نگه داری از چهار صد نسخه نفیس خطی و چاپ سنگی از امام رضا(ع)

وارث: رئیس اداره مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان‌ قدس‌ رضوی اعلام کرد: مجموعه ارزشمندی افزون بر 400 نسخه خطی و چاپ سنگی نفیس مربوط به حضرت رضا علیه‌السلام شامل تألیفات، احادیث و روایات و شرح و حاشیه آن در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود و تنها 70 نسخه از این میان، مربوط به اثر ارزشمند «عیون اخبارالرضا» است.
حجه‌الاسلام محمد حسن نوری‌نیا ابتدا به نسخه‌ای اشاره کرد که از اهمیت شایان توجهی برخوردار است و اظهار داشت: این نسخه، شرح احوال حضرت رضا علیه‌السلام به قلم مرحوم عصار است که خود مؤلف آن را کتابت نموده است.
وی به شروحی که بر احوال الرضا نگاشته شده اشاره کرد و گفت: از جمله شروح آن، «حجج الرضویه» تألیف «شیخ اسماعیل شریف شاهرودی تهرانی» است که نسخه آستان قدس به خط نسخ است، و شرح دیگر، «تحفه الرضا» در شرح احوال حضرت رضا علیه‌السلام و آداب زیارت آن حضرت نگاشته شده است.
نوری‌نیا با اشاره به یکی دیگر از نسخه‌های ارزشمند این گنجینه که به دست مقام معظم رهبری به کتابخانه آستان قدس رضوی اهدا شده است، تصریح کرد: نسخه ممتازی از «فوائدالرضویه» موجود است که شرح حدیث رأس الجالوت تألیف «قاضی سعید قمی» بوده و به خط خود مؤلف کتابت شده است؛ این اثر گرانسنگ ضمیمه مجموعه اربعینیات قاضی سعید است.
وی کتاب شریف صحیفه الرضا علیه‌السلام را از کتب و اصول معتبر نزد امامیه دانست که به طرق متعدد از محدثان شیعه و سنی روایت شده است. نوری‌نیا ادامه داد: در منابع از این اثر با عناوین مختلفی یاد شده است؛ از جمله در مجمع‌البیان با نام «مسند الرضا علیه‌السلام» و در کشف الغمه با نام «رضویات» آمده که در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، بیش از ده نسخه از این اثر نگهداری می‌شود که یکی از نسخه‌های نفیس، در سال 881 هجری قمری به خط «اسماعیل بن عبد المؤمن قاینی» کتابت شده است.
نوری‌نیا اظهار داشت: کتاب «شرایع الأحکام» احادیث روایت‌شده از حضرت رضا علیه‌السلام است که «ابوالفضل بن سهل ذوالریاستین» از حضرت تقاضا نمود کتابی در اصول و فروع مرقوم فرمایند که به خواهش وی این کتاب ترقیم یافت و نسخه آستان قدس به خط نسخ عالی سه ستونه چلیپایی کتابت شده است.
رئیس اداره مخطوطات آستان قدس رضوی از رساله ذهبیه که روایتی از دانش پزشکی حضرت است نام برد و توضیح داد: نسخه‌های بسیاری از این اثر ارزشمند و ترجمه آن، زینت‌افزای این کتابخانه کهن است.
وی با اظهار اینکه آثار ارزنده خوشنویسی از زیارتنامه‌های خاصه حضرت رضا علیه السلام در این گنجینه نگهداری می‌شود، بیان کرد: از جمله آن، نسخه بسیار ممتازی از دو زیارت جوادیه و هفت حدیث است.
نوری‌نیا از چند اثر دیگر یاد کرد و خاطرنشان ساخت: اثر دیگر راجع به حضرت رضا علیه‌السلام، «مثیر الاشجان فی ذکر احوال غریب خراسان» است؛ «اللمعات الرضویه» شرحی است از «محمدمهدی موسوی تنکابنی» بر خطبه توحیدیه حضرت رضا علیه‌السلام که از سوی مقام معظم رهبری وقف کتابخانه شده؛ نسخه بسیار نفیسی از «لوامع الانوار فی شرح عیون الاخبار» که شرح سیدنعمت‌الله جزایری از محدثان عالیقدر شیعه بر عیون اخبار الرضا علیه‌السلام است که به خط نسخ محمدصالح بن عبدالرشید بوده و به دست خود سید در شوشتر تصحیح شده است.
وی در پایان با بیان اینکه آثار هنری بی‌بدیلی به دست عاشقان و ارادتمندان این امام رئوف خلق شده و در حال حاضر در این گنجینه نگهداری می‌شود، یادآور شد: از دیگر آثار مرتبط با حضرت رضا علیه السلام در گنجینه مخطوطات آستان قدس، دو تابلوی حدیث شریف سلسله الذهب است که یکی تصویرسازی و دیگری کتابت با طلاست که هر دو اثر به دست هنرمندان معاصر خلق شده است.

منبع: روابط عمومی آستان قدس رضوی

/1102101305