستان سرایی با صحبت کردن با هدف دعوت مستمعان به معارف الهی فرق دارد، عنوان کرد: در مقام ارائه نظریه اسلام حتماً باید سراغ روایت‌ها هم رفت چه بسا برای آیات شریفه قرآن به وسیله روایت توضیح، تخصیص و تفسیری برای آن آمده که اگر ما به آن توجه نکنیم برداشت خودمان را از قرآن کریم ممکن است مطرح کنیم.

منبری که خالی از معارف قرآنی باشد، از مهم‌ترین منبع معرفتی اسلامی خالی است

وی با تأکید بر اینکه منبری که خالی از قرآن و معارف قرآنی باشد، از مهم‌ترین منبع معرفتی اسلامی خالی است و در مقام ارائه نظریه اسلامی هم افزون بر معارف قرآنی حتماً باید به روایت‌ها توجه شود، گفت: در اینجا بحثی پیش می‌آید که از یک طرف ما موظف هستیم روایت‌های اهل بیت(ع) را به قرآن عرضه کنیم، از سوی دیگر روایت‌های اهل بیت مفسر قرآن هستند، این دو مبحث چگونه با هم قابل جمع هستند؟

حجت‌الاسلام یوسفی مقدم در پاسخ این سؤال گفت: روایت‌هایی که می‌گوید احادیث را به قرآن عرضه کنید می‌خواهد بگوید بین قرآن و بین روایت‌ها تباین و تعارضی وجود ندارد. روایت‌هایی که می‌گوید باید در مقام تفسیر قرآن به اهل بیت(ع) مراجعه کرد برای این است که روایتی که مصادیق آیات را مشخص می‌کند در تعارض با قرآن کریم نیست و عموم یک آیه را تخصیص می‌زند.

وی ادامه داد: بنابراین باید در مقام تفسیر قرآن و برای تکمیل فهم از قرآن باید به سراغ روایت‌ها برویم. از سوی دیگر سخنران و منبری باید قدرت تطبیق نیازهای مردم بر قرآن کریم را داشته باشد. منبری به روز است و به منبر روزآمد تبدیل می‌شود که سخنران سخن‌های خود را مطابق با نیاز روز مردم از قرآن استخراج کند و بر محور مطالبات مردم و بر مبنای آیات قرآن و روایت‌ها با مردم سخن بگوید؛ این منبر است ارزشمند و روزآمد است.

خلأیی که اکنون در بحث منبر داریم این است که صحبت‌ها همسو با نیازهای جامعه نیست

مدیر مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم تصریح کرد: کمبود و خلایی که ما اکنون در بحث منبر داریم این است که صحبت‌ها همسو با نیازهای جامعه نیست. مثلاً اکنون بحث طلاق در جامعه زیاد شده است. برای اینکه بتوانیم این مشکل را برطرف کنیم باید از قرآن استفاده کنیم. ما باید قرآن را برای نیازهای خودمان به سخن درآوریم.

وی افزود: باید نیازهایمان را به قرآن عرضه و از قرآن پاسخ بخواهیم. که برای چنین کاری توانمندی لازم است. یکی از مشکلات جامعه ما کم رنگ شدن اخلاقیات و ارزش‌های اخلاقی است. برای اینکه ارزش‌های اخلاقی را به جامعه بازگردانیم فقط به سراغ نظریات اندیشمندان و بزرگان می‌رویم. اما می توان این نیاز را به قرآن عرضه و از قرآن راه کار استخراج کرد.

یوسفی مقدم در پایان اظهار کرد: برای اینکه سخنان ما در حوزه دین روزآمد شود باید دو نکته مورد توجه باشد اولاً شناسایی نیازها؛ نیازها نباید خیالی باشد بلکه باید مواردی باشد که مردم به آن نیاز دارند که باید شناسایی شود و دوم باید این نیاز را به قرآن عرضه کرده و قرآن را به نطق دربیاوریم و از قرآن راه حل بخواهیم که این کار نیز نیاز به تحقیق و مطالعه دارد؛ سخنرانی که می‌خواهد قرآن را به نطق درآورد نیاز دارد مطالعه‌های در این زمینه داشته باشد.

/م.س 215