۱۸۸ نامه و مکتوبات از امام رضا(ع) به جا مانده است

استادیار دانشگاه قرآن و حدیث، گفت: پس از مباحث فقهی، بیشترین تعداد نامه ها مرتبط با روایات کلامی حضرت است که امامت و معجزات و واقفیه نیز در این میان به چشم می خورند.

وی اظهارکرد: با توجه به اینکه ائمه اطهار مشکلاتی را از این جهت که همیشه تحت نظر بودند داشتند در مکتوبات خود الگوی خاصی را رعایت می کردند از جمله اینکه در بسیاری از موارد تقیه می کردند و نامه هایی که به حضرت می رسید ایشان را با عناوینی چون ابوالحسن خراسانی و الطیب والرجل خطاب می کردند.

این محقق حوزه بیان کرد: بخشی ازمکتوبات، درخواست های خود حضرت بوده است که آمد و شدها در آن تاثیری نداشته باشد؛ به همین خاطر ایشان از نوعی خط شکسته عربی استفاده می کردند که اصحاب حضرت نیز به خوبی به این زبان واقف بودند.

وی گفت: نکته دیگر شیوه مطالعه و قرائت و استنساخ نامه ها از سوی اصحاب بوده است؛ اصحاب نامه های حضرت را استنساخ می کردند و خود امام(ع) برخی اوقات می نوشتند و همان جا آن را قرائت می کردند.

این پژوهشگر حدیثی اظهارکرد: دعای مشهور سحر که در ماه رمضان می خوانیم از مکتوبات امام رضا(ع) است که همیشه زیباترین لحظات و خاطره انگیزترین آنات رادر سحرگاهان رمضان برای همه ما رقم می زند.

وی گفت: با توجه به اینکه معضلات کلامی که در قرن دوم وجود داشته و بین شیعه هم رونق داشته است در دو بخش جدی خلاصه می شود که بخش نخست آن شبهات توحیدی و بخش دوم آن مرتبط با شبهات امامت است، تعداد زیادی از نامه ها در این دو بخش تنظیم شده است.

این پژوهشگر حوزوی بیان کرد: آنگونه که از مکتوبات حضرت بر می آید شایع بوده است که شیعه برخی از افراد را قائل به رویت خدا در حالت جسم می دیدند؛ امکان رویت خدا و تشبیه از جمله شبهات توحیدی است؛ حضرت پاسخ های مرتبط به نفی رویت را به زیبایی بیان کرده‌اند.

وی گفت: مساله تشبیه از دیگر مسایلی بود که در خصوص توحید بیان شده است که بحث رایجی در این دو قرن بوده است؛ شبهات دیگردر خصوص صفات امام است؛ این مباحث امام رضا(ع) اولین مسایلی بود که توسط امام معصوم(ص) به صورت علنی مطرح می شود.

وی با اشاره به نامه های حضرت در خصوص مسایل سیاسی و کلامی تصریح کرد: این نامه ها نشان می دهد که بحث واقفیه مهمترین مساله کلامی دوران امام رضا(ع) در بین شیعیان بوده است که حضرت به شدت با آنها مخالفت کردند؛ ارشاد، انذار اعجاز و بحث از طرق مقابله امام با واقفیه بوده است.

/1102001307