راه‌حل برون‌رفت از روزمرگی در زندگی

استاد برجسته حوزه با اشاره به اینکه قرآن کریم در آیه ۷۴ سوره مدثر صراحتاً فرمان داده است«وَ الرُّجْزَ فَاهْجُرْ یعنی از پلیدی و موجبات عذاب دوری گزینید» اظهار کرد: در تبیین اهمیت و جایگاه هجرت اخلاقی اهل‌بیت(ع) صراحتاً به این امر مؤمنان را دعوت کرده‌اند؛ بر این اساس امیر مؤمنان علی علیه السلام می‏فرمایند«وَیَقُولُ الرَّجُلُ هاجَرْتُ وَلَمْ یُهاجِرْ اِنَّمَا الْمُهاجِرُونَ الَّذینَ یَهْجُرُونَ السَّیِّئاتِ وَلَمْ یَأْتُوا بِها؛ کسی می‏گوید مهاجرت کردم درحالی‌که مهاجرت واقعی نکرده است، مهاجران واقعی آن‌ها هستند که از گناهان هجرت کنند و مرتکب آن نشوند.»

سخنران آستان مقدس حضرت معصومه(س) به انتقاد از روزمرگی اخلاقی بین برخی از جوامع اسلامی پرداخت و گفت: عادات انسانی مقدمه‌ای برای روزمرگی مؤمن است چراکه عادت برای مؤمن در مواضعی تعیین‌کننده می‌شود بر این اساس حضرت علی علیه السلام می‌فرماید«لِلعادَهِ عَلى کُلِّ إنسانٍ سُلطانٌ؛ یعنی عادت، بر هر انسانى سلطه دارد.»

حجت‌الاسلام والمسلمین عرفان با اشاره به اینکه عادات مقدمه گناهان کبیره است، اظهار کرد: امام حسن مجتبی در تشریح جایگاه عادات انسانی در تشویق مؤمن به گناه فرموده‌اند«العاداتُ قاهِراتٌ، فَمَنِ اعتادَ شَیئا فی سِرِّهِ و خَلَواتِهِ، فَضَحَهُ فی عَلانِیَتِهِ و عِندَ المَلَأِ، یعنی عادت‌ها مقهور کننده‌اند. پس هر کس در نهان و خلوت‌های خود به چیزى عادت کند، آن چیز او را در آشکار و میان جمع رسوا سازد.»

این سخنران هجرت تنبیهی را دومین هجرت معارف اسلامی توصیف کرد و گفت: قرآن کریم هجرت تنبیهی را در چند سوره مختلف مورد ارزیابی قرار داده است چنانچه که در آیه ۳۴ سوره نساء خداوند متعال تنبیه زنان را نوعی هجرت تشریح فرموده است.

وی ادامه داد: خداوند متعال در فرازی از این آیه می‌فرماید«بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ فَالصَّالِحاتُ قانِتاتٌ حافِظاتٌ لِلْغَیْبِ بِما حَفِظَ اللَّهُ وَ اللاَّتی‏ تَخافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَ اهْجُرُوهُنَّ یعنی زنانی که از نافرمانی آن‌ها نسبت به مسائل معاشرت می‌ترسید نخست آن‌ها را موعظه کنید و بعد در خوابگاه از آن‌ها دوری نمایید»

سخنران آستان مقدس حضرت معصومه سلام الله علیها با اشاره به اینکه میزان دوری از زنان با این شرایط از سوی امام صادق علیه السلام تبیین شده است، اظهار کرد: امام صادق علیه السلام می‌فرماید در چنین شرایطی با زن قهر بکن اما به مدت طولانی تبدیل نشود؛ بر این اساس این قهر و دوری از سوی امامان معصوم به‌عنوان هجرت تنبیهی تشریح شده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین عرفان هجرت جغرافیایی را سومین نوع هجرت از منظر اسلام دانست و گفت: قرآن کریم در داستان حضرت یوسف، موسی و حضرت ابراهیم علیهم السلام از هجرت‌های جغرافیایی یادکرده است؛ چنانچه که هجرت در مسیر احیاء امر الهی در تاریخ اسلام به‌عنوان قیام شناخته‌شده است.