ماه مبارک رمضان، فرصتی برای مراقبه نفس

تمام این مسائل حول یک محور و موضوعی به نام انسان دور می‌زند، اگر خداوند روزه را واجب و قرآن را نازل می‌کند همه اینها در ارتباط مستقیم با حقیقتی به نام انسان در عالم است اگر چیزی به نام انسان نبود، عالم، قرآن، فرشته و ملک و روزه و عبادت نبود. بنابراین مهمترین و بزرگترین موضوع همه این مباحث خود انسان است.

اولین چیزی که در نظام هستی متجلی شد، عشق بود. حدیث معروف کنز مخفی را می‌دانیم که حقیقت حق گنجینه‌ای ناپیدا بود که عشق اولین تعیّن آن است. اهل معرفت می‌گویند که خداوند فاعل به عشق است چرا که می‌خواهد عشق را متجلی کند. همه موجودات هم عاشق حق هستند البته اگر خداوند همه را عاشق خود آفرید تمام این عشق در یک موجودی به نام انسان جمع شد.

در بین انبیا(ع) مشهور است که حضرت ابراهیم(ع) مقام شدت عشق را دارد، وی کاری را انجام می‌دهد که تصور می‌کند درست است. ابراهیم (ع) تمام وجودش یک نوع خود را از دست دادن و حالت فناء فی الله است که این حالت را در سر بریدن حضرت اسماعیل متجلی می‌کند.

انسان عالی‌ترین گامی که برای شناخت خداوند باید بردارد، معرفت نسبت به خودش است. تا به حال چنین سوالی را از خود کرده‌ایم که من چه کسی هستم؟ یکی از بزرگترین مصادیق غفلت همین است از بدترین امراض روحی و نفسانی مسئله خود فراموشی است. آیا تا به حال با چشم دل به اطراف نگاه کرده‌ایم که این تشکیلات چیست و برای چه چیز آفریده شده است؟

تمام انبیاء(ع) برای همین شناخت‌ها آمده‌اند، تا بشر سر از عالم خاک برندارد نمی‌تواند مناجات خداوند و انبیاء(ع) کند. پشتوانه اخلاص هم معرفت است پس مهمترین موضوع در شناخت و معرفت، شناخت خود انسان است.

خداوند شب را آفرید تا بخشی از این شب خلوت‌گاه دل باشد، پرده‌ای بر اشیاء عالم کشید که در این شب و تاریکی به فکر فرو برویم. بنابراین خداوند محیط شب را نه برای خواب بلکه برای بیداری آفرید تا در این تاریکی و پرده شب حواسمان را چیزی پرت نکند و به خودمان فکر کنیم نه اینکه همزمان با این شب ما هم لحاف بر سر بکشیم و بخوابیم. انسان اگر خود را پیدا نکند هر چه پیدا کند به هیچ کجا نخواهد رسید.

مرحوم قاضی طباطبایی به یکی از شاگردانش که از نجف به ایران می‌خواست بیاید دستور می‌دهد که یک ساعت در شبانه‌روز مراقبه داشته باشد و یک ساعت حس حضور داشته باشد. اما بعد خبر رسید که وی ۲۴ ساعت شبانه‌روزش مراقبه بوده است، یعنی آنقدر دل را تمرین داده که در هیچ کجا از آن غافل نیست.

ماه مبارک رمضان و لیلة القدر بهترین فرصت برای این مراقبه است. نماز هم برای همین آفریده شده که حلقه اتصالی بین انسان و خداوند باشد تا در این قالب هزاران هزار مطلب باعث شناخت انسان و خداست، اینها را تنها کسانی می‌توانند دریافت کنند که خلوت دل دارند.

/1102001307