جلسه هفتگی مهدیه امام حسن مجتبی (ع) برگزار شد + گزارش تصویری

درادامۀ خبر متن سخنرانی این مراسم را می خوانید:

بالاترین نعمت چیست؟

قال الله تعالی: «لَئِن شَكَرْتُمْ لأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ»¹ نعمت هایی که خداوند به ما داده است درجاتشان فرق می کند. بعضی نعمت ها بزرگ هستند و بعضی کوچک اند. هر نعمتی به تناسب عظمت خودش یک مسئولیت و شکرگذاری دارد. لذا اعظم النعم، اعظم الشکر را به دنبال دارد. بالاترین نعمت کدام نعمت است؟ در روایت نبوی می فرماید: «الذی نفسی بیده لا یزول قدم عبد یوم القیامه حتی یسئله الله تبارک و تعالی عن أربع : عن عمره فیم اُفناه و عن جسده فیم أبلاه وعن ماله ممّ اکتسبه و فیم أنفقه و عن حبّنا أهل البیت.»²

چند نعمت است که بین آنها هم درجه بندی است. فردای قیامت از همه سوال می شود،  خداوند در سوره مبارکه تکاثر آیه هشتم می فرماید: «ثُمَّ لَتُسئَلُنَّ یَومَئِذ عَنِ النَعیم»³ می فرماید در آن روز از همه از نعیم و این نعمت قطعا سوال خواهد شد. لام و نون ثقیله برای تاکید است، خود فعل مضارع هم برای تاکید آمده است، قطعا از همه پرسیده خواهد شد. نعمتی که خداوند به ملائکه دستور می دهد آن ها را نگاه دارند. اول باید این سوال را جواب بدهند و این مسئله روشن شود که این کدام نعمت است؟ در تفسیر مجمع البیان مرحوم طبرسی⁴ ذیل همین آیه مبارکه سوره تکاثر، روایتی از امام صادق علیه السلام آورده است. در معنای این نعیم، که کدام نعمت است؟ ابوحنیفه⁵ شخصیتی بود که امام حنفی ها بوده است و در مقابل امام صادق علیه السلام برای خودش دکانی باز کرده بود و گفته بود اگر آن دو سال شاگردی امام صادق علیه السلام را نمی کردم، هلاک شده بودم که بعدها موجب بدعت گذاری شد.

«سأل ابو حنیفه ابا عبدالله علیه السلام عن هذه الایه ، فقال له : ما النعیم عندک یا نعمان ؟ قال : القوت من الطعام و الماء البارد . فقال لئن اوقنک الله بین یدیه یوم القیامه حتی بسألک عن کل اکله اکلتها او شربه شربتها لیطولن وقوفک بین یدیه ، قال : فما النعیم جعلت فداک ؟ قال : نحن اهل البیت النعیم الذی انعم الله بنا ائتلفو بعد ما کانو مختلفین،و بنا الف الله بین قلوبهم فجعلهم إخوانا بعد أن کانو أعداء و بنا هداهم الله الاسلام و هو النعمه التی لا تنقطع ، والله سائلهم عن حق النعیم الذی أنعم به علیهم وهوالنبی صلی الله علیه و آله وسلم و عترته علیم السلام»⁶ از امام صادق علیه السلام سوال کرد که معنای نعیم چیست؟ حضرت فرمودند: به نظر تو این نعمت چیست؟ گفت: این نعمت غذا و آشامیدنی ها است. امام علیه السلام فرمودند: اگر منظور از این نعمت خورد و خوراک باشد پس فردای قیامت تو خیلی معطلی داری! گفت: قربانتان بروم پس این نعمت چیست؟ حضرت فرمودند: این نعمتی که قطعا از آن سوال می شود ما اهل بیت علیهم السلام هستیم. به واسطه وجود ما است که مردمی که با هم درگیر بودند به هم نزدیک شدند و به واسطه ما است که خداوند این دشمنی ها را تبدیل به دوستی کرد. به واسطه وجود نعمت اهل بیت علیهم السلام است که مردم مسلمان شدند. این نعمت قطع شدنی هم نیست. هر چند قبول نداشته باشند ولی سوال می شود. خدا از این نعمت سوال می کند و آن نعمت وجود مقدس پیامبر صلی الله علیه و آله و عترت طاهره ایشان یعنی ائمه معصومین علیهم السلام هستند. ما معمولا این چنین هستیم که وقتی می خواهیم بر نعمت هایمان غبطه بخوریم می گوییم عجب ما با فلانی هم کلاس بودیم ولی ببین او چه خانه ای گرفته است. کم تر پیش آمده است که کسی به شیخ مفید رحمت الله علیه غبطه بخورد که پس از مرگش امام زمان عجل الله تعالی درباره او می فرمایند: «لا صوَّتَ الناعی بفقدک إنَّهُ یومٌ عَلی آلِ الرَسُولِ عظیمٌ»⁷یعنی خبر دهنده مرگ تو صدایش را بلند نکند که آن روز برای آل رسول روز مصیبت باری خواهد بود . این شعر بر روی قبر شیخ مفید رحمه الله علیه به خط مبارک ولی عصر عجل الله تعالی نوشته شده است. یا سید طاووس که در اقبال می نویسد: هیچ وقت شب قدر بر من مخفی نمانده است، چون همیشه نزول ملائکه را بر ولی الله احساس کردم. او آنقدر خدمت حضرت ولی عصر عجل الله تعالی مشرف شده بود که آهنگ صدای حضرت را از پشت دیوار می شناخت. آیا تا به حال شده است که ما به حال او غبطه بخوریم ؟

