شهادت سید الساجدین علیه السلام
در مورد شهادت امام سجاد علیه السلام دو روایت است: یکی دوازدهم محرم و یکی هم بیست و پنجم محرم
بنی امیه در ظلم به اهل بیت به جایی رسیدند که حتی وقتی در تاریخ نگاه می کنیم صدای مُتعصبین از علما بلند شده است. یکی از این علما جمع بندی کردند و می گویند: کاری با امام حسین علیه السلام کردند که از یاد آن پوست بدن جمع می شود. بسیاری از این ظلم هایی که به اهل بیت امام حسین علیه السلام شد را نمی شود ذکر کرد نه اینکه نخواهیم بگوییم بلکه از بس اهل بیت بزرگ و با عظمت بودند باید پرده ای از آن مطالب را بیان کرد و قسمتی هم گفته نشود تا هتک حرمت صورت نگیرد.
امام سجاد علیه السلام بعد از واقعه ی کربلا حدود سی و چهار سال در حیات بودند، اما این دوران بر حضرت چگونه گذشت؟ چقدر ظلم و ستم به ایشان شد.
حال امام را از ایشان پرسیدند، که شب را چگونه صبح کردید؟ می فرمایند؛ اَصْبَحْنا خائِفینَ بِرَسُولِ اللّهِ وَ اَصْبَحَ جَمیعُ اَهْلِ الاْسْلامِ آمِنینَ بِهِ1
مى گذرانیم در حالى که ما به خاطر انتساب به پیامبر خدا در ترس و نگرانى به سر مى بریم و همه مسلمانان در سایه نام او امنیَّت و آرامش.
همه در امان هستند به جز امام چرا که ایشان نسَبشان به پیامبر صلی الله علیه و آله بر می گردد.
وقتی یزید لعنت الله در روز عاشورا با امام و یارانشان می جنگد در آخر می گوید: من با پیغمبر صلی الله علیه وآله بالاخره تسویه حساب کردم و آن شیوخی که در جمع سپاه دشمن بودند گفتند: یزید دستت درد نکند.
نهضت سیدالشهدا علیه السلام نهضت علم است
امام معصوم است و در تمام مسائل به وظیفه عمل می کند. امامان ما معلمین بشر بودند و هرگز تعلیم و اموزش را ترک نکردند و ترک مکتب نکردند. در این میان امام جواد علیه السلام نسبت به دیگر امامان عمر کوتاه تری داشتند.
واقعه ی حرّه
یزید در این واقعه به لشگریان اختیار تام داده بود که هر کار خواستند بکنند، یکی از دشمنان شماره یک امام سجاد علیه السلام به امام می گوید: همسر من در امان نیست، میتوانم او را به منزل شما بیاورم؟ امام فرمودند: بله بیاورید. حتی به همسر دشمن خود هم پناه دادند. لذا زنان زیادی که بی پناه بودند به منزل امن امام سجاد علیه السلام رفتند و سه روز در کمال احترام و رفاه از آن ها نگهداری شد.
برخورد اسلام با بردگان
در منزل امام سجاد علیه السلام بسیاری از غلامان و برده ها تعلیم و آموزش می دیدند و سپس امام آن ها را آزاد می کردند به گونه ای که اگر در طول مدتی که با ایشان بودند گناهی مرتکب می شدند امام آن ها را یادداشت می کردند و در آخر ماه یک به یک آن ها را صدا می زدند و گناهانشان را به ایشان می گفتند و در ادامه می فرمودند: من از شما گذشتم و شما را بخشیدم شما هم دعا کنید خداوند از من بگذرد و مرا ببخشد و بعد آن ها را جایزه می دادند و آزادشان می کردند. اصلأ کارشان این بود که این افراد را بخرند و بعد از دوره دیدن آزادشان کنند. شما در ملل مختلف اگر برده داری را بخوانید تنتان می لرزد. اسلام دین برده داری نیست. اسلام برای برده حقوق زیادی قائل شده است و در اسلام به هر بهانه ای برده را آزاد می شد و این کار چقدر ثواب داشت و برده داری کاملأ با قانون بود.
بعضی از دکان ها بعد از مرگ شخص باز می شود/شهادت زیدبن علی و ایجاد مذهب زیدیه
بنی امیه شجره ی خبیثه خیلی ظلم ها کردند حتی قسمتی از مصائب جانسوز اهل بیت در زمان امام صادق علیه السلام اتفاق افتاد. وقتی زیدبن علی را به شهادت رساندند روایت داریم امام صادق علیه السلام با صدای بلند گریه می کردند. زیدبن علی بسیار فرد عابد و بی نظیری بود و وقتی فوت کرد مذهب زیدیّه ایجاد شد بطوریکه آن ها زید را امام خود می دانستند. در حالیکه زید از این امر بیزار بود چرا که برای اهل بیت قیام کرده بود و این مذهب بعد از مرگ ایشان ایجاد شده بود مانند مذهب اسماعیلیه که اسماعیل بن جعفر را امام خود می دانند یعنی پسر امام صادق علیه السلام را در حالیکه اسماعیل از دنیا رفته بود.
