این عمل باب شرهای دنیا و آخرت را باز می کند!

 وارث: اگرچه قدرت تکلم و برقراری ارتباط گفتاری یکی از ابعاد اصلی تمایز انسان با سایر موجودات است اما همین موهبت الهی گاه وسیله ای می شود برای انجام گناهان نابخشودنی و آزردن یکدیگر از طرقی همچون دروغگویی، تهمت و افتراء و غیبت. از این رو، در این نوشتار به یکی از گناهان لسانی یعنی غیبت و نگاه آیات و روایات به آن پرداخته می شود.

غیبت آن است که انسان در غیاب شخصی چیزی بگوید که مردم از آن خبر نداشته باشند و اگر آن شخص بشنود، ناراحت شود.

قرآن کریم غیبت را تا جایی زشت می داند که از آن به خوردن گوشت برادر مرده تعبیر کرده و می فرماید: "لا یَغتَب بَعضكم بعضاً اَیُحب اَحَدكم اَن یَأكل لَحم اَخیهِ مَیتاً فَكرهتموه" (حجرات، 12)؛ و بعضى از شما غیبت بعضى نكند آیا كسى از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده‏اش را بخورد؟ (یا) از آن كراهت دارید.

فاش ساختن عیب دیگران عنصری است که موجب تحقق بخشی غیبت می شود. حال فرق ندارد که آن عیب جسمانی باشد، یا اخلاقی، در اعمال او باشد یا در سخنش، و حتى در امورى كه مربوط به او است مانند: لباس، خانه، همسر و فرزندان و مانند اينها.( تفسیر نمونه، ج 22، ص 192)

برخی از افراد تصور می کنند که غیبت فقط با گفتن تحقق پیدا می کند؛ در صورتی که اگر با اشاره دست، چشم، ابرو، پا، کنایه و گوشه زدن، نوشتن و... صفتی کسی را بیان کند که او از آن کراهت دارد، آن نیز غیبت محسوب می شود.

رسول خدا (ص) فرمودند: دست از سر مرده ها بردارید و بدی های آنان را بازگو نکنید، کسی که مرد خوبی هایش را بگویید. (نهج الفصاحه، حدیث 264)

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "در قیامت هنگامی که نامه اعمال انسان به دست او داده می شود، عده ای می گویند: چرا کارهای خوب ما در آن ثبت نشده است؟ به آنها گفته می شود: خداوند نه چیزی را کم و نه چیزی را فراموش می کند، بلکه کارهای خوب شما به خاطر غیبتی که کرده اید از بین رفته است. در مقابل افرادی، کارهای نیک فراوانی در نامه عمل خود می بینند و گمان می کنند که این پرونده آنان نیست، به آنها می گویند: به واسطه غیبت شدن، نیکی های کسی که شما را غیبت کرده برای شما ثبت شده است." (بحار، ج 72، ص 295)

امام صادق (ع) فرمودند: كسى كه درباره مؤمنى آنچه به چشم دیده و به گوش شنیده بگوید، از جمله كسانى است كه خداوند فرمود: كسانى كه دوست دارند كه زشتكارى در میان آنان كه ایمان آورده‏اند، شیوع پیدا كند، براى آنان عذابى پُر درد خواهد بود.(کشف الربیه، ص 11)

اما در این میان وظیفه شنونده، گوش ندادن به غیبت و دفاع از مومن است. در حدیث می خوانیم: "الساکت شریک القائل" کسی که غیبت را بشنود و سکوت کند، شریک جرم گوینده است.

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: هر کس غیبتی را بشنود و آن را رد کند، خداوند هزار باب شر را در دنیا و آخرت بر او می بندد ولی اگر ساکت بود و گوش داد گناه گوینده برای او ثبت می شود و اگر بتواند غیبت شونده را یاری کند ولی یاری نکرد در دو دنیا خوار و ذلیل می شود. (وسائل، ج 8، ص 606)

/1102101304