استاد فاطمی نیا: تقوا داروی بیماری باطنی است

وارث: جلسه سیری در نهج البلاغه با سخنرانی استاد فاطمی نیا در مسجد جامع ازگل برگزار شد.

در ادامه خبر متن سخنان استاد فاطمی نیا را می خوانید:

خداوند بر عالم و غیب احاطه دارد

امام علی علیه السلام در این خطبه اشاره دارند که خدا بر همه موجودات احاطه دارد و بعد از آن مباحث خطبه، سفارش به تقواست.

یَعْلَمُ عَجِیجَ الْوُحُوشِ فِی الْفَلَوَاتِ وَ مَعَاصِیَ الْعِبَادِ فِی الْخَلَوَاتِ وَ اخْتِلَافَ النِّینَانِ فِی الْبِحَارِ الْغَامِرَاتِ وَ تَلَاطُمَ الْمَاءِ بِالرِّیَاحِ الْعَاصِفَاتِ¹؛

خدا همه چیز را می داند و هرچیزی نزد پروردگار حاضر است. حمد مخصوص پروردگاری است که سرو صدای حیوانات وحشی در فلات ها را می داند.

"عجیج" را به معنای بلند کردن صدا، گفته اند. " الْوُحُوشِ " هم به تمام حیوانات در خشکی گفته می شود. و خداوند معصیت هایی که بندگان در خلوت مرتکب می شوند را می داند، منظور این است که هیچ چیز بر خدا مخفی نیست.

" النِّینَانِ " جمع ماهی است. "اختلاف" به معنای درگیری نیست و در بعضی جاها به معنی رفت و آمد از کنار یکدیگر است. منظور دعا این است که ماهی ها و نهنگ ها که از کنار یکدیگر در اعماق دریا رد می شوند، خداوند می داند که ماهی بزرگ و ماهی کوچک هرکدام چه هدفی دارد؟ چرا رفت و آمد می کنند؟ تمام این ها را خداوند به همراه علتش می داند.

صدا و سیما برنامه های خوبی درباره ی حیوان شناسی پخش می کند. یک بار دیدم زیر یکی از برنامه ها نوشته شده: "راز آفرینش". چند روز فکر می کردم که باید نام برنامه را "گزارش آفرینش" بگذارند، زیرا تمام رفتار حیوانات، اسرار است و از عقل ما خارج است و کسی رازش را نمی داند. در علوم جدید به مرور ثابت می شود که حیواناتی را که ما علت آفرینشش را نمی دانیم، اگر خلق نشده بودند، نظم عالم به هم می خورد.

خدا تنها غیب و... را نمی داند، بلکه همه چیز را می داند. در همین ظاهر که می بینیم یک ملک و یک ملکوتی دارد، غیب و شهادت دارد. امواج ظاهر که دیگر در خلوت نیست، همین امواج، همین کوه ها، یک غیبی دارد که خداوند همه ی این ها را می داند، هم ظاهر و هم باطنش را.

تقوا، ملاک برتری آدمیان نزد پروردگار

وَ أشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً نَجِيبُ اللَّهِ، وَ سَفِيرُ وَحْيِهِ، وَ رَسُولُ رَحْمَتِهِ. أمَّا بَعْدُ، فَاُوصِيكُمْ بِتَقْوى اللَّهِ؛

امیرالمومنین علیه السلام می فرمایند: شهادت می دهم که رسول خدا صلی الله علیه و آله، از بین تمام خلق شده ها، اختیار شده و برگزیده ی خداوند است و پیامبر رحمت خداوند است.

در صحیفه سجادیه خواندیم که حضرت سید الصالحین علیه السلام، چگونه امام علی علیه السلام را وصف میکند. اول درس صحیفه بود که در آن جا پیامبر صلی الله علیه و آله را به عنوان مفتاح البرکت، کلید برکت وصف می کند.

امیرالمومنین علیه السلام سفارش می کند به تقوای خدا، ترجمه ی فارسی تقوا، همان پروا کردن است. یعنی خدا را ملاحظه کنید، حواستان به خدا باشد.

