استاد انصاریان: ریشه های کفر چیست؟

حسد

جلساتی که مامون ترتیب داد و مکتب های مختلف را دعوت کرد به نیت این بود که بیایند و با امام هشتم مناظره کنند و امام از پاسخ دادن عاجز شود و آبرویش برود و مردم او را رها کنند.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «اِنَّ الْحَسَدَ یَأْکُلُ الاِْیمانَ کَمَا تَأْکُلُ النَّارُ الْحَطَبَ»¹ حسد ایمان را می خورد و نابود می کند و آدم را کافر می کند مانند آتش که هیزم خشک را می خورد و خاکستر می کند و به باد می دهد.

آدم گاهی با حسد بی دین می شود گاهی با صندلی بی دین می شود. طلحه و زبیر صندلی را می خواستند که به دست امیرالمومنین علیه السلام افتاد و دیدند هیچ راهی جز علی کشی ندارند. تا علی علیه السلام زنده است نمی توانند این حق را از ایشان بگیرند. چون علی علیه السلام اجازه نداشت از مقامی که عدالت گستر است کنار بکشد. نتوانستند امیرالمومنین علیه السلام را بکشند و خودشان کشته شدند آن هم کشته حسد!

حسادت بد بیماری است. اگر بخواهد به تو ضربه بزند بدجور می زند. آن جلسات مناظره تشکیل شد و امام رضا علیه السلام با ادله دین آن علما را باطل ثابت کردند و حق بودن اسلام الهی را و پیروزی اش را نشان دادند. وقتی با پاپ مسیحی ها بنا شد حضرت بحث کنند حضرت به پاپ فرمودند: شما شروع کنید. آن پاپ گفت: مامون ما را دعوت کرده است تا مطالب شما را بشنویم. حضرت فرمودند: شما شروع کنید. پاپ به حضرت رضا علیه السلام گفت: نظرتان درباره مسیح علیه السلام چیست؟ امام هم با دلیل و هم با عاطفه و محبت صحبت کردند و خوب حرف های دشمن را گوش دادند و از گفته های آن ها با آن ها بحث کردند.

حضرت رضا علیه السلام فرمودند: عیسی علیه السلام خیلی خوب بود ولی دو عیب داشت. چون نماز نمی خواند و روزه نمی گرفت.

پاپ گفت: اگر کسی در این دنیا بیشترین نماز را خوانده باشد مسیح علیه السلام است. اگر کسی بیشترین روزه را گرفته است مسیح علیه السلام گرفته است. به ما گفتند: با عالم خانواده پیامبر صلی الله علیه و آله بنا است که بحث کنیم شما که جاهل به مسیح علیه السلام هستید. حضرت فرمودند: عیسی علیه السلام اگر نماز و روزه می خواند چرا در کتابتان عیسی علیه السلام و مریم سلام الله علیها را روح القدس می نامید؟ اگر نماز و روزه می خواند، برای چه کسی بود؟ روزه گرفتن برای عبد است نه برای خدا. شما مسیحی ها معتقد به الوهیت عیسی علیه السلام هستید. خدا برای چه کسی نماز می خواند؟ پاپ در اینجا ماند چه چیزی جواب بدهد.

مامون حسود که نمی توانست نعمت های معنوی را بر حضرت رضا علیه السلام ببیند این مناظرات را تشکیل داده بود تا حضرت را خورد کند و در بین مردم محبوبیتشان را از دست بدهند. یک مرتبه احترام و محبت امام در دل مردم زیاد شد و مامون هم بخاطر رنجی که از این وضع می کشید و با حسدش به امام رضا علیه السلام آسیب رساند.

در قرآن می فرماید: «أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَى مَا آتَاهُمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ»² بلكه به مردم، براى آنچه خدا از فضل خويش به آنان عطا كرده رشك می ورزند.

در جلد دوم کتاب اصول کافی روایتی از پیامبر صلی الله علیه و آله آورده است که می فرمایند: «اصولُ الکُفرِ ثَلاثَهٌ الحِرصُ وَ الاِستِکبارُ وَ الحَسَدُ»³ ریشه کفر به پروردگار سه چیز است: کبر یعنی اوامر و نواهی پروردگار به من برسد و من بگویم این که از من می خواهی انجام نمی دهم. من خودم برای خودم کسی هستم. حق نداری به من بگویی خمس و ذکات و ... بده و کارهای دیگر را نکنم.

دومین ریشه کفر حرص است. من از مال حلال زندگی ام تامین می شود و نیازی ندارم دستم را به مال حرام آلوده کنم. سومین ریشه کفر حسد است. من نعمت خدا را تحمل ندارم در شما ببینم. به جای اخلاق مشکل گشایی اخلاق مشکل افزا برای مردم به وجود آورد. اگر در این گونه مجالس شرکت نکنیم بیمارستانی نیست که این دردها را درمان کند.

یک عده ای نعمت دیگران را که می بینند می گویند خدایا نعمتی که به ما داده ای را شکر می گوییم و نعمتی که به دیگران داده ای را هم شکر می گوییم.

/1102101304

 

پی نوشت:

1.      المحجّة البیضاء، جلد 5، صفحه 325.

2.      سوره نساء، آیه 54

3.      کلینی، کافی، ج 2، ص 289، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1365ش.