اقتصاد و رفاه در حکومت مهدوی چگونه است؟

وارث: خدايا ما به تو شِكوه كنيم از فقدان پيامبرمان و غيبت امام و رهبرمان و سختى روزگار بر ما و درآمدن فتنه ها بر سر ما و پشت بهم دادن دشمنان بر دشمنى ما و بسيارى دشمنان و كمى افراد ما .

خدايا پس بگشا از ما اين اندوه را به گشايشى از طرف خود كه زود بفرستى يارى از خودت كه عزتش دهى و به امام عادلى كه آشكارش كنى.

اى معبود به حق آمين، از تو می خواهيم كه به نماينده و وليت اذن دهى براى آشكار ساختن عدالتت در ميان بندگانت...(۱)

اقتصاد و رفاه در حکومت امام مهدی (عج)

بخش اول، تقسیم ثروت

رفاه اقتصادى بى‌سابقه در زمان حکومت امام مهدی (عج)در منابع شيعه و سنى مشهور است و بر روحيۀ سخاوتمندى و محبّت آن بزرگوار به مردم دلالت دارد.

در حديثی كه در منابع اهل تسنّن آمده است، از ابوسعيد خدرى چنين نقل شده:

پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود: شما را به ظهور مهدى(عليه السلام) بشارت مى دهم; زمين را پر از عدالت مى كند همان گونه كه از جور و ستم پر شده است. ساكنان آسمانها و ساكنان زمين از او راضى مى شوند و اموال و ثروتها را به طور صحيح تقسيم مى كند.

كسى پرسيد: معنى تقسيم صحيح ثروت چيست؟

فرمود: به طور مساوى در ميان مردم!

سپس فرمود: و دلهاى پيروان محمّد(صلى الله عليه وآله وسلم) را پر از بى نيازى مى كند، و عدالتش همه را فرا مى گيرد; تا آنجا كه دستور مى دهد كسى با صداى بلند صدا زند هر كس نياز مالى دارد برخيزد، هيچكس ـ جز يك نفر بر نمى خيزد... [امام] دستور مى دهد مال قابل ملاحظه اى به او بدهند، امّا او بزودى باز مى گردد و پشيمان مى شود كه چرا آزمند و حريص بوده است.(۲)

از امام باقر (ع) روایت شده است كه فرمود:

وقتى قائم اهل بيت قيام كند (امكانات) را به طور مساوى تقسيم مى‌نمايد و در رعيّت عدالت را برقرار مى‌سازد، هركس از وى اطاعت كند از خدا اطاعت نموده و هركس نافرمانى او را بكند نافرمانى خدا را نموده است، ...اموال و ثروت‌هاى دنيا از درون و برون زمين نزد وى جمع‌آورى مى‌شود و به مردم مى‌گويد بيائيد به سوى چيزى‌كه به خاطر آن قطع رحم و خويشاوندى نموديد و براى آن خون‌هاى حرام ريختيد و به علّت آن مرتكب محرمات خدا شديد. . . اينک بياييد و از اين اموال آنچه مي خواهيد براي خود برداريد .

به هركس به اندازه‌اى مى‌دهد كه قبل از او هيچ كس آن مقدار نداده است و زمين را پر از عدل ‌و داد و نور گرداند، همانگونه كه از ظلم و جور و شرّ پر شده است.(۳)

امام باقر علیه السلام:

[امام مهدى (عج) ] در سال دو بار به مردم مال ببخشد و در ماه دوبار امور معيشت بدانان دهد... تا نيازمندى به زكات باقى نماند و صاحبان زكات، زكاتشان را نزد محتاجان آورند، و ايشان نپذيرند. پس آنان زكات خويش در كيسه‌هايى نهند و در اطراف خانه‌ها بگردند (براى دستيابى به محتاجى) ، و مردم بيرون آيند و گويند: ما را نيازى به پول شما نيست. . . پس دست به بخشش گشايد، چنانكه تا آن‌روز كسى آنچنان بخشش اموال نكرده باشد.(۴)

امام مهدي (عج) مال را به مساوات تقسيم مي کند و قلبهاي امت محمد را لبريز از بي نيازي خواهد کرد.

اموال را بدون آنکه شمارش نمايد تقسيم مي کند. بدين ترتيب مردمان با همه وجود و از صميم قلب از داشتن و گنجينه کردن و انبوه سازي، احساس بي نيازي مي کنند.(۵) همان گونه که پيامبر اکرم (ص) نويد آن را داده است: زماني که مهدي قيام کند، خدوند در قلب بندگان بي نيازي افکند.(۶)

آيا امام زمان اموال شخصي حلال مردم را از صاحبانش مي گيرد و در ميان آحاد انسانها تقسيم مي کند؟

هرگز و قطعا مراد اين نيست زيرا اسلام مالکيت فردي را امضاء کرده و براي اموال خصوصي مردم احترام قائل شده و حرمت مال او را مثل حرمت خون او دانسته و همانطور که ريختن خون مسلمان حرام است، بردن و گرفتن مال مسلمان هم با بودن طيب نفس او حرام است و معقول نيست که امام عليه السلام به مردم اعلان کند هر چه از دارايي داريد بياوريد و بايد ميان همه تقسيم شود که هزار و يک تالي فاسد دارد و مدت دهها سال کمونيستم در جهان شعار الغاء مالکيت خصوصي و فردي داد و مالکيت را دولتي و عمومي و اشتراکي دانست و ديديم که چگونه فرو پاشيد و نابود شد. پس منظور چيست؟ منظور اموال عمومي است از منابع زيرزميني و اخماس و زکوات و... که بيت المال مسلمين است و در اختيار امام مهدي (عج) است ولي در آن زمان به قدري بيت المال سرشار از اموال عمومي است و خزانه هاي دنيا در دست امام زمان است که هر چه بدهد پايان ندارد و اينها را در ميان مردم تقسيم مي کند و به طور مساوي به اشخاص مي دهد.