مردی نزد رسول اکرم صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد: ای رسول خدا فلانی را ندیدید که با سرمایه اندکی از طریق دریا به کشور چین رفت، مکنت و مالش فزونی گرفت و دوستانش بر او حسد بردند و خویشاوندان و نزدیکان و همسایگان او نیز مرفّه و آسوده شدند. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: می خواهی کسی را به تو معرفی کنم که با سرمایه کم، سود فراوان به دست آورده است؟ پرسید آن شخص چه کسی است؟ حضرت فرمودند: آن کسی که الان داخل مسجد می شود. آن شخص و اطرافیانش سمت کسی که داخل شد رفتند تا از او سوال کنند چه کرده است. پرسیدند: تو چه سفری کرده ای که سود زیادی به دست آورده ای. گفت: من جایی نرفته ام. گفتند: مگر می شود، پیغمبر صلی الله علیه و آله که اصدق الصادقین هستند فرموده اند. گفتند: خدمت پیغمبر برویم. حضرت فرمودند: امروز کجا رفتی؟ گفت: طلوع آفتاب جایی قرار گذاشته بودم تا طلبم را بگیرم و من یادم رفته بود. گفتم حتما رفته است. تصمیم گرفتم به خانه امیرالمومنین علیه السلام بروم و روزم را با سلام به ایشان شروع کنم. پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: همان لحظه که نیت کردی به خانه علی بن ابیطالب علیه السلام بروی و به او سلام کنی، خدا هر چه گناه داشتی آمرزید و به ازای هر قدم که به سمت خانه اش برداشتی خداوند یک سیئه از تو دفع کرد و درجه ای حسنه اضافه کرد. همین که در خانه را زدی و آقا تشریف آورد و تو گفتی السلام علیک یا ابا الحسن یا امیرالمومنین خدا آن چنان ثوابی بر تو ثبت کرد که اگر بر اهل زمین تقسیم کنند کم ترین چیزی که نصیب هر کسی می شود، بهشت است.

