امامت و جانشینی حضرت امیرالمومنین (ع) در احادیث حضرت رسول اکرم (ص)

منْ مُسْنَدِ أَحْمَدَ لَمَّا نَزَلَ وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ‏ (شعرا، 214)  جَمَعَ النَّبِيُّ (صلی الله علیه و آله) مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ ثَلَاثِينَ فَأَكَلُوا وَ شَرِبُوا ثَلَاثاً ثُمَّ قَالَ لَهُمْ مَنْ يَضْمَنُ عَنِّي دَيْنِي وَ مَوَاعِيدِي وَ يَكُونُ خَلِيفَتِي وَ يَكُونُ مَعِي فِي الْجَنَّةِ فَقَالَ عَلِيٌّ أَنَا فَقَالَ أَنْتَ.

در مسند احمد آمده است است كه پس از نزول آيه «خويشاوندان نزديك خود را اندرز بده.» پيامبر سى تن از اهل و خاندان خويش را سه نوبت فرا خواند و آنها سه بار به ميهمانى خوردند و نوشيدند. پيامبر هر بار به آنها فرمود: «چه كسى دين و وعده‏هاى مرا مى‏پذيرد تا جانشين من و همنشين من در بهشت باشد. على گفت: من، و پيامبر فرمود: تو (اينگونه‏اى).»

- مسند احمد، جلد اول، صفحه 111 و 195

- تاریخ طبری، جلد پنجم، صفحه 43

- شواهد التنزیل، جلد اول، صفحه 420

- کنزالعمال، جلد ششم، صفحه 392

- ینابیع الموده، صفحه 105

2.حديث وصيت

منَ الْمُسْنَدِ عَنْ سَلْمَانَ قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ مَنْ وَصِيُّكَ‏ قَالَ يَا سَلْمَانُ مَنْ كَانَ وَصِيَّ أَخِي مُوسَى قَالَ يُوشَعُ بْنُ نُونٍ قَالَ فَإِنَّ وَصِيِّي وَ وَارِثِي يَقْضِي دَيْنِي وَ يُنْجِزُ مَوْعِدِي عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِب‏.

در مسند از سلمان روايت شده است كه از پيامبر(صلی الله علیه و آله) پرسيد: «اى رسول خدا جانشين و وصى تو كيست؟ پيامبر فرمود: اى سلمان جانشين برادرم موسى كه بود؟ سلمان پاسخ داد: يوشع بن نون. پيامبر فرمود: پس همانا جانشين و وارث من كه دِين مرا به جای مى‏آورد و وعده مرا تحقق مى‏بخشد على بن ابيطالب است.»

- مجمع الزواید، هیثمی، جلد نهم، صفحه 113

- کنز العمال، جلد ششم، صفحه 156

- التهذیب، جلد سوم، صفحه 106

- کفایت الطالب، صفحه 293

- شواهد التنزیل، جلد اول، صفحه 77

- الریاض النضره، صفحه 178

- ذخایرالعقبی، صفحه 71

منْ كِتَابِ الْمَنَاقِبِ لِأَبِي بَكْرٍ أَحْمَدَ بْنِ مَرْدَوَيْهِ وَ هُوَ حُجَّةٌ عِنْدَ الْمَذَاهِبِ الْأَرْبَعَةِ رَوَاهُ بِإِسْنَادِهِ إِلَى أَبِي ذَرٍّ قَالَ دَخَلْنَا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ (ص) فَقُلْنَا مَنْ أَحَبُّ أَصْحَابِكَ إِلَيْكَ وَ إِنْ كَانَ أَمْرٌ كُنَّا مَعَهُ وَ إِنْ كَانَتْ نَائِبَةٌ كُنَّا مِنْ دُونِهِ قَالَ هَذَا عَلِيٌّ أَقْدَمُكُمْ سِلْماً وَ إِسْلَاما

 در كتاب مناقب ابوبكر احمد بن مردويه كه حجت چهار مذهب سنى است، با اسناد ابوبكر از ابوذر روايت شده است كه بر پيامبر وارد شديم و پرسيديم: كداميك از ياران نزد شما  گرامى‏تر هستند؟ فرمود: على كه به سلامت درون و اسلام از شما پيشتازتر است.

 المناقب مرتضوی ترمذی، صفحه 95

 4. حدیث نوری

 ما رَوَاهُ أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ فِي مُسْنَدِهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): « كُنْتُ أَنَا وَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ نُوراً بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَ آدَمَ بِأَرْبَعَةَ عَشَرَ أَلْفَ عَامٍ فَلَمَّا خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ قَسَمَ ذَلِكَ النُّورَ جُزْءَيْنِ فَجُزْءٌ أَنَا وَ جُزْءٌ عَلِيٌّ.

وَ فِي حَدِيثٍ آخَرَ رَوَاهُ ابْنُ الْمَغَازِلِيِّ الشَّافِعِيُّ:  فَلَمَّا خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ رَكَّبَ ذَلِكَ النُّورَ فِي صُلْبِهِ فَلَمْ يَزَلْ فِي شَيْ‏ءٍ وَاحِدٍ حَتَّى افْتَرَقَا فِي صُلْبِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَفِيَّ النُّبُوَّةُ وَ فِي عَلِيٍّ الْخِلَافَةُ:

 وَ فِي خَبَرٍ آخَرَ رَوَاهُ ابْنُ الْمَغَازِلِيِّ عَنْ جَابِرٍ فِي آخِرِهِ حَتَّى قَسَمَهُ جُزْءَيْنِ فَجَعَلَ جُزْءاً فِي صُلْبِ عَبْدِ اللَّهِ وَ جُزْءاً فِي صُلْبِ أَبِي طَالِبٍ فَأَخْرَجَنِي نَبِيّاً وَ أَخْرَجَ عَلِيّاً وَلِيّا.

احمد بن حنبل در مسند خود روايت كرده است كه پيامبر فرمود:«من و على بن ابيطالب‏ چهارده هزار سال پيش از آفرينش آدم، نورى در محضر خدا بوديم. هنگامى كه خدا آدم را آفريد، آن نور را به دو بخش كرد، جزئى از آن منم و پاره‏اى على.»

 نهج البلاغه شرح ابن ابی الحدید، جلد دوم، صفحه 430

- مناقب ابن مغازلی، صفحه 78

- ینابع الموده، صفحه 10 و 83

در حديث ديگرى كه ابن مغازلى شافعى نقل كرده آمده است. هنگامى كه خدا آدم را خلق كرد، آن نور در صلب او قرار گرفت. پيوسته آن نور، يكپارچه بود تا در صلب عبد المطلب دوگانه شد. در پيامبر به پيامبرى و در على به خلافت تبديل گشت.»

- کفایت الطالب، صفحه 315

- مناقب ابن مغازلی، صفحه 88

در روايت ديگرى كه ابن مغازلى از جابر نقل كرده در پايان حديث اين جمله افزوده شده است: «تا آنكه خدا نور را دو بخش كرد، پاره‏اى را در صلب عبد اللّه و جزئى را در صلب ابيطالب قرار داد و مرا پيامبر و على را ولى گردانيد.»

- ینابع الموده، صفحه 10 و 256

- مناقب ابن مغازلی، صفحه 89