دعا و خشوع در نماز

 

در نماز علاوه بر توجّه و فروتنی و خشوع، اگر سوره‌ای از قرآن را خواندیم که در آن صحبت از آتش جهنّم و عذاب است، پناه به خدا ببریم، دعا کنیم که خدایا! پناه می‌بریم به تو از آتش جهنّم ـ البتّه به زبان عربی نه فارسی؛ زیرا دعای در نماز به زبان فارسی، مورد اختلاف فتوای فقهاست ـ یا اگر آیه‌ای در قرآن بود که نعمت‌های بهشتی در آن ذکر شده بود، چه خوب است که بگوییم: «اَسئَلُ الله الجَنّه»؛ از خدا بهشت را می‌خواهیم.

در این زمینه روایات متعددی داریم، از جمله همین روایت که معنایش را برای شما عرض کردم. مضمون روایت این است که امام صادق (ع) به حلبی می‌فرمایند :«در نماز اگر به آیه‌ای رسیدی که در آن عذاب بود، پناه ببر به خدا از آتش جهنّم یا اگر در آن نعمت بهشت و یا نعمت‌های دیگر بود، از خدا این نعمت را بخواه».[۲]

در روایت مرسله‌ای حمّاد بن عیسی نقل می‌کند که امام صادق (ع) فرمودند: «کُلُّ مَا کَلَّمْتَ اللَّهَ بِهِ فِی صَلَاهِ الْفَرِیضَهِ فَلَا بَأْسَ»؛ یعنی «هر دعایی در نماز بخوانی مُبطل نماز نیست».[۳]هرگاه در نمازت با خدا صحبت کنی، نه تنها در قنوت نماز، بلکه در سجده یا رکوع، و هر کجای نماز، اگر توجّهی به تو دست دهد و دعایی بخوانی ـ البتّه به قصد دعا ـ این نماز باطل نیست و اشکالی ندارد.

خلاصه در نماز توجّه‌مان به خدا باشد. اگر آیات قرآن را در نماز می‌خوانیم به الفاظ قرآن و معانی آیات توجّه داشته باشیم و بدانیم دعاهایی که در نماز به ما حال معنوی می‌دهد، مبطل نماز نیست.

خدا رحمت کند یکی از علمای بزرگ اصفهان را، نقل می‌کنند برای قنوت نماز شبش در ماه رمضان، دعای ابوحمزه را می‌خواند؛ دعای ابوحمزه را تقسیم کرده بود و در هر قنوتی یک قسمتش را می‌خواند، خوب ما که آن طور نیستیم، خدا ما را به آن‌ها ملحق کند.

کتاب لحظه های عروج؛ انتشارات پیام هادی علیه السلام