امیرالمومنین (ع) ولایت کلیه عالم هستی است

«إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى جَعَلَ لِأَخِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع فَضَائِلَ لَا يُحْصِي عَدَدَهَا غَيْرُهُ فَمَنْ‏ ذَكَرَ فَضِيلَةً مِنْ‏ فَضَائِلِهِ‏ مُقِرّاً بِهَا غَفَرَ اللَّهُ‏ لَهُ‏ مَا تَقَدَّمَ‏ مِنْ‏ ذَنْبِهِ‏ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ لَوْ وَافَى الْقِيَامَةَ بِذُنُوبِ الثَّقَلَيْنِ وَ مَنْ كَتَبَ فَضِيلَةً مِنْ فَضَائِلِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع لَمْ تَزَلِ الْمَلَائِكَةُ تَسْتَغْفِرُ لَهُ مَا بَقِيَ لِتِلْكَ الْكِتَابَةِ رَسْمٌ وَ مَنِ اسْتَمَعَ إِلَى فَضِيلَةٍ مِنْ فَضَائِلِهِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ الذُّنُوبَ الَّتِي اكْتَسَبَهَا بِالاسْتِمَاعِ وَ مَنْ نَظَرَ إِلَى كِتَابِه ‏فِي فَضَائِلِهِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ الذُّنُوبَ الَّتِي اكْتَسَبَهَا بِالنَّظَرِ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلم النَّظَرُ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام عِبَادَةٌ وَ ذِكْرُهُ عِبَادَةٌ وَ لَا يُقْبَلُ إِيمَانُ عَبْدٍ إِلَّا بِوَلَايَتِهِ وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِه‏»⁸ پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: خدا برای برادرم علی بن ابیطالب علیه السلام فضائل زیادی قرار داده است که تعداد آنها زیاد است. هر کسی یک فضیلت از علی علیه السلام در مجلسی ذکر کند خداوند گناهان گذشته و آینده اش را می بخشد و آن چنان توفیقی می کند که دیگر در آینده گناه نمی کند و هر کسی یک فضیلت از علی علیه السلام را بنویسد، تا زمانی که آن نوشته هست ملائکه برایش استغفار می نویسند و هر کسی که فضائل علی بن ابیطالب علیه السلام را ببیند خدا هر چه گناهی که با چشم کرده است را می بخشد. هر کسی فضیلتی از علی علیه السلام را بشنود خدا هر چه گناهی که با این گوش کرده است را می بخشد. بعد فرمودند: نگاه به علی علیه السلام عبادت است. ذکر علی عبادت است. ایمان کسی قبول نمی شود مگر با محبت و ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام و اعلام انزجار و بیزاری از دشمنان امیرالمومنین علیه السلام. ولایت و محبت بدون لعن معنایی ندارد. این دو کنار هم است. لعن کردن دستور قرآن است. خدا خیلی فرشته دارد ولی تعدادی از فرشته ها اعظم ملائکه هستند، مانند: میکائیل و اسرافیل و جبرائیل و ... اگر ذکری از دشمنان اهل بیت علیهم السلام شود و در دل کسی این حرف بیاید که آنها هم برای خودشان کسی بودند، خداوند آنها را با صورت داخل جهنم می اندازد. نام دشمن امیرالمومنین علیه السلام می آید باید لعن باشد. امیرالمومنین علیه السلام ولایت کلیه عالم هستی است. اگر لباسی نجس شود باید به آب کر برسانیم. هر مقداری از آن لباس را که با آب کر شستشو دادیم همان ناحیه فقط پاک می شود. امیرالمومنین علیه السلام حقیقت حقه نظام هستی است. هر چقدر متصل به ایشان شویم، پاک می شویم.