نژاد پرستی بین عرب و عجم، توطئه ی زیرپوستی غربی ها

امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: من شما را به تقوای خدایی سفارش می کنم که آفرینش و خلق شما را ابتدا انجام داده است و شما را ابتدائاً آفریده است. امیرالمومنین علیه السلام در خطبه هایشان به تقوا خیلی سفارش کرده اند. امروزه تحصیل کرده و باسواد و استاد خیلی داریم که یا مسلمان هستند یا کنجکاوی درباره ی قرآن کرده اند. این برای ما افتخاری است که 1400 سال پیش خداوند نگفته عرب، عجم، فارس و ترک!  همه این ها را خودمان گفته ایم و بس! خداوند می فرماید:" إِنَّ أَكرَمَكُم عِندَ اللَّهِ أَتقاكُم^2"؛

توطئه های زیر پوستی برای شما جوانان خیلی چیده شده است و باید حواستان باشد، می گویند: عرب چیست؟! عجم چیست؟! امام حسین علیه السلام عرب بوده است، شمر هم عرب بوده است. فردوسی ایرانی بوده  است، بابک خرم دین هم ایرانی بوده است که این فرد هزاران نفر را قتل عام کرده است! این حرف ها چیست؟ خدا شاهد است که این ها توطئه ی استعمار است. مگر آن هایی که زبانشان غیرعربی است، از این کارها نمی کنند؟ این هایی که زبانشان عربی است و خیلی کار بد انجام می دهند را غیر عرب ها کوک می کنند و به ممالک دیگر می فرستند. اگر دیدید که شخصی آمریکایی یا انگلیسی و یا هر جای دیگر است، کمالات دارد و آدم محترمی است، شما هم احترامش کنید.

پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید: تمام انسان ها و مردم مثل دندانه های شانه (دندانه های شانه یک اندازه و مساوی است) هستند و اصلا فخری بر عجم یا عرب و سیاه و سفید نیست. نباید به هم فخر بفروشند.

کسی که تقوا دارد، نزد خدا گرامی تر است. از ما تقوا خواسته اند. خلاصه این که حواسمان باشد، ما اهل قرآن هستیم و نباید قرآن را غریب گذاریم. جوانان هر کسی تقوا داشت، احترامش کنید و هر کس نداشت، رهایش کنید.

حقایق همه ی کتب آسمانی در سوره ی حمد است

تمام خیر نزد خداوند است، چرا او را نشناسیم؟ الَّذِي ابْتَدَأ خَلْقَكُمْ، وَ إِلَيْهِ يَكُونُ مَعادُكُمْ؛

خدایی که بازگشتتان به سوی اوست. چرا سوره ی حمد این قدر زیبا است؟ حقایق همه ی کتب آسمانی در سوره ی حمد است. بین شیعیان اعتقاد بر این است که "بسم الله الرحمن الرحیم" جزء سوره است، بحث علمی است و شیعه و سنی ندارد. برای مثال وقتی سوره ی حمد را می خوانیم، چون بسم الله هم جزو سوره است و در خود متن سوره هم تکرار شده است و به منزله ی بیان علت است، مثل این که کسی می پرسد: چرا خداوند "رب العالمین" شده است؟ چرا این همه بندگان را پرورش داده است و ناز آنها را کشیده است؟ چون "رحمان و رحیم" است و این "رحمان و رحیم" دوم به معنای بیان علت است. خداوند رحمت را بر خود واجب کرده است.

از آن طرف خداوند می فرماید، ببینید من میرغضب نیستم و به شما اختیارات داده ام، از این طرف هم نمی توانید همه کاره باشید و سرپرست می خواهید. این "ایاک نعبد" خیلی جمله ی خاضعانه ای است اما یک "أنا رجل" در آن مستتر است، شخص می گوید ببین "من" رفتم وضو گرفتم، اختیار دارم، "من" دارم حمد می خوانم. بله این درست است اما نصف به نصف است و "ایاک نستعین" یعنی خدایا، دستمان را باید بگیری.

وَ بِهِ نَجاحُ طَلِبَتِكُمْ، وَ إِلَيْهِ مُنْتَهَى رَغْبَتِكُمْ وَ نَحْوَهُ قَصْدُ سَبِيلِكُمْ، وَ إِلَيْهِ مَرامِي مَفْزَعِكُمْ فَإِنَّ تَقْوَى اللَّهِ دَواءُ داءِ قُلُوبِكُمْ؛

به واسطه ی خداوند، خواسته هایتان برآورده می شود و هر چه می خواهید از او بخواهید. و منتهای رغبت و آخرین امیدمان نیز خدا است. و راه های نجات هم که می خواهید پیدا کنید باید به سوی خدا بروید. پناهگاهتان هم خداست و در گرفتاری ها هم باید به خدا پناه ببرید.

