حجت الاسلام علی پناه:در مسیر مواجه با مصیبت از مدار بندگی خارج نشویم

صعود کردن مرحله به مرحله و پله به پله است اما سقوط آنی و لحظه ایست. یکی از شاگردان مرحوم آیت الله طباطبایی می گوید: من در لحظات آخر عمر علامه در بستر کنار ایشان بودم  که دیدم حال ایشان خراب شد و به  ایشان گفتم: می دانم حالتان خوب نیست و وقت مناسبی برای صحبت با شما نیست اما دلم می خواهد در همین حال که هستید مرا موعظه بفرمایید.

ایشان می گوید: علامه با همان حالی که داشتند و با زحمت سه بار فرمودند: مراقبه، مراقبه، مراقبه

اگر من و شما هر لحظه از نفسمان مراقبت نکنیم و به خدا پناه نبریم په بسا به رغم اینکه مورد عنایت خداوند هستیم اشتباهی بکنیم که همان اشتباه کوچک منجر به عاقبت به شری ما شود.

لذا به این دعا مداومت داشته باشیم: اللَّهُمَّ لَا تَكِلْنِي إِلَى نَفْسِي طَرْفَةَ عَيْنٍ أَبَداً ¹

خدایا حتی نپسند به قدر یک پلک زدن امور من به خودم واگذار شود.

 لذا مومن برای پایان کار خود دلشوره و دغدغه دارد و نگران ختم کار خود است. عرض کردیم در شب های گذشته شرط اول قدم در مسیر رسیدن به حسن عاقبت، شناسایی عواملی است که می تواند نقش مؤثر در عاقبت به خیری ما داشته باشد.

در قرآن کریم به اهَمّ این عوامل اشاره شده است. یکی از عواملی که موجب عاقبت به خیری خیلی از افراد شده است و بی توجهی به آن موجب عاقبت به شری بعضی دیگر شده است، صبر بر مصائب و تلخی های روزگار است. خیلی وقت ها انسان در مواجه با مصیبت ها متوجه نمی شود که در تیررس شیطان قرار گرفته است، چون شیطان همیشه دنبال راه نفوذی می گردد در درون ما تا بتواند ما را زمین بزند.

داستان حکیم هیدَجی

در خیابان خیام امام زاده ای هست بنام امام زاده سید ناصر الدین، ایشان با چهار واسطه به خدمت مولایمان امام باقر علیه السلام می رسد. کنار قبر این امام زاده مقبره ی عالم ربانی تهران است، با نام مرحوم حکیم هیدجی، یک وصیت نامه از ایشان به یادگار مانده است که به بزرگی و عظمت روح ایشان إشراف دارد. همین وصیت نامه دلالت دارد بر طهارت و اوج معنوی روح ایشان.

حکیم هیدجی می گوید: صحنه ای در عالم خواب دیدم که مرا تکان داد، دیدم کنار دره ای ایستادم و شیطان هم منتظر است تا من یک لحظه غفلت کنم و مرا به درّه هل دهد، دستی به مَحاسن سفیدم کشیدم و گفتم شیطان لااقل از این ریش سفید من خجالت بکش، شیطان خنده ای کرد و گفت: حکیم تو خیال کردی حالا که پیر شدی و ریش سفید کردی من دیگر با تو کاری ندارم؟ تا زمانی که زنده ای و نفس می کشی منِ شیطان اینجا ایستاده ام و انتظار می کشم تا تو یک لحظه مراقبه را شُل کنی و یک لحظه کشیک نفس را تعطیل کنی و من هم از این غفلت لحظه ای تو سوءاستفاده کنم و تو را هل دهم ته دره.

شیطان دنبال این موقعیت هاست تا کار خود را بکند کافیست یک چراغ سبز به او نشان دهیم، در همان یک لحظه غفلت گاهی ما را جوری به زمین می زند که دیگر نمی توانیم قدعلم کنیم.

صبر بر مصائب راه شیطان را مسدود می کند

یکی از مواقعی که شیطان احساس می کند در ما راه نفوذ پیدا کرده است زمانیست که ما با مصیبت و تلخی ناگواری روبه رو می شویم. حال چگونه به ما ضربه می زند؟ به سمت ما می آید و در گوش ما می گوید: ول کن، توسل چیست؟ توکل چیست؟  زیارت رفتن و هیئت رفتن و گریه کردن چیست؟ شیطان می گوید: اگر قرار بود به واسطه ی نذر و توسل و هیئت و ... گره از کارت باز شود تا کنون باز شده بود.

خیلی ها بودند در مسیر مواجه با مصیبت از مدار بندگی خدا خارج شدند. صبر بر مصائب موجب می شود تا انسان در مسیر طاعت تثبیت شود. صبر بر مصائب باعث می شود تا راه نفوذ شیطان مسدود شود. صبر قیمت دارد و هر وجودی که به این گوهر وصل شده است قیمت و ارزش مضاعف پیدا کرده است.

چه کنیم تا آراسته به زیور صبر شویم؟

در مسیر رسیدن به صبر شرط اول قدم آن است که نگاهمان را به این دنیا تغییر دهیم و اصلاح کنیم. ما باید از پنجره ای به دنیا نگاه بکنیم که قرآن و روایات را باز کرده است نه آن جوری که دلمان می خواهد .

اکثر ما نگاه درستی به این دنیا نداریم و فکر می کنیم دنیا تفرجگاه ماست لذا توقع مصیبت را نداریم و وقتی با آن رو به رو می شویم جوش می آوریم و از کوره در می رویم.

امام علی علیه السلام می فرمایند: الدّنیا دارٌ بالبلاء محفوفةٌ

 دنیا سرایی است که به بلا پیچیده شده است؛ در اینجا بلا همان رنج است و محنت. یعنی دنیا اصلاً ساختمانش این چنین است که پیچیده‌ی در میان بلاهاست.

قرآن می فرماید:  وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ ..²

وقتی قرآن می خواهد این قانون الهی را بیان کند با دو تأکید شروع می کند لام و نون تأکید. یعنی این قانون الهی را چهار میخه کرده است و کسی از این قانون مستثنی نیست، قانون این است که فرمود: همه ی شما حتمأ و حتمأ باید امتحان پس دهید. حتمأ از همه ی شما آزمون صبر می گیریم، شاید ماده های امتحان فرق کند اما همگی سر جلسه ی امتحان می نشینند و امتحان را پس می دهند. این قانون را خداوند بر نظام خلقت حاکم کرده است. به واسطه ی همین سختی ها و بلاهای دنیا ما را امتحان می کنند.

از بعضی افراد امتحان مال را می گیرند: وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ

از بعضی افراد امتحان جان می گیرند: والأنفس والثمرات

دلایل امتحان خداوند

1-      خداوند می خواهد تا روز قیامت حجت بر همه تمام شود

2-      خداوند می خواهد در این موارد امتحانی شاگرد ممتاز ها که همان عباد صالح هستند، شناسایی شوند

در زمان فراخی و وفور نعمت همه بلدند ژست بندگی بگیرند اما بنده ی واقعی کسی است که در اوج بلا می گوید: یا الله

 

 

پی نوشت:

1-      جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب بیست و یکم اعمال و دعاهای وارد شده در روایات در شب و روز هفدهم ماه. فصل اول دعاهای مخصوص روز هفدهم ماه

2-     سوره بقره آیه 155