حجت الاسلام بخشی: چگونه نفس خود را قانع کنیم؟

زیبایی های زندگی مشترک امیرالمومنین علیه‌السلام و حضرت صدیقۀ طاره سلام‌ الله‌ علیها

یکی از فطریات انسان میل و گرایش به زیبایی است. یکی از صفات پروردگار عالم زیبا و زیبا دوستی است. زندگی مشترک علی علیه‌السلام  و حضرت زهرا سلام‌ الله‌ علیها به عنوان دو انسان کامل و دو وجودی که تمامی استعداد های آدمی در آن دو متبلور است پر از زیبایی است. نبی اکرم صلی ‌الله‌ علیه‌ و ‌آله فرمودند: «وَ لَوْ كانَ الْحُسْنُ هَيْئَةً [شخصاً] لَكانَتْ فاطِمَةَ»¹أگر إحسان شخص بود،فاطمه مي بود.

گاهی برای نشان دادن یک مفهوم لغت و واژه کم می آید. لذا نبی اکرم صلی ‌الله‌ علیه‌ و ‌آله تا این جمله رافرمودند :« بَلْ هِيَ اَعْظَمُ.»¹ کلام این دو بزرگوار، خانه این دو، افکارشان مملوء از زیبایی است.

بخشی از زیبایی مربوط به ظاهر است و بخشی متوجه امور معنوی و باطنی است.

زیبایی ظاهری

به دو مورد اشاره می شود. آراستگی ظاهری محیط زندگی و کار. تربیت توحیدی نمی پسندد که انسان خارج از قاعده زندگی کند. امام صادق علیه‌السلام فرمودند:« خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد و از تباعس(ژولیده پوشی)بدش می آید. » همچنین حضرت فرمودند:« إنَّ اللّه‏ يُحِبُّ أن يَرى أثَرَ نِعمَتِهِ على عَبدِهِ؛»² خداوند دوست دارد اثر نعمت را در بنده اشت ببیند. سوال کردن آقا اثر نعمت در زندگی چیست؟ حضرت فرمودند: خوشبو باشید، مرتب باشی، خانه خود را گچ بری کنید، قبل از غروب آفتاب چراغی روشن کنید. (سرچراغی کاسب ها که موجب زیادی رزق می شود.)، درب منزل را جارو کنید.

مصداق دیگر برای زیبایی ظاهری حسن چهره است. دین ما نمی گوید ساده زندگی که و به خود نرس. وقتی پیامبر صلی ‌الله‌ علیه‌ و ‌آله با علی علیه‌السلام تنها می شدند به حضرت می فرمودند:«خداوند مقدر فرموده که تو را به ازدواج سیدۀ زنان عالم در بیاورم که زیبا تر ازاو در این عالم نیست. » در حدیث دارد وقتی حورالعین را با 4 زن برتر عالم مقایسه می کنند از نظر حسن چهره می گویند نسبتشان مانند درخشان بودن خورشید به ستارگان است. یکی از آنها حضرت زهرا سلام‌ الله‌ علیها است. آسیه سلام‌ الله‌ علیها ، مریم سلام‌ الله‌ علیها ، خدیجه سلام‌ الله‌ علیها و حضرت صدیقه سلام‌ الله‌ علیها .

زیبایی های باطنی

زبان حضرت زهرا سلام‌ الله‌ علیها زبانی است که عایشه می گوید:« من راستگوتر از فاطمه سلام‌ الله‌ علیها به جز پدرش ندیدم.»³ بار ها دل حضرت زهرا سلام‌ الله‌ علیها را می شکست و این را می گوید. نگاه حضرت چه زیبایی دارد که وقتی پدرش می پرسد بهترین چیزبرای زنان چیست ؟ می فرماید:« خَيرٌ لِلنِّساءِ أن لايَرَينَ الرِّجالَ و لايَراهُنَّ الرِّجالُ »⁴ هم نامحرمی او را نبیند و هم او نامحرمی را نبیند. وقتی حضرت سائل نابینایی را وارد خانه می کند و حضرت با حجاب کامل می آید، این گفت و شنود برای آموزش ما است. حضرت می فرماید چرا پوشیده ای؟ صدیقۀ طاهره سلام‌ الله‌ علیها می فرماید: «او نمی بیند ولی من می بینم. او بوی مرا استشمام می کند.»⁵ گوش حضرت زهرا سلام‌ الله‌ علیها گوشی است که وقتی 2 آیه در مورد جهنم نازل می شود و پیامبر صلی ‌الله‌ علیه‌ و ‌آله گریه می کند و حضرت علت را می پرسد و او هم گریه می کند و می گوید وای بر اهل جهنم.

دست او آنچنان است که بسیار در منزل کار می کرد. حدیث داریم که کار منزل را بین خود و فضه سلام‌ الله‌ علیها تقسیم کرد. در مقاتل ببینید که فضه در کربلا هست و نقش آفرینی می کند. کجای عالم سراغ دارید کسی کارگر خود را این قدر اجر بگذارد؟ فضه می گوید روزهایی که نوبت حضرت بود اجازه نمی داد من کار کنم ولی روزهایی که نوبت من بود کمک می کرد و می گفت تو خسته می شوی.