البته اگر ثروت بيت المال محدود باشد باز عدالت ايجاب مي کند که به مناطق محرومتر، زودتر و بيشتر رسيدگي شود ولي با فرض اينکه در آن زمان ثروت دنيا در اختيار امام مهدي است و کم نمي آورد . لذا تقسيم بالسويه در اين بخش قابل قبول است.

و در حديثي آمده: يعني اموال در زمان امام زمان فيضات دارد. مثل چشمه مي جوشد و پايان ندارد.(۷)و(۸)

منابع ثروت در حکومت امام مهدی (عج)

رسول خدا (ص) نقل شده است كه فرمود: زمين گنجينه‌هايش را براى او خارج مى‌سازد و وى مال و سرمايۀ بى‌شمار بين مردم پخش مى‌كند.(۹)

در حکومت جهاني امام عصر (عج) همه ي نقاط زمين آباد و سرسبز و مالامال از محصول مي شود و معادن زيرزميني استخراج مي شود و زمين روئيدنيهايش را مي روياند و آسمان قطرات بارانش را فرو مي فرستد و از زمين و آسمان نعمت ريزش مي کند و وفور نعمت است و نقطه اي خالي از عمران نخواهد ماند.(۱۰)

آسمانها بارانش را مثل ناودان فرو مي فرستد و زمين همه ي روئيدنيهايش را بيرون مي آورد و هيچ نباتي را ذخيره و احتکار نمي کند.(۱۱)

در آن روز زمین گنجهای پنهانش را آشکارمی کند و برکاتش را نمایان می سازد.(۱۲)

در دولت امام مهدي(عج) آبها فراوان و نهرها امتداد مي يابد و زمين خوردنيهايش را دو چندان ظاهر مي کند و همه ي گنجهاي پنهان استخراج مي شود.(۱۳)

در روي کره ي زمين هيچ نقطه ي خراب و ويراني نمي ماند مگر آنکه حضرت آنجا را آباد و معمور مي سازد.(۱۴)

به قدري آباداني فراوان مي شود که زني از سرزمين عراق تا شام پياده اگر طي طريق کند در تمام مسير روي سبزيها و نباتات گام برمي دارد و زمين خشک و بايري نخواهد ديد. (۱۵)

در زمان حکومت امام مهدي (عج) کل کره ي زمين آباد مي شود و کوير زدائي مي گردد و سرزمين موات و بايري نخواهد ماند و اين واقعا رؤيا و آرزوي هر انساني است که انشاء الله در آن عصر جامعه عمل خواهد پوشيد(۱۶) و اين وعدۀ الهى كه دربارۀ جامعۀ تقواپيشگان مژده داده است آشكار مى‌گردد:

________________________________________

«وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ اَلْقُرىٰ آمَنُوا وَ اِتَّقَوْا لَفَتَحْنٰا عَلَيْهِمْ بَرَكٰاتٍ مِنَ اَلسَّمٰاءِ وَ اَلْأَرْضِ» اگر مردم آباديها ايمان آورده و تقوا پيشه ساخته بودند، بركات آسمان و زمين را به رويشان مى‌گشوديم. . .» (اعراف۷/۹۶)(۱۷)

 

 

پی نوشت:

۱- ترجمه بخشی از دعای زمان غیبت کلیات مفاتیح الجنان

۲- چشم‏ اندازي به حکومت جهاني امام مهدي ، علی محمدی خراسانی

ص۲۶۹به نقل از نورالابصار فى مناقب آل بيت النّبى المختار، ص ۱۵۶ و ۱۵۷

۳- دولت مهدی سیرت مهدی ص ۴۵۸ و عصر ظهور علی کورانی ص ۳۶۴

هردو به نقل از بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۱

۴- عصر زندگی و چگونگی آینده انسان و اسلام (پژوهشی در انقلاب جهانی امام مهدی «عج») ج ۱ ص۱۱۶

به نقل از بحار»۵۲/۳۹۰؛ «غيبت نعمانى» /۲۳۷، با اندك اختلاف

۵- جهاني سازي، عدالت اقتصادي و مهدويت،ناصر جهانیان ص۳۹

۶– همان ، ص ۴۰ به نقل از ملاحم والفتن ص۷۱

۷- دولت مهدی سیرت مهدی ص ۴۵۹

۸- همان به نقل از بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۸۰

۹- عصر ظهور ص ۳۶۳ به نقل از بحار ج ۵۱ ص ۶۸

۱۰- دولت مهدی سیرت مهدی ، مصطفی دلشاد تهرانی ص۴۶۳

۱۱- همان ، ص ۴۶۴ به نقل از بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۷۸

۱۲- همان به نقل از بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۵

۱۳- همان به نقل از منتخب الاثر، ص ۴۷۲

۱۴- همان به نقل از منتخب الاثر، ص ۴۸۲

۱۵- همان به نقل از بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۶

۱۶- همان ص ۴۶۴

۱۷- عصر زندگی و چگونگی آینده انسان و اسلام (پژوهشی در انقلاب جهانی امام مهدی «عج») ج ۱ ص۱۲۲