بازتاب عاشورا در کائنات و آسمان ها در زیارت ناحیه مقدسه

وارث: حجت الاسلام ناصر شهیدی، در گفتگویی، بااشاره به بخش پایانی زیارت ناحیه مقدسه گفت: در این بخش طرح نهضت و زمینه قیام امام حسین(ع) مطرح می شود و بیان می کند که این قیامی که در دنیا به وقوع می پیوندد نتیجه علل و عواملی است که در به وجود آمدن آن نقش زیادی دارد.

وی بااشاره به علل و عواملی که امام حسین(ع) برای قیام عاشورا بیان می کنند، خاطرنشان کرد: فساد، ظهور بدعت ها، انحطاط اخلاقی، خطر بازگشت به جاهلیت و بی ارادتی به امام زمان در فراز حَتّـى إِذَا الْجَوْرُ مَدَّ باعَهُ ، وَ أَسْفَرَ الظُّلْمُ قِناعَهُ، وَ دَعَا الْغَىُّ أَتْباعَهُ ، وَ أَنْتَ فی حَرَمِ جَدِّک َ قاطِنٌ ، وَ لِلظّـالِمینَ مُبایِنٌ ، جَلیسُ الْبَیْتِ وَ الْمِحْـرابِ ، مُعْتَزِلٌ عَنِ اللَّـذّاتِ وَ الشَّـهَواتِ ، تُنْکِـرُ الْمُنْکَـرَ بِقَلْبِـک وَلِسانِک، عَلى حَسَبِ طاقَتِـک وَ إِمْکانِـک، ثُمَّ اقْتَضاک َ الْعِلْمُ لِـلاِْنْکارِ، وَ لَزِمَک َ أَنْ تُـجـاهِدَ الْـفُجّـارَ ، تا آنکه جور و ستم دستِ تعدّى دراز نمود، وظلم وسرکشى نقاب از چهره برکشید،و ضـلالت و گمـراهى پیروان خویش را فرا خواند، با آنـکه تو در حَرَمِ جدّت متوطّن بودى، و از ستمکاران فاصله گرفته بودى، و مُلازمِ منزل ومحرابِ عبادت بوده، و از لذّتها وشهوات دنیوى کناره گیربودى، وبرحسب طاقت وتَوانَت مُنکَر را با قلب وزبانت انکارمى نمودى، پس ازآن علم و دانشت اقتضاى انکارِ آشکارنمود، و برتو لازم گشت با بدکاران رویاروى و جهادکنى، آمده است.

حجت الاسلام شهیدی بااشاره به توصیف صحنه کربلا در فراز بعد از زبان امام عصر(ع) اظهارداشت: در این فراز توصیف جریان قتلگاه امام بیان شده و نقطه اوجی این مسیر جانسوز است که هر انسانی با شنیدن آن اشکش جاری می شود.

رئیس بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود استان قم مرثیه و مصیبت بعد از واقعه عاشورا و کشته شدن امام را فراز دیگر زیارت ناحیه بیان کرد و گفت: در این بخش جریان اسارت اهل بیت بااین بیانات توصیف می شود وَ سُبِىَ أَهْلُک َ کَالْعَبیدِ ، وَ صُفِّدُوا فِى الْحَدیدِ ، فَوْقَ أَقْتابِ الْمَطِیّاتِ ، تَلْفَحُ وُجُوهَهُمْ حَرُّ الْهاجِراتِ، یُساقُونَ فِى الْبَراری وَالْفَلَواتِ ، أَیْدیهِمْ مَغلُولَةٌ إِلَى الاَْعْناقِ ، یُطافُ بِهِمْ فِى الاَْسْواقِ ، اهل وعیالت چون بردِگان به اسیرى رفتند، ودرغُل وزنجیرآهنین برفراز ِشتران دربند شدند،گرماى (آفتابِ) چهره هاشان مى سوزاند ، درصحراها وبیابانها کشیده می شدند،دستانشان به گَردَنها زنجیرشده، درمیان بازارها گردانده می شدند.