زید برادر ناتنی امام باقر علیه السلام بود و به امامت ایشان اعتقاد داشت و وقتی دیدند به امام جسارت شده است و در تاریخ آمده است آنقدر غضبناک شد که نزدیک شد از پوست خود بیرون بیاید. ایشان تصمیم گرفت انتقام جسارت به حضرت را بگیرد و در نهایت شهید شدند و آن قوم آن قدر خبیث بودند که بدن زید را چهار سال بر دار آویختند تا اینکه وقتی ابومسلم خراسانی قدرت را دست گرفت این بدن را دفن کردند.
امام باقر علیه السلام پرچمدار علم در جهان است. با همه ی فشار و محدودیت صاحب نهضت پرچم دار علم بودند در نزد مخالفین خود. برگشت همه ی این ها به نهضت اباعبدالله الحسین علیه السلام است و اگر آن نهضت نبود دیگر چیزی باقی نمی ماند.
داستان فرزدق
امروز اگر شاعری شعری بسراید به آن بها می دهند و در انجمن ها از آن تقدیر می شود اما فرقی که از نظر ادبی با دیروز دارد این است که الان شعر زیباست ولی در بطن زندگی ها نیست. آن زمان شعر تعیین کننده بود و با یک بیت خانواده را بالا می بردند یا زمین می زدند و شعر بسیار مؤثر بود.
وقتی فرزدق در دنیا بود و از نظر شعری قوی بودند، ایشان یک رقیب داشت به نام جریر. در قرن سوم کتابی تألیف شد به نام کتاب نقائض جریر و الفرزدق که اولین بار این کتاب به دست غربی ها افتاد و فردی با دقت تمام مطالب را در سه جلد چاپ کرد. این نشان می دهد که بین این دو نفر درگیری بوده است بطوریکه یک کتاب شده است و هر دو یکدیگر را هجو می کردند و چون می دانستند که دشمنان زیادی دارند طوری شعر می گفتند که دیگر دشمن نتواند کاری کند. این گزارش را دقت کنید که معتبر ترین خلفای اهل تسنن آن را تأیید کردند: دیدند مردی می آید از زیباترین مردم، از خوش بو ترین مردم و دیدند امام سجاد علیه السلام هستند و با اینکه عده ای اصلأ ایشان را نمی شناختند بی اختیار به عقب می رفتند و کوچه ای باز شد برای حضرت و امام رفتند به سد حجَر وزرای هِشام دیدند اربایشان نتوانست این کار را بکند چطور ایشان توانست؟
پرسیدند: این چه شخصی بود که مردم برایش کوچه باز کردند؟ با کمال دروغگویی پاسخ دادند: نمی شناسیمش. فرزدقی که برای اشعار خود پول می گفت این بار فقط برای خداوند این کار را کرد و جان بر کف گرفت و گفت: من ایشان را می شناسم و کسی که می بایست چند ماه روی شعری تمرکز می کرد تا دشمن نتواند کاری کند در اینجا به راحتی و ارتجالأ شعر سرود که این شعر قوی ترین شعر اوست؛
این آقا کسی است که حتی سرزمین مکه او را می شناسد، این آقا فرزند فاطمه سلام الله علیها است و جدشان پیامبر صلی علیه و آله است و به شعر خود ادامه دادند.
امام سجاد علیه السلام وقتی برای فرزدق تحفه فرستادند فرزدق گفت: این بار که برای خدا بوده است من این را از شما قبول نمی کنم حضرت قسمشان دادند و گفتند: بگیر، چیزی را که ما به خاندان می دهیم نمی گیریم.
دو کتاب ارزشمندی که از امام سجاد علیه السلام در دست ما قرار دارد یکی صحیفه ی سجادیه و دیگری رساله ی حقوق است که باید آن ها را ارج بنهیم.
امام صادق علیه السلام جمع بندی کرده بودند و فرمودند 5 نفر در دنیا بکّا بودند یعنی خیلی گریه می کردند، یکی از آن ها امام سجاد علیه السلام است. روایت های بیشماری هست که می گوید: اگر خانم زینب کبری سلام الله علیها در کربلا نبودند امام سجاد علیه السلام از دست می رفتند.
بعد از این همه مصیبتی که امام کشیدند قبر نازنین ایشان را در بقیع خاک می کنند و الان این قبر تاریک است. چهار امام معصوم و مظلومی که در قبرستان بقیع خاک شدند؛ حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام- حضرت امام سجاد علیه السلام- حضرت باقر علیه السلام- حضرت صادق علیه السلام که این ائمه در دوران زندگی خود نهضت علمی کردند و دنیا را تربیت کردند اما مزدشان این بود که نگذاشتند یک سایه بان بر قبرشان باشد.
پی نوشت:
1- بحارالأنوار، ج ۷۸، ص ۱۵۹
