کجاها دروغ گفتن جایز است و کجاها جایز نیست؟

س:لطفا احکام دروغ گفتن را به طور مفصل توضیح دهید، کجاها دروغ گفتن جایز است و کجاها جایز نیست؟

پاسخ: دروغ حرام است ومقصود از آن سخنى است که بر خلاف واقع باشد اگر به صورت جدى گفته شود یا به صورت شوخى ولى شوخى بودن آن معلوم نباشد. وبه احتیاط واجب باید از دروغ به شوخى که شوخى بودن آن معلوم است اجتناب گردد. ولى جایز است سخنى را به شوخى بگوید که به صورت ظاهر، خبر باشد ولى او قصد اخبار وحکایت از واقعیتى را نداشته باشد.

وهمچنین جایز است توریه کند یعنى سخنى را بگوید که ظاهر آن معنایی را می رساند که خلاف قصد او است و معنایى را که قصد کرده دروغ نیست ، هر چند خلاف ظاهر باشد. و همچنین جایز است دروغ در مورد دفع ضرر از خود یا از مؤمنى دیگر بلکه قسم خوردن بر آن نیز جایز است. و جایز است دروغ در مورد اصلاح بین مؤمنین ولى به احتیاط واجب در این دو مورد ، تا توریه ممکن است دروغ نگوید.

و از موارد دروغ ، وعده دادن با اراده خلاف آن است ، و این کار حرام است. و بنا بر احتیاط واجب مرد به همسر خود نیز نباید وعده خلاف دهد. و اگر انسان به کسى وعده اى داد به احتیاط واجب باید به آن عمل کند مگر این که در ضمن وعده دادن ان شاء الله بگوید و آن را مقید به اراده خداوند و امثال آن کند.