دست او دستی است که امام صادق علیه‌السلام فرمودند:«آنقدر جو آسیاب کرد که دستش زخم شد. جای زخم دستش روی دسداس بود.»⁶ گاهی سلمان و ابوذر مراقب بودند که فضه نباشد و برای کار ها به خانه حضرت بروند. سلمان مورد محبت و توجه ویژه حضرت صدیقه سلام‌ الله‌ علیها است. سلمان یک وقتی آمد و گفت بیایم در منزل و آب از چاه بکشم؟ فضه گفت: آقایم امیرالمومنین علیه‌السلام انجام داده. گفت: بروم صحرا، هیزم جمع کنم؟ گفت: آقایم امیرالمومنین علیه‌السلام انجام داد. گفت: بیایم جو دسداس کنم؟ گفت: خانمم فاطمه سلام‌ الله‌ علیها انجام داده است. گفت: بیایم گهواره حسین علیه‌السلام را تکان بدهم تا بی بی استراحت کنند؟ گفت: بگذارید سوال کنم. وقتی آمد بی بی فرمودند : پرده ای نصب کنید و بیاید. حضرت به آنها عمو می گفت اما آنها هم چهره حضرت را ندیدند. سلمان رفت کنار گهواره. این مطلب را مسلم و بخاری در صحیح خود می آورند. می گوید: ناگهان حسین علیه‌السلام دست از گهواره بیرون آورد و به محاسن سفید من دست زد. نمی دانم زمین بودم یا آسمان چون حسین علیه‌السلام به سرو روی هر کسی دست نمی کشد. حضرت کار خانه را خود انجام می داد. پای او آنچنان پا و قدمی است که آنقدر در محراب برای عبادت می ایستاد که پای مبارک ورم می کرد. امام مجتبی علیه‌السلام فرمودند:«در یک شب جمعه تا صبح دیگران را دعا می کرد. »⁷

چگونه نفس خود را قانع کنیم؟

قناعت

امیرالمومنین علیه‌السلام فرمودند:«زینت زندگی قناعت است. »⁸ پیامبر صلی ‌الله‌ علیه‌ و ‌آله فرمودند:«هرکس می خواهد شاکر باشد قانع باشد. »⁹

گاهی خود را با بالاتر از خود مقایسه می کنیم می شود صعودی. گاهی با پایین تر از خود مقایسه می کنیم می شود مایسه نزولی. دستور داریم در امور مادی مقایسه نزولی داشته باشید تا شاکر باشید. در امور معنوی مقایسه صعوی داشته باشیم.  قناعت زیبایی معنوی است. سر سفره این دو بزرگوار محبت است نه ده نوع غذا. برای همین کریم اهل بیت علیه‌السلام را به عالم می دهد. حسین علیه‌السلام را می دهد. عقیله العرب سلام‌ الله‌ علیها را دادند.

به گردش چشمان سید الشهدا علیه‌السلام ما رزق می خوریم.

ایثار

ایثار هم زینت زندگی است. یعنی از خود بگذری برای دیگران. وقتی انسان زخم می شود تشنه می شود. در جنگ موته دیدند اهل ایمان زخمی اند و روی زمین تشنه اند. فردی رفت و مقداری آب آورد، به اولی داد گفت او از من تشنه تر است. همین طور آب را رد کردند تا به نفر سوم رسید و دید از تشنگی جان داده و برگشت دید آن دونفر هم جان دادند. این دو بزرگوار در زندگی ایثار کردند. حضرت می فرمود :علی جان پشم بخر من می ریسم تا امورات زندگی بگذرد.

/1102101302

پی نوشت:

1.        مقتل الحسين : 1/60.

2.        مرآة العقول ج 10 ، ص 200 / بحارالانوار(ط-بیروت) ج 70 ، ص 207/ كنز العمّال : 17166.

3.        بحار، ج 43، ص 53 / کشف الغمّه، ج 2، ص 30 / مناقب شهر آشوب، ج 3، ص 119.

4.        بحار الأنوار ، ج 104 ، ص 36.

5.        منتهی الامال، ج 1، ص 134.

6.        مضمون این روایت در کتاب محجة البضاء، ج 4، ص 208 از قول امیرالمومنین علیه‌السلام چنین نقل شده است:« روزي اميرالمؤمنين علیه‌السلام به يکي از اصحاب خود فرمود: مي خواهي جرياني از زندگاني خودم با فاطمه عليها السلام را برايت تعريف کنم؟ فاطمه سلام‌ الله‌ علیها آنقدر در خانه من با مشک آب حمل کرد که اثر آن در سينه اش پديدار شد. آنقدر به وسيله آسياي دستي گندم آرد کرد که دستش  تاول زد. آنقدر خانه را جاروب کرد که بر لباس او گرد و خاک نشست. آنقدر آتش زير ديگ روشن کرد که لباسش دوده اي و سياه شد. او زياد کار کرد و بسيار هم آسيب ديد.»

7.        مناقب آل أبی طالب عليهم‏السلام ، ابن شهر آشوب مازندرانی  ج 3 ص 341 /بحارالانوار،علامه مجلسی ج 43 ص 84.

8.        غررالحکم، ص 391.

9.        نهج الفصاحه