خوارزمی از علمای به نام اهل سنت این حدیث را آورده است که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «ﯾﺎ ﻋَﻠُّﯽ ! ﻣَﺜَﻠُﮏَ ﻓِﯽ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﮐَﻤﺜﻞ ﺳُﻮﺭﺓ ِ"ﻗُﻞ ﻫُﻮَ ﺍﻟﻠﻪُ ﺍَﺣَﺪٌ" ﻓَﻤَﻦ ﻗَﺮﺃﻫﺎ ﻣﺮَّﺓً ، ﻓﮑﺄﻧَّﻤﺎ ﻗَﺮَﺃ ﺛُﻠﺚَ ﺍﻟﻘُﺮﺁﻥ ، ﻭ َﻣَﻦ ﻗَﺮﺃﻫﺎ ﻣَﺮَّﺗﯿﻦ ، ﻓﮑﺄﻧَّﻤﺎ ﻗَﺮَﺃ ﺛُﻠﺜﯽ ﺍﻟﻘُﺮﺁﻥ ، ﻭَ ﻣَﻦ ﻗَﺮﺃﻫﺎ ﺛَﻼﺙَ ﻣَﺮّﺍﺕٍ ﻓَﮑَﺄﻧَّﻤﺎ ﻗَﺮﺃ ﺍﻟﻘُﺮﺁﻥ ﮐُﻠَّﻪ . ﻭ ﮐَﺬﻟِﮏ ﺃﻧﺖَ ﯾﺎ ﻋﻠﯽ ! ﻓَﻤَﻦ ﺍَﺣَﺒﮏَ ﺑِﻘَﻠﺒﻪ ، ﻓَﻘَﺪ ﺍَﺩﺭَﮎَ ﺛُﻠﺚَ ﺍﻻﯾﻤﺎﻥ ، ﻭَ ﻣَﻦ ﺍَﺣَﺒﮏَ ﺑِﻘَﻠﺒﻪ ﻭَ ﻟِﺴﺎﻧِﻪ ﻓَﻘَﺪ ﺍَﺩﺭَﮎَ ﺛُﻠﺜﯽ ﺍﻻﯾﻤﺎﻥ ، ﻭَ ﻣَﻦ ﺍَﺣَﺒﮏَ ﺑِﻘَﻠﺒﻪ ﻭَ ﻟِﺴﺎﻧِﻪ ﻭ ﯾَﺪﻩ ﻓَﻘَﺪ ﺍَﺩﺭَﮎَ ﺍﻻﯾﻤﺎﻥ ﮐُﻠَّﻪُ.»⁹ یا علی مثل تو در قرآن مثل قل هو الله احد در قرآن است. قل هو الله احد چه خاصیتی دارد؟ خاصیت قل هو الله احد این است که یک بار که خوانده شود مانند این است که یک سوم قرآن خوانده شده باشد. اگر سه بار قل هو الله احد را بخواند مانند این است که کل قرآن را خوانده است. کسی که قلبا تو را دوست داشته باشد یک سوم ایمانش را درک کرده است. اگر کسی هم قلبا و هم لسانا به تو محبت داشت، دو سوم ایمانش تکمیل است. هر کسی هم قلبا و هم زبانا و هم یدا محبت تو را داشت کل ایمانش را درک کرده است. از این مطالب معلوم می شود بالاترین نعمت ولایت و محبت امیرالمومنین علیه السلام و ائمه طاهره هستند. نعمت های دیگر تبری این نعمت هستند.

امیرالمومنین علیه السلام با قنبر از جایی رد می شدند. قنبر گفت: آقا جان چقدر قشنگ نماز می خواند. حضرت فرمودند: کسی که بر یقین ولایت و محبت ما باشد، ولو نماز هم نداشته باشد بالاتر از این شخص و نمازش است. چقدر روایت داریم که قبولی اعمال و آمرزش گناهان با ولایت است. دلائل عقلی و قرآنی برای این مطلب است. کسی که یقین به ولایت داشته باشد بالاتر از این است که عبادت هفتاد ساله را داشته باشد. بالاترین معمت ولایت است. اینکه بفهمیم هر چه به ما می رسد به واسطه این نعمت است. در مقابل این نعمت چه باید کرد؟ اگر کسی عمرش را برای این نعمت داد دیگر ناراحت نمی شود. قدردان این نعمت باشیم و از خدا بخواهیم هر روز معرفت ما را بالاتر ببرد. موقع جان دادن که قرآن کریم می فرماید حقیقتی است که همه با آن مواجه می شوند، این نعمت ما را نجات می دهد. مقدس اردبیلی¹⁰ از دنیا رفت در عالم دنیا در حرم امیرالمومنین علیه السلام خارج می شود، از او پرسیدند آن دنیا چه خبر است؟ گفت: بازار عمل، کساد است. دلخوش به عمل هایتان نباشید. به حرم امیرالمومنین علیه السلام اشاره کرد و گفت: چیزی که مرا نجات داد این آقا بود. هر کسی از دنیا می رود قطعا امیرالمومنین علیه السلام را می بیند.