به آیت الله بهاء الدینی گفتند: بچه ات مریض شده و مشرف به موت است، آقا خیلی خونسردانه آمدند و کنار بچه نشستند. همه در حال شیون و گریه بودند اما ایشان آرام بود، وقتی یاد خدا بیاید، انسان آرام می شود. آقا یک جمله ای گفت که هیچ کجا نمی توانید این جمله را پیدا کنید، فرمود: "ما چقدر عاجزیم!" بعد از آن بچه بلند شد و نشست. او درست این جمله را گفت و با تمام جانش بیان نمود. وقتی خودت را این قدر عاجز بدانی، خدا خودش کار را درست می کند.

حضرت امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: پناهتان در هر حال خدا است و پناه به این خدا را سفارش می کنم. این تقوا چیست که حضرت این قدر به آن سفارش می کنند؟

حضرت امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: تقوا، دوای دردهای درونی شما است. خدا شاهد است که اگر تقوا نداشته باشیم، خطرناک است! تقوا، دردهای درونی شما را مداوا می کند. وقتی تقوا داشته باشید، دیگر حسد و ریا نخواهید داشت.

تقوا وسیله ی بینایی و از بین بردن کوری باطنی است

وَ بَصَرُ عَمَى أفْئِدَتِكُمْ، وَ شِفاءُ مَرَضِ أجْسادِكُمْ؛

تقوا، وسیله ی بینایی و وسیله ی از بین بردن کوری باطنی شما است. اگر کسی کورباطن باشد و تقوا پیشه کند، باطنش هم بینا می شود. تقوا، شفای مرض جسم های شما است. امام اینجا از جسم و جسد هم یاد می کنند.

بعضی گناهان هست که به جسم انسان هم صدمه می زند. امام خواسته است که یک چیز جامعی فرموده باشد. یعنی مسئله ی معنوی و باطنی اصلاح می شود، وقتی تقوا داشته باشی، اما ای بسا اگر تقوا نباشد، انسان مرتکب گناهانی می شود که علاوه بر باطنش، جسمش هم صدمه می بیند! وقتی تقوا نباشد، آدم حسود و غضبناک و.. می شود و ای بسا اگر تقوا نباشد، انسان مرتکب گناهانی می شود که به جسمش هم ضربه می زند. بنابراین اگر تقوا داشته باشید از آن بخش در امان هستید.

تقوا؛ داروی امراض باطنی

البته این ها بخشی از آثار تقوا است. ممکن است فردا کسی بیاید بگوید، من کسی را می شناسم که خیلی آدم خوبی است اما چند مرض باهم دارد. این جا می خواهد به این اشاره کند که اگر تقوا نداشته باشید، ممکن است آثار بد جسمی هم داشته باشید و منظور حضرت این نیست که آدم با تقوا مریض نمی شود! اثبات شیء، نفی ما اداء نمی کند و فقط اشاره به بعضی چیزها است.

ما دنیا و آخرت را باهم مخلوط می کنیم. این اتفاق، خطرناک است. مثلا کسی می گفت: یک بنای اروپایی آورده بودند و اتفاقی برای ساختمان آورده اند و دیگران می گفتند که اگر بنای ایرانی می آوردی، این گونه نمی شد، نه این گونه نیست و به هم ارتباطی ندارد و او هم بنده ی خدا بوده است و کارش قابل تر و بهتر بوده است. یا مثلا می گویند: خدا تو را دوست داشته است که زن خوبی به تو داده است، شما از کجا می دانید؟ معلوم نیست این طور باشد؟ شما نمی توانید این را کشف کنید.

یا می گویند: بدبخت معلوم نیست چه کار کرده بود که در جان کندنش سه روز طول کشید! شما آژانس خبری خدا در زمین هستید؟! شما از کجا می دانید؟! سخت جان دادن اصلا کلیّت ندارد و مواردی بوده است که آدم های خوب هم سخت جان داده اند، لغزش های کمی داشتند اما برای این که بخشیده شوند، سخت جان داده اند تا پاک از دنیا بروند. یا کسی آدم بدی بوده است و چند کار خوب انجام داده، برای این که طلب کار نشود، جانش را آسان می گیرند. یا مثلا می گویند طرف خیلی راحت، مثل دسته ی گل از دنیا رفت. این حرف ها عوامانه است.

وَ صَلاحُ فَسادِ صُدُورِكُمْ؛ اگر صدورو قلب شما فاسد باشد تقوا آن را اصلاح و سالم می کند.

پی نوشت:

1- خطبه 179 نهج البلاغه

2- سوره حجرات آیه 13.