دو کتابی که امام موسی صدر خواندنشان را به جوانان توصیه کرد

وی در بخشی از این سخنرانی می‌گوید: «روش ایمانی با روش علمی هماهنگ و همسوست. پژوهش‌های مربوط به ژن یا‌‌ همان نطفۀ کوچک، پژوهش‌هایی علمی است که با مباحث دینی سازگاری و همخوانی دارد؛ یعنی وقتی به خدای دانا و دادگر و حکیم و مقتدر ایمان آوریم، بی‌درنگ به یافته‌های علمی نیز ایمان می‌آوریم، یعنی به طور اصولی ایمان می‌آوریم که عالم بر پایۀ عدل و حق و حکمت و مهربانی و زیبایی و مانند آن استوار است و وقتی به این حقیقت ایمان بیاوریم، بی‌درنگ این نکته در ذهن ما می‌آید که انسان نیز از مخلوقات خداوند است و در نتیجه، صفات خداوند در انسان نیز تجلی یافته است. خداوند عالم است و انسان را بر پایۀ علم آفریده است. خداوند عادل است و انسان را بر اساس عدالت آفریده است...» 

امام صدر می‌گوید: «دین همراه با انسان پدید آمده است و علم نیز همراه با انسان به وجود آمده است. نیازی نیست در تاریخ بشر جست‌وجوکنیم؛ کافی است حالت‌های نوزادی را که متولد شده است، بررسی کنیم: از‌‌ همان آغاز تولد و پیش از آنکه حرف بزند، با چشمانش به هر سو نگاه می‌کند و می‌خواهد چیز‌ها و رخدادهای پیرامون خود را بشناسد... علم و یادگیری و میل به شناخت، امری غریزی است که همزاد انسان آفریده شده است و حتی وقتی دانش و شناختِ انسان اندک بود نیز، مسلماً بهره‌ای از معرفت داشت.» 

امام موسی صدر با تأکید بر اینکه: «انسان متولد شد و دین و علم نیز به عنوان امری فطری همراه با او متولد شدند»، به این نکته اشاره می‌کند که علم زدودن حجاب‌ها و پرده‌هایی است که مانع دیدن واقعیت می‌شوند و با تجربه‌ها و قوانین خود، حقایق هستی را برای ما آشکار می‌کنند. 

امام می‌گوید: «علم راهی برای شناخت حقیقت است» و این حقیت «فعل خدا و کردۀ خداست.» و بنابراین، «علم ما را با فعل خدا آشنا می‌کند و هر اندازه علم ما بیشتر شود، درک ما از ظرافت و دقت کار آفریدگار و همچنین ایمان ما به او افزایش می‌یابد.» 

در ادامۀ این بحث امام موسی صدر به زمینه‌سازی علم برای دین اشاره می‌کند و پس از بیان اینکه علم ایمان را افزایش می‌دهد، می‌گوید: «کتابی سودمند و زیبا منتشر شده است به نام «علم به ایمان فرامی‌خواند» که از جوانان خواهش می‌کنم آن را مطالعه کنند.» 

امام موسی صدر توضیح بیشتری دربارۀ این کتاب نمی‌دهد اما این کتاب ظاهراً کتابی است که در سال ۱۹۵۵ ترجمه و منتشر شده است. 

نویسندۀ کتاب ا. کریسی موریسون، نویسندۀ و استاد دانشگاه آمریکایی است که محمود صالح الفلکی آن را به عربی ترجمه کرده است و با همکاری مؤسسۀ انتشاراتی فرانکلین در مصر منتشر شده است. 

امام موسی صدر در بخش دیگری از همین سخنرانی پس از نقل قولی از محمود العقاد، نویسند و روشنفکر معاصر مصری، که گفته است: «پدیدۀ قرن بیستم، پدیدۀ ایمان است، زیرا تنها اندکی از دانشمندان بزرگ جهان به خدا ایمان ندارند.» جوانان را به خواندن کتابی دیگر به نام «الله یتجلی فی عصر العلم» توصیه می‌کند و می‌گوید: 

«یکی از اصحاب مطبوعات، برای چهل داشنمند بزرگ جهان در رشتۀ گیاه‌شناسی، جانور‌شناسی، اتم و دیگر رشته‌ها، در شرق و غرب، نامه‌هایی فرستاده است و پاسخ‌های آنان را در کتابی به نام «الله یتجلی فی عصر العلم» منتشر کرده است که از جوانان تقاضا می‌کنم این کتاب را بخوانند.» 

امام توضیح می‌دهد که «همۀ این چهل دانشمند، به طور عام به خداوند ایمان داشته‌اند ولی هر یک از راهی خاص به ایمان خود دست یافته است. راه‌های رسیدن به خداوند به تعداد مخلوقات است. هر یک از آنان، خدا را از راه خاص خود شناخته است. عصر حاضر، عصر تعامل و همکاری میان علم و دین است. عصر نور است که نخستین طلایه‌های آن، از زمان ما آغاز شد و برای هرچیز حد و مرزی قرار داد. علم می‌داندک ه نقش و وظیفۀ او کشف حقیقت است نه بیشتر و نه کمتر.» 

این کتاب نیز ظاهراً کتابی است که جمعی از دانشمندان آمریکایی با اشراف جان کلوفر مونسیما، تألیف کرده‌اند و دکتر الدمرداش عبدالمجید سرحان آن را به عربی برگردانده و انتشارات دار القلم بیروت آن را منتشر کرده است.

/ف.م214