/1102101304

پی نوشت:

1.      سوره ابراهيم آیه 7

2.      کشف الیقین ص ۲۲۷ ، بشارهالمصطفی ص ۱۱۷ ، ج۵۹ بحار الانوار ج۷ ،ص۲۶۱ ، ح ۱۱ و ج۲۷ ،ص۱۰۳ ، ج۷۰ وج۲۷ ، ص۱۳۴ ، ح۱۳۱.

3.      سوره التكاثر آیه 8

4.      امین الاسلام ابوعلی فضل بن حسن طَبرِِسی یا شیخ طبرسی (۵۳۲-۴۵۴ خورشیدی/۵۴۸-۴۶۸ قمری) با لقب «امین الاسلام» دانشمند و فقیه شیعه ایرانی است که کتاب‌هایی دربارهٔ علوم دینی عصر خود تألیف کرده‌است. به نقلی، فضل بن حسن طبرسی از خاندانی روحانی و علم‌دوست که اصلاً از تفرش بوده‌اند، زاده شده‌است و طبرِس در حقیقت همان تفرش است. [۱] وی به خراسان هجرت کرد و در مشهد ساکن شد و در اواخر عمرش راهی سبزوار شد و در همانجا درگذشت. پیکر او را در مشهد در نزدیکی حرم امام رضا دفن کردند و خیابان آنجا به نام او، طبرسی نامگذاری شده است.

5.      ابوحنیفه یا ابوحنیفه النعمان بن ثابت بن زوطا بن مرزبان (۸۰ - ۱۵۰ هجری قمری/۶۹۹-۷۶۷م) فقیه و متکلم نامدار کوفه و پایه‌گذار مذهب حنفی از مذاهب چهارگانهٔ اهل سنت است. اهل سنت او را «امام اعظم» و «سراج الائمه» لقب داده‌اند. پیروان ابوحنیفه را حنفی می‌نامند. ابو حنیفه از حماد بن ابی سلیمان، و از ابراهیم نخعی و علقمه به قیس شاگرد عبدالله بن مسعود، علم فقه و حدیث را اخذ و تلقی نمود. امام شافعی و امام مالک به کمالات او معترف بوده‌اند.

6.      بحارالانوار ج ۷ ، ص ۲۸۵ ، س ۵ . ح ۲۴ ،ص ۴۹ ،س ۶ ، تفسیر نورالثقلین ج۸ ، ص ۳۰۹ ، ح ۲۸ و البرهان ج ۱۰ ، ص۴۰۳ ،ح۱۸ و مجمع البیان ج۱۰ ، ص۴۳۳ و تفسیر صافی ج۷ ، ص۵۴۷ .

7.      توقیع حضرت بقیةالله (روحی له الفداء) خطاب به محمّد بن نعمان ملّقب به «شیخ مفید» (رحمة‌ الله علیه)

8.      مناقب خوارزمی ص۳۲ ، ج۲ و بناء المقاله الفاطمیّه ص ۳۶۹ ، س آخر ، امالی صدوق ص۲۰۱ ، ج۱۰ مجلس ۲۸ و مائه المنقبه ص ۱۵۵ ، منقبـت۱۰۰.

9.      بحار الانوار ج ۳۹ ، ص۲۷۰ و ج۲۷ ، ص۹۴ ، ح۵۴ و تأویل الآیات ج۲ ، ص۸۶۰ و محاسن ص ۱۵۳، ج۷۷ و کشف الیقین ص۲۹۷ ، مبحث ۱۵ و ینابیع الموده ج۱ ،ص۳۷۶ ، ح۱۱.

10.  احمد بن محمد اردبیلی نجفی، معروف به «مقدس» یا «مقدس اردبیلی» و «محقق اردبیلی» از علما و فقهای شیعه امامیه در قرن دهم هجری در محله ی نیار که نزدیک و چسبیده به شهر اردبیل می باشد به دنیا آمد. تاریخ دقیق ولادت او معلوم نیست. وی از شاگردان علامه جلال‌الدین دوانی بود.