وی با اشاره به اینکه در این فراز بازتاب جریان عاشورا در اسلام به تصویر کشیده می شود، تصریح کرد: این فراز با این بیانات فَالْوَیْلُ لِلْعُصاةِ الْفُسّاقِ، لَقَدْ قَتَلُوا بِقَتْلِک َ الاِْسْلامَ ، وَ عَطَّلُوا الصَّلوةَ وَ الصِّیامَ ، وَ نَقَضُوا السُّنَنَ وَ الاَْحْکامَ، وَ هَدَمُوا قَواعِدَ الاْیمانِ، وَ حَرَّفُوا ایاتِ الْقُرْءانِ ، وَ هَمْلَجُوا فِى الْبَغْىِ وَالْعُدْوانِ ، لَقَدْ أَصْبَحَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ الِهِ مَوْتُوراً ، اى واى براین سرکشان گناهکار!، چه اینکه باکُشتنِ تواسلام را کُشتند، ونماز و روزه(خدا) را رهانمودند، وسُنّتها واحکام (دین) راازبین بردند، و پایه هاىِ ایمان را منهدم نمودند، و آیاتِ قرآن را تحریف کرده، در (وادىِ)جنایت وعداوت پیش تاختند، براستى رسولِ خدا «که درودخدابراو وآل اوباد» (با شهادتِ تو) تنها ماند! بازتاب این جریان را منعکس می کند.

حجت الاسلام شهیدی ادامه داد: در این قسمت بازتاب جریان عاشورا در کائنات و موجودات با این عبارات فَانْزَعَجَ الرَّسُولُ ، وَ بَکى قَلْبُهُ الْمَهُولُ، وَ عَزّاهُ بِک َ الْمَلآئِکَةُ وَ الاَْنْبِیآءُ، وَ فُجِعَتْ بِک َ اُمُّک َ الزَّهْرآءُ، وَ اخْتَلَفَتْ جُنُودُ الْمَلآئِکَةِ الْمُقَرَّبینَ، تُعَزّی أَباک َ أَمیرَالْـمُـؤْمِنینَ، َ واُقیمَتْ لَک َ الْمَـاتِمُ فی أَعْلا عِلِّیّینَ، َ ولَطَمَتْ عَلَیْک َ الْحُورُ الْعینُ، وَ بَکَتِ السَّمآءُ وَ سُکّانُها، وَ الْجِنانُ وَ خُزّانُها ، وَ الْهِضابُ وَ أَقْطارُها، وَ الْبِحارُ وَ حیتانُها، وَ الْجِنانُ وَ وِلْدانُها، وَ الْبَیْتُ وَ الْمَقامُ، وَ الْمَشْعَرُ الْحَرامُ، وَ الْحِـلُّ وَ الاِْحْرامُ، پس(از شنیدنِ این خبر) رسول خدا پریشان گردید، و قلبش مضطرب بگریست، وفرشتگان وانبیاء او را تعـزیت گفـتند، و مادرت زهـراء (از مصیبتِ تو) اندوهِناک شد،ودسته هاىِ ملائکه مقرّبین در آمدوشد بودند، پدرت امیرمؤمنان را تعزیت میگفتند،مجالسِ ماتم وسوگوارى براىِ تو در اعلاعلیّین برپا شد، و حورالعین به جهت تو به سر و صورت زدند، (در عزاىِ تو) آسمان و ساکنانش، بهشت ها و نگهبانانش، کوه ها و کوهپایه ها،دریا ها و ماهیانش، فردوس ها و جوانانش، کعبه و مقام ابراهیم، و مشعرالحرام ، و حلّ و حَرَم جملـگى گریستند، بیان می شود.

این پژوهشگر مهدوی با بیان اینکه امام عصر(ع) در این بخش دعا و نیایش به پیشگاه خداوند را توصیف می کند، افزود: در این فراز دعاهای بسیار زیبا و قشنگی بیان شده است و در پایان این دعاها امام زمان(ع) ضمن دعا به ما می آموزند که توسل به ائمه تنها راه رسیدن به خداست.

وی با اشاره به نماز زیارتی که در پایان این دعا بیان شده است، گفت: در پایان این دعا دو سوال مطرح می شود مبنی بر اینکه چرا زیارت ناحیه مقدسه در کتاب مفاتیح الجنان نیامده است؟ که باید گفت هر مولفی با دید خاصی به تدوین کتاب خود می پردازد به طور مثال سید رضی در تدوین نهج البلاغه بیشتر در ادبیات و بلاغت و فصاحت خطبه ها متمرکز بودند لذا برخی از فرمایشات حضرت امیر (ع) را نیاورده اند.

حجت الاسلام شهیدی ادامه داد: مولف مفاتیح الجنان همه در این کتاب همه ادعیه را نیاورده اند. البته شاید به خاطر طولانی بودن و یا اینکه زیارت عاشورا و دیگر ادعیه حسینی و مهدوی را آورده، دیگر نیازی ندیده که این زیارت نامه را بیاورد.

/ف104