وارث: کرامت، بزرگوارى و دورى از هر پستى و فرومایگى است. قرآن کریم گوهر اصلى انسان را به عنوان یک موجود شریف و کریم معرفى مىکند که اگر انسان کریم شود راه طبیعى خویش را پیموده و گوهر اصیل خود را بازیافته است و چون اطاعت و صعود، مناسب با گوهر اصلى انسان است، بنابراین، عصیان و سقوط بر انسان تحمیل است. اما کرامت چنین نیست؛ زیرا گوهر آدمى کریم است. خداى متعال مىفرماید: ما انسان را گرامى داشتیم. بر این اساس دستیابی به مقامات و کرامات یکی از دغدغه های بندگان راستین الهی می باشد، اما باید دانست راهکاری بسیار آسان برای این امر وجود دارد، چنانکه حضرت آیت الله بهجت بیان داشته اند: آیا می شود کار ما درست شود و به مقام کمال و معرفت برسیم بدون این که از دنیا و از زندگی اجتماعی و از صنعت و حرفه ی خود دست برداریم و به غارها و بیابان ها برویم و همیشه در آن جا با عزلت و کناره گیری از مردم و جامعه مشغول به عبادات معهوده و اوراد و ادعیه ماثوره باشیم؟ هر چند از آیه 27 سوره حدید: «و رهبانیتی را که آنان نوآوری نمودند، ما بر آن ها ننوشته و واجب ننموده بودیم، مگر برای نیل به خشنودی خدا»، اجمالا استفاده می شود خدا از رهبانیت راضی است. آیا راه این است که انسان مستغنی شود و خلوت کند و مشغول عبادت و تذکر باشد، و یا این که در راستای کلام معصومین (ع): در میان مردم باش و با آن ها مباش. آیا با وجود اشتغالات اجتماعی می توان عبادات، از قبیل قرائت قرآن و نماز ورا که حدی ندارد، انجام داد؟! البته بوده اند کسانی که در شبانه روز یک ختم قرآن می کردند. آیا چیزی هست که جایگزین اشتغالات سنگینی که اهل ریاضت انجام می دهند بشود، اشتغالاتی که با بودن در اجتماع جمع نمی شود، مگر این که انسان از اجتماع کناره بگیرد و از لوازم زندگی اجتماعی مانند ازدواج و رسیدگی به افراد واجب النفقه شانه خالی کند؟! گذشته از این که اساسا کار مشکلی است انسان بتواند اموالش را در زمان حیات بین اهل و عیالش تقسیم کند و از اجتماع کناره بگیرد، آیا اصلا این کار جایز است یا خیر؟! زیرا شاید موجب ترک واجبات شود. در هر حال، آیا راهی وجود دارد که انسان بتواند به سبب آن ترک دنیا نکند و با این حال از سخط و خشم خدا مامون و به رضای خدا مطمئن باشد و نتیجه کار راهبان تارک دنیا، را حایز گردد؟ یعنی نظیر کسانی باشد که رهبانیت ندارند و در اجتماع هستند و فقط مندوبات و مستحبات عادی را انجام می دهند، ولی نتیجه کارهای طولانی و دشوار آن ها را حایزاند؟ آیا چنین چیزی امکان دارد؟ آیا این گونه راه بدون تحمل کارهای سنگین اهل ریاضت وجود دارد؟ زیرا بعضی از علمای بسیار بزرگوار بوده اند که در اجتماع بوده اند و به درس های متعارف حوزه از قبیل بحث، مطالعه و... اشتغال داشته اند و با این حال اگر مقامات بیشتری از دیگران نداشته باشند، حداقل کم نداشته اند، یعنی اعلمیتشان از دیگران کالمسلم، و مقاماتشان بسیار بسیار عالی بوده است. خیال نشود که در درس ها شرکت نمی کردند و یا درس نمی گفتند، بلکه قطع داریم که بیش از دیگران مشغول بوده اند و از کراماتی که از آن ها صادر و بعد از حیاتشان آشکار شده، برای ما قطع حاصل می شود که دارای مقامات عالیه بوده اند. برای نمونه کراماتی از شیخ انصاری نقل شده که در زمان حیاتش به آن ها معروف نبوده اند. ذکر مرحوم شیخ - برای نمونه است و گرنه الی ماشاالله از علما بوده اند که دارای کمالات علمی و عملی بوده اند و با این وجود فقه و اصول نیز بر دیگران تقدم داشته اند، صاحب مستدرک حاجی نوری عده ای را نام برده و شاید شهید ثانی هم از آن ها باشد که دارای مقامات عالیه معنویه بوده و در عین حال در علمیات هم قوی بوده اند و اقامه ی جماعت می کرده اند و در میان جامعه بوده و با مردم هم سر و کار داشته اند.
پاسخ این که خیال می کنیم در این مطلب جای شک نیست که اگر انسان بدان موفق باشد برای او کافی است و تمام مطالب و نتایج ریاضات شاقه و دشوار را دارد و آن مطلب این است که انسان خود را در محضر خدا ببیند و خدا را در همه احوال مطلع از خود و در همه جا حاضر و بر همه کارها و احوال خود ناظر بداند. خدا می داند این حالت مراقبه و توجه، چه تاثیراتی در روح انسان و در تحصیل علم و معرفت دارد!
منابع:
1-علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 75: 98.
2-طوسی، امالی: 7.
3-آمدی، غررالحکم: 145.
4-اربلی، کشف الغمة، ج 1: 535.
5-رخشاد، در محضر آیت الله بهجت: 173.
/